Koşul-Sonuç (Şart-Sonuç) Cümleleri Bir olayın veya durumun gerçekleşmesinin, başka bir olayın veya duruma bağlı olduğunu belirten cümlelerdir. Bu tür cümlelerde birinci bölüm (yan yargı) koşul, ikinci bölüm ise o koşula bağlı olarak ortaya çıkan sonuçtur (temel yargı). Türkçede koşul anlamı asıl olarak “-se” şart ekiyle sağlanır. “ise”, “-ince”, “-dikçe”, “mi”, “ama”, “üzere”, “yeter ki” ile … Devamını oku…
Öznel Yargılı Cümleler Söyleyenin kendi düşüncesini, duygusunu veya beğenisini içeren cümlelerdir. Doğruluğu ya da yanlışlığı kişiden kişiye göre değiştiği için öznel yargılar kanıtlanamaz. Örnek » Mavi en güzel renktir. Yukarıdaki cümle, söyleyenin kişisel düşüncesini yansıtmaktadır. Kanıtlanması olanaksızdır. Çünkü her insanın sevdiği renk farklıdır. Bu yüzden bu cümle, öznel yargı bildiren bir cümledir. » İstanbul Boğazı’nın … Devamını oku…
Amaç Sonuç Cümleleri Eylemin hangi amaca bağlı olarak gerçekleştiğinin belirtildiği cümlelerdir. Amaç-sonuç cümleleri, eyleme sorulan “hangi amaçla?” sorusuna cevap verir. Bu tür cümlelerde de “için, diye, üzere” gibi edatlardan yararlanılır. Örnek » Sınavı kazanmak için çok çalışmış. Yukarıdaki cümlede yükleme “hangi amaçla çalışmış?” sorusunu yönelttiğimizde “sınavı kazanmak için” cevabını alıyoruz. Yüklemin yapılış sebebi bildirildiği için … Devamını oku…
Sebep-Sonuç (Neden-Sonuç) Cümleleri Neden-sonuç cümleleri, bir eylemin hangi gerekçeyle veya hangi sebeple yapıldığını bildiren cümlelerdir. Bu cümlelerin yüklemine “niçin?” , “neden?” soruları sorulduğunda bu sorular cevapsız kalmaz. Neden-sonuç cümleleri iki bölümden oluşur: Birinci bölüm neden (sebep), ikinci bölüm ise sonuç bildirir. Genellikle “için, -den, -diğinden, ile” gibi ekler ve edatlar kullanılır. Örnek » Hasta olduğu … Devamını oku…
Benzetme: Bir varlığı, olayı ya da durumu daha etkileyici göstermek amacıyla, onların kendinden güçlü veya zayıf bir varlıkla, durumla, olayla anlatılmasına benzetme denir. Ör: O, tilki gibi kurnaz biridir. Küheylanlar gibi uçuverdi. Köhne düşünceler, paslanmış çivilere benzer.
Nicel Anlam: Sayılabilen, ölçülebilen sözcüklere nicel anlamlı sözcükler denir. Ör: Bu çok hafif bir masa. (ağırlık) Büyük bir evde oturuyorlar. (hacim) Bu işten çok para kazandı. (miktar) Nitel Anlam: Sayılamayan, ölçülemeyen sadecenesnelerin özelliklerini bildiren sözcüklere denir. Ör: Karnında hafif bir ağrı var. Onun büyük hayalleri vardı. İlk dersinde çok heyecanlandı.
