ERKEK ÇOCUĞA TUVALET EĞİTİMİ NE ZAMAN VERİLMELİ?

Erkek çocuğa tuvalet eğitimi; bezlenen bir bebeğin ya da çocuğun, çişini ya da kakasını tuvalete yapabilmesi için verilen eğitim sürecine denir.  Çocukların, kaka ya da çişini tuvalete kadar kaçırmadan tutabilmesi için nörolojik ve duyusal açıdan gelişmiş olması gerekir. Sağlık açısından bir çocuğun anüs ya da rektum kas kontrolünü sağlayabilmesi için en az 18 aylık olması gerekir. 24. Ayda ise çocukların mesane ve üretra kas kontrolü de oluşur. Bu nedenle doktorlar tarafından tuvalet eğitiminin tüm kas kontrolünü sağladıktan sonra yani 24. Ay itibariyle başlatılmasını önerir.

Kız çocukları bu refleksleri erkek çocuklarına oranla daha hızlı kazanır. Bu dönemde erkek çocuk annelerinin bu sürece birazcık daha geç başlamaları onların lehine olacaktır. 2 yaş çocukların bedenini tanıması açısından oldukça önemli bir süreçtir. 2 yaş sendromunda çocuklar genellikle hiçbir şeylerini paylaşmayan, kendi bedenini tanımlayan, kişi ya da olaylara olumsuz tepkiler verirler. Bu dönem oldukça zor bir süreç olduğu için erkek çocuğa tuvalet eğitimi sürecine  zorlanmaması oldukça önemlidir.

2 yaşında çocuklar oldukça bencil bir dönemdedir. Kendisinden beklenen her durumu yapmamakta direten çocuklar, başına buyruk hareketler yapmayı severler. Bu dönemde çocuklara tuvalet eğitimi vermek, kendilerinin yaşamı ve bedenine müdahale edildiği düşüncesi ile olumsuz sonuçlanabilir. Bu nedenle 2 ile 2.5 yaş arası tuvalet eğitimine başlanabilir. Erkek çocuğa tuvalet eğitimi verirken ; köklü bir değişiklik, ayrılık, hastalık, kardeş ya da çocuğu derinden etkileyecek olayların varlığı olmamalıdır.

Erkek Çocuklarının Tuvalet Eğitimine Hazır Olduğunu Gösteren Belirtiler Nelerdir?

Erkek çocuğa tuvalet eğitimi vermenin dışında birçok konuda da kız çocuklarına göre daha yavaş gelişim gösterirler. Bu nedenle önce çocuğunuzu gözlemleyerek bu sürece hazır olup olmadığını kontrol etmelisiniz. Çocuğun hazır olmaması sürecin olumsuz sonuçlanmasına neden olacaktır. Çocuklarda bazı fiziksel, zihinsel ve ruhsal belirtiler tuvalet eğitimine hazır olduklarını gösterir. Bu nedenle anne, baba ya da çocuğa kim bakıyorsa, çocuğu iyi gözlemlemesi gerekir.

Fiziksel Belirtiler: Çocuklarda bez kuruluğu ilk fiziksel belirtidir. Eğer bir çocuğun bezi en az 2 saat kuru kalıyor ve değiştirme sıklığı uzuyor ise bu tuvalet eğitimine başlamak için önemli bir belirti olabilir. Çocuklar bir yerde oturabilecek kadar duruyorsa, çömeliyorsa, pantolonunu indiriyorsa, rahatça hareket ediyorsa, bağırsakları düzgün çalışıyorsa, bezinin ıslaklığı onu rahatsız ediyorsa fiziksel yeteneği kazanmış demektir.

Zihinsel Belirtiler : Çocuk özellikle çişi ya da kakası geldiğinde bunu belli eden hareketler yapıyorsa bu oldukça önemlidir. Örneğin çocuklar özellikle kaka yaparken utanıyor veya saklanıyorsa erkek çocuğa tuvalet eğitimi verilebilir.

Ruhsal Belirtiler : Aile bireyleri tuvalete gittiğinde merak ediyor ve bu durum ilgisini çekiyorsa, kakalı ya da ıslak bezin hemen çıkarılmasını istiyorsa, anne ve babasının dediklerini dinliyorsa, tuvalette uzun süre oturabiliyorsa ve ya da ablası, abisinin nasıl kaka yaptığını inceliyorsa ruhen hazırdır.

Son olarak en önemlisi ise annenin ve babanın kendini hazır hissetmesidir. Anne ve baba kendinde bu sabrı ve gücü buluyorsa sürece başlanabilir. Anne ve babanın ruh hali iyi değilse ve özellikle çok stresli bir dönemden geçiyorlarsa bu dönemin geçmesini beklemeleri gerekir. Çünkü tuvalet eğitiminde çocuğa büyük iş düştüğü gibi anneye ve babaya da büyük iş düşmektedir.

Erkek Çocuğuna Tuvalet Eğitimini Nasıl Vermeliyim?

Erkek çocuğa tuvalet eğitimi vermeye karar verdiğiniz bu süreçte öncelikle çocuğa bu süreci anlayabileceği şekilde anlamalısınız. Onu artık büyüdüğünü, bezi bırakması gerektiğini, çişini tuvalete yapması gerektiğini, normal olanın bu olduğunu ifade etmelisiniz. Bu sürece başlamadan birkaç gün öncesinde çocuğunuzun abla ya da abisini izlemesine izin verebilirsiniz. Özellikle çocuklar bu dönemde bez değiştirirken oldukça güçlük çıkarırlar. Bu süreçlerde bezin bağlanmasını istemiyorsa onu tuvalete teşvik edebilirsiniz. Bez bağlanmasını istemiyorsan, bezini tuvalete yapmalısın diyebilirsiniz. Bu konuda tuvalet eğitimi hikayeleri üzerinden örnekler vererek eğlenceli bir şekilde öğrenmesini sağlayabilirsiniz.

