Tatma duyu organımız dildir. Dil tat alma dışında konuşmayı sağlar, besinlerin sindiriminde görev alır.
Dilimiz, dört temel tat duyusunu algılayabilen karmaşık bir organımızdır: tatlı, tuzlu, ekşi ve acı. Son yıllarda bilim insanları, umami adını verdikleri beşinci bir tat duyusunu da kabul etmişlerdir. Umami, genellikle proteinli gıdalarda bulunan ve genellikle "lezzetli" olarak tanımlanan bir tattır.
Dilimizin yüzeyinde, tat tomurcukları adı verilen küçük çıkıntılar bulunur. Bu tat tomurcukları, tat hücrelerini içerir ve her biri farklı tat molekülleriyle reaksiyona girebilir. Tat molekülleri, ağzımıza aldığımız yiyecek ve içeceklerle birlikte dilimizin yüzeyine ulaşır. Burada, tat hücreleri bu molekülleri algılar ve beyne bir sinyal gönderir. Bu süreç, beyinde bir tat algısı oluşturur.
Eski bir inanışa göre, dilimiz farklı tatları farklı bölgelerde algılar. Ancak modern bilim, dilin tüm yüzeyinde dört temel tat duyusunun algılandığını göstermiştir. Yani, dilimizin her bölgesi tatlı, tuzlu, ekşi, acı ve umami tatlarını algılayabilir.
Koku Alma ve Tat Alma Duyuları Arasındaki İlişki
Tat alma duyumuz, koku alma duyumuzla yakından ilişkilidir. Aslında, birçok insanın "tat" dediği şey aslında tat ve koku duyularının bir kombinasyonudur.
Yemek yerken, yiyeceğin aroması burnumuza ulaşır ve koku alma duyumuz devreye girer. Bu aromalar, beyindeki tat algımızı etkiler ve yiyeceğin kompleks lezzet profilini oluşturur. Örneğin, bir elma yediğimizde, tat duyumuz elmanın tatlılığını veya ekşiliğini algılarken, koku duyumuz elmanın özgün aromasını algılar.
Bu nedenle, bir soğuk algınlığı veya alerji nedeniyle koku alma duyumuz etkilenirse, genellikle yiyeceklerin "tat" duyumuzun da etkilendiğini fark ederiz. Bu, koku alma duyumuzun, yiyeceklerin lezzetini algılamada önemli bir rol oynadığının bir göstergesidir.
Sonuç olarak, dilimiz tat alma duyumuzun merkezidir ve koku alma duyumuzla yakından ilişkilidir. Bu iki duyu, yiyecek ve içeceklerin lezzetini deneyimlememizi sağlar. Her biri, yiyeceklerin ve içeceklerin lezzet profilinin oluşturulmasında önemli bir rol oynar ve birlikte çalıştıklarında, çevremizdeki dünyayı daha zengin ve daha karmaşık bir şekilde deneyimlememize yardımcı olur.
Dilimiz sadece dört temel tadı ayırt edebilir.
✦ Arka kısmı acıya karşı duyarlıdır.
✦ Arka kenarları ekşiye karşı duyarlıdır.
✦ Ön kenarları tuzluya duyarlıdır.
✦ Tatlıya karşı dilimizin uç kısmı duyarlıdır.
Özet
Dil, tat alma duyumuzun merkezi olup dört ana tat duyusunu - tatlı, tuzlu, ekşi ve acı - ve ek olarak umami adı verilen beşinci bir tat duyusunu algılar. Tat hücrelerimiz, ağız yoluyla alınan yiyecek ve içeceklerin tat molekülleriyle etkileşime girer ve bu bilgiyi beyne iletir. Tat algımız, koku alma duyumuzla yakından ilişkilidir ve birlikte, yiyecek ve içeceklerin karmaşık lezzet profillerini algılamamıza yardımcı olur. Bu iki duyu, birlikte çalışarak, çevremizdeki dünyayı deneyimlememizi zenginleştirir.