Ad Aktarması (Mecaz-ı Mürsel) Bir sözcüğün benzetme amacı güdülmeden kendi anlamı dışında kullanılmasıdır. a) Parça söylenir, bütün anlatılır. Ör: Bir hilâl uğruna ne güneşler batıyor. (bayrak) Eskişehir’e yataklıyla gittik. (tren) b) Bütün söylenir, parça anlatılır. Ör: Dün arabamız bozuldu. (arabanın bir parçası) Kapıyı kırıp girmişler. (kilit) c) Bölgenin tamamı söylenip bir bölümü kastedilir. Ör: Gemi … Devamını oku…
İkilemeler Anlamı güçlendirmek amacıyla aynı kelimenin, yakın anlamlı kelimelerin veya zıt anlamlı kelimelerin tekrarıyla oluşan sözcük grubuna ikileme denir. İkilemeler şu şekillerde oluşturulur: a-)Aynı Sözcüğün Tekrarlanmasıyla Oluşan İkilemeler: » koşa koşa, ağır ağır, iri iri… b-)Eş Anlamlı Sözcüklerden Oluşan İkilemeler: » akıllı uslu, ses seda, güçlü kuvvetli, kılık kıyafet… c-)Zıt Anlamlı Sözcüklerden Oluşan İkilemeler: » … Devamını oku…
Yansıma Sözcükler Doğadaki cansız varlıkların, hayvanların, makinelerin çıkardığı seslerin taklit edilmesiyle oluşan sözcüklerdir. Cansız Varlıklara Ait Yansıma Sözcükler: » Şırıl, şırıltı, şırıldamak » Hışır, hışırtı, hışırdamak » Gıcır, gıcırtı, gıcırdamak » Çatır, çatırtı, çatırdamak Makine ve Araçlara Ait Yansıma Sözcükler: » Pat, patlamak » Vın, vınlamak » Zırr, zırıltı ⇒ Yansıma sözcükler ikileme görevinde … Devamını oku…
1 – İçe Dönük Günlükler ( özel ruhbilimsel günlük ) Yazarın bir bakıma kendi kendi ile konuşmasıdır içinde bulunduğu doğal ve toplumsl çevreden yazgısından yakınır. Bu metinlerde yazarın yaşadığı duygusal coşkunluğu bulabileceğimiz gibi, çeşitli kavramlar hakkındaki düşüncelerin yazarın bilincindeki açılımlarını da bulabiliriz. Stendhal’ın günlüğü, Rus yazar Alexander Sergeyeviç Puşkin’in “ Gizli Günce” bu metinlere örnek … Devamını oku…
ulama nedir? ulamaya örnek cümleler Ulama, ünsüz ile biten bir sözcüğü, ünlü ile başlayan bir sözcük izlediğinde, birinci sözcüğün ikinci sözcüğe bağlanarak söylenmesidir. Yazımda gösterilmeyen bu durum, konuşma dilindeki söyleyiş kolaylığı nedeniyle ortaya çıkar. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili kısımlar birbirlerine ulanarak söylenir: Dün akşam eve geç geldim. Deveyi yardan uçuran bir tutam ottur. Yazımda aralarında … Devamını oku…
PÇTK kuralı nedir? PÇTK nedir? Ünsüz Yumuşaması (Değişimi) Kuralı : Bir sözcük pçtk sert ünsüzlerinden biriyle biterken bu sözcüğe ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde sert ünsüzler yumuşayarak; pb ‘ye – çc ‘ye – kğ ‘ye – td ‘ye dönüşür. Örnek : Balık balığın Kitap kitaba Ağaç ağacı Kağıt kağıdı Ünsüz Yumuşamasıyla İlgili Kurallar : 1) … Devamını oku…
Yansıma Sözcükler Doğadaki cansız varlıkların, hayvanların, makinelerin çıkardığı seslerin taklit edilmesiyle oluşan sözcüklerdir. Cansız Varlıklara Ait Yansıma Sözcükler: » Şırıl, şırıltı, şırıldamak » Hışır, hışırtı, hışırdamak » Gıcır, gıcırtı, gıcırdamak » Çatır, çatırtı, çatırdamak Makine ve Araçlara Ait Yansıma Sözcükler: » Pat, patlamak » Vın, vınlamak » Zırr, zırıltı ⇒ Yansıma sözcükler ikileme görevinde … Devamını oku…
Atasözleri ve Deyimlerin Ortak Özellikleri: Çok eski zamanlardan günümüze ulaştıkları için kimin tarafından söylendikleri belli değildir. Kısa ve özlü sözlerdir. Yani az sözcükle çok şey anlatırlar. Kalıplaşmış sözlerdir. Herhangi bir değişikliğe uğramazlar. Genellikle mecaz anlam taşırlar. Atasözleri ile Deyimler Arasındaki Farklar: Atasözleri cümle şeklindeyken, deyimler çoğunlukla söz grubu şeklindedir. Örnek » İşleyen demir ışıldar. (atasözü) … Devamını oku…