Çocuğu isteklendirmek için ona lazımlık seçmeye gidebilirsiniz. Seveceği bir lazımlık almak onun üzerine oturmasını sağlayabilir. Erkek çocuğa tuvalet eğitimi verirken arabalı ya da farklı karakterli lazımlık tercih edilebilir. Lazımlığın banyoya klozetin karşısına konulması iyi bir fikir olabilir. Bu senin tuvaletin bizde bu tuvaleti kullanıyoruz diye konuşarak büyüdüğünü ifade edebilirsiniz. Çocuk lazımlığa oturmak istemezse kesinlikle zorlanmaması gerekir. Zorlamak lazımlıktan korkmasına neden olacaktır. Bu süreçte başka çocukların klozete ya da lazımlığa çiş yaptığını görmesi çocukların bu süreçte heveslenmesini sağlayabilir. Çocuklar başka çocukları birçok konuda örnek alırlar.

Erkek çocuğa tuvalet eğitimi verirken ilk olarak lazımlığa günde 3 – 4 kez 5 ila 10 dk arasında oturmasını sağlamalısınız. Özellikle su ya da sıvı tükettikten 10-15 dk sonra, yemekten 20-30 dk sonra lazımlığa oturtabilirsiniz. Bunun dışında belli aralıklar belirlemelisiniz. Örneğin; 30 dakikada bir, 1 saatte bir buna çocuğunuzun çiş aralığına göre tahminen karar vermelisiniz. Bu süreçte sabır göstermeniz, çocuğun başarısını dile getirmeniz ve çiş yaptığında ödüllendirmeniz oldukça önemlidir. Lazımlıkta oturmuyorsa oturmasını sağlamak için kitap okuyabilirsiniz, hikayeler anlatabilirsiniz. Eğer hala beze kaka yapıyorsa, kakayı buraya yapmalıyız diye klozete ya da lazımlığa dökebilirsiniz. Çocuk klozete çiş ya da kaka yaptığında başardığını dile getirmek, başarılı olduğu için sticker alınması, küçük hediyeler, babasını arama gibi motive eden şeyler yapabilirsiniz.

Eğer hala beze kaka yapıyorsa, kakayı buraya yapmalıyız diye klozete ya da lazımlığa dökebilirsiniz. Kaka alışkanlığı çiş alışkanlığına göre daha zor kazanılır. Ayrıca çocuklar kakalarını yaparken kendilerinden bir parçalarının gittiğini düştüğünü düşünerek korkabilirler. Bu sürecin doğal olduğunu ve her insan için aynı olduğunu ona sürekli anlatarak korkusunu yenmesini sağlamalısınız. Çocuk klozete çiş ya da kaka yaptığında başardığını dile getirmek, başarılı olduğu için sticker alınması, küçük hediyeler, babasını arama gibi motive eden şeyler yapabilirsiniz. Çocuğunuz lazımlığa oturmamakta inat ediyorsa veya korkuyorsa asla zorlamamalıdır.

Erkek çocuğa tuvalet eğitimi öyle bir iki aylık bir süreç değildir. Tamamen alışma süreci ortalama 6-8 ay gibi bir süre alır. Yaz aylarının sıcak olması nedeniyle çocuğun bezsiz gezmesi daha kolaydır. Kışın çocuğun altına işlemesi üşümesine neden olabileceği için kışın erkek çocuğa tuvalet eğitimi verilememesi daha uygundur. Aile üyeleri bu süreçte çocuğa olabildiğince anlayışlı davranmalıdır. Kızmak ya da bağırmak sürecin gerilemesine neden olabilir. Çocuğun bu süreçte ne hissettiği iyi analiz edilmelidir. Konuyu öğretmeye yoğunlaşmalı ve bu sürecin her çocukta farklı olacağını düşünerek çocuğa zaman vermeleri gerekir.

Erkek çocuğa tuvalet eğitimi sürecinde çocuk bu süreci reddedebilir. Lazımlık ve tuvalet eğitimi ile ilgilenmeyebilir. Başta kabul edip zaman içerisinde bu durumdan sıkılarak eğitimi yarıda bırakabilir. Ne kadar beklenirse beklesin bez takıldıktan sonra hemen çiş ya da kaka yapabilir. Özellikle çocukta inatçılık ortaya çıkabilir. Böyle durumlarda başkasının çocukları örnek verilerek motive olması sağlanabilir. Ancak hiçbir şekilde sonuç vermiyorsa çocuklar zorlanmamalı ve beze bir süre daha devam edilmelidir. Aradan biraz zaman geçmeden kesinlikle yeniden tuvalet eğitimine başlanmamalıdır.

Erkek çocuğa tuvalet eğitimi başarısız sonuçlanırsa, anne ve babalarının umutsuzluğa kapılmaması gerekir. Unutulmamalıdır ki bu süreç doğal bir süreçtir ve elbette bu alışkanlığı kazanacaktır. Anne ve baba başarısızlıkla sonuçlanan bu tuvalet eğitiminden biraz zaman sonra yeniden çocuğu gözlemleyerek belli bir süre geçmesinden sonra yeniden başlanabilir. Tuvalet eğitimi başarılı geçen çocuklar kaka alışkanlığını çiş alışkanlığı kadar kolay kazanamayabilir. Bu konu için çocuğa daha fazla zaman vermek gerekecektir. Ayrıca unutulmamalıdır ki yaklaşık 6-8 aylık bir süreçte çocuklar zaman zaman altına kaçırabilir.