Dönüşlü Fiillere Örnek Cümleler

Dönüşlü Fiiller:  Öznenin hem işi yaptığını hem de işten etkilendiğini bildiren fiillerdir.

• Fiiller  – (i) n   ve   – (i) l  ekleriyle dönüşlü yapılır.
• Dönüşlü fiillerin yüklem olduğu cümlelerin çoğunda nesne bulunmaz.
• Dönüşlü fiillerin öznesi gerçek öznedir. Bu özelliğine dikkat edilmezse, aynı eklerle yapılan edilgen fiillerle karıştırılabilir.
• “Aynanın karşısında saatlerce taranmış.”—(Dönüşlü)                                        
• “Yazılıdan zayıf alınca üzüldü.” —————(Dönüşlü)
• “Toplantıdaki sözümden alındın mı?”——–(Dönüşlü)
• “Okulu bitirince hayata atıldım.”—————-(Dönüşlü)
• “Saatlerdir süsleniyor.”—————————(Dönüşlü)
• “Dikkatle etrafına bakındı.”———————-(Dönüşlü)

Özne tarafından yapılan işin etkisi, başka bir varlığı etkilemeyip yeniden özne üzerine dönüyorsa, böyle fiillere dönüşlü fiiller denir.

Genellikle –n,bazen de –l ekleri dönüşlü fiil yapar.

ÖRNEK:Aşağıdaki cümlelerin ögelerini bulunuz.

• Bilgisayarı bozulunca çok sinirlen
• Aylin giyin
• Çocuk ağacın arkasına saklandı.
• Bilgisayarı bozulunca çok sinirlenYukarıdaki cümlelerde öznenin yaptığı işten yine öznenin kendisi etkilenmiştir.

Yani yapılan iş öznenin kendi üzerine dönmüştür. Böyle fiillere dönüşlü fiiller denir

Not: Edilgen fiillerle dönüşlü fiiller birbiriyle karıştırılmamalıdır. İkisi de “l,n” çatı eki alır.Ancak edilgen çatılı fiillerin gerçek öznesi yokken dönüşlü çatılı fiillerin gerçek öznesi vardır.Ayrıca dönüşlü çatılı fiillerde “kendi kendine” anlamı vardır.

UYARI: Dönüşlü fiillerde öznenin, fiilde belirtilen işi yapabilecek kuvvette olması gerekir.

Örneğin “Bebek yıkandı.” cümlesine bakıldığında bebek tek başına yıkanamaz.Dolayısıyla işi yapan bebek değildir. Yani bu dönüşlü bir fiil değildir.