Deyimler Bir olayı, bir durumu, bir kavramı daha etkileyici anlatmak için en az iki sözcüğün bir araya gelmesiyle oluşan ve çoğu zaman gerçek anlamdan uzaklaşıp kendine özgü anlam kazanan kelime gruplarına deyim denir. Deyimler, hem yazılarımıza hem de konuşmalarımıza derinlik katar. Anlattıklarımızı ilgi çekici hâle getirir. Birkaç cümleyle anlatabileceğimiz bir durumu iki üç sözcükten oluşan … Devamını oku…
Atasözleri Uzun gözlem ve deneyimler sonucu oluşmuş, bilgi ve öğüt veren kalıplaşmış sözlere atasözü denir. Atasözlerinin Özellikleri 1.Atasözlerinin söyleyeni belli değildir, atasözleri halkın ortak malıdır. 2.Atasözleri kalıplaşmış sözlerdir. Bu yüzden atasözünü oluşturan sözcükler yerine başka sözcükler getirilemez, sözcüklerin sıralanışında da değişiklik yapılamaz. Örnek “Damlaya damlaya göl olur. ” atasözünde bulunan “göl” sözcüğünün yerine “havuz” sözcüğünü … Devamını oku…
Eş Sesli (Sesteş) Kelimeler Yazılış ve okunuşları aynı olan; ama anlamları birbirinden farklı olan sözcüklere eş sesli (sesteş) sözcükler denir. Bunlar yalın hâlde olabildikleri gibi ek almış hâlde de olabilirler. Örnek Yol » Bu yolu takip etmemiz gerek. (yol: Bir yerden bir yere ulaşmak için üzerinde yürüdüğümüz yer) » Kardeşimle birlikte bahçedeki otları yolduk. (yolmak: … Devamını oku…
Zıt (Karşıt) Anlamlı Kelimeler Anlamca birbirinin karşıtı olan, birbiriyle çelişen kelimelere zıt anlamlı kelimeler adı verilir. Örnek » uzak ↔ yakın » bulanık ↔ berrak » kirli ↔ temiz » ileri ↔ geri » güzel ↔ çirkin ⇒ Bir sözcüğün olumsuzu, o sözcüğün zıt anlamlısı değildir. Örnek » gelmek – gelmemek (olumsuzu) » gelmek – … Devamını oku…
Yakın Anlamlı Kelimeler Yazılışı ve okunuşu farklı olan, anlamdaş gibi göründüğü hâlde birbirinin yerini tamamen tutamayan, yani aralarında anlam ayrıntısı bulunan kelimelerdir. Bunlar çoğunlukla Türkçe kelimelerdir. Örnek » basmak – çiğnemek – ezmek » tutmak – yakalamak » korkak – çekingen » saçmak – dağıtmak Bu kadar kırılacağını bilmezdim. (alınacağını) Gözlerinden yaşlar süzülüyordu. (akıyordu) Konuyu … Devamını oku…
Anlamlı (Anlamdaş) Kelimeler Eş anlamlı kelimeler, yazılışları ve okunuşları farklı olmasına rağmen aynı anlamı taşıyan kelimelerdir. Örnek » siyah – kara » cevap – yanıt » kalp – yürek – gönül » kelime – sözcük » ileti – mesaj ⇒ Bazı durumlarda anlamdaş sözcükler birbirinin yerini tutmayabilir: Örnek » Kara bahtlı bir adamdı. cümlesindeki “kara … Devamını oku…
Terim Anlam Bir sözcüğün bilim, sanat, spor ya da meslek alanına özgü kavramları karşılığında kazandığı anlama terim anlam adı verilir. Bazı bilim, sanat ve meslek dalları ile ilgili terimler: Örnek Matematik: Doğal sayılar, kare, polinom… Tiyatro: Sahne, perde, kostüm… Müzik: Nota, portre, sol anahtarı… Coğrafya: Meridyen, ölçek, izohips, Dünya, boğaz… Resim: Portre, palet, tuval… Futbol: … Devamını oku…
Mecaz Anlam Bir ilgi veya benzetme sonucu sözcüğün gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak kazandığı yeni anlamlara mecaz anlam denir. Mecaz anlamda kullanılan sözcükler genellikle soyut anlam kazanır. Örnek » Ortalıkta savaş kokusu vardı. (koku: Belirti, işaret) » Olaylara karşı kör ve sağırdır. (kör: Duyarlılığını yitirmiş) » Boş sözlerle beni oyalamayın. (boş: Bir işe yaramayan)
Yan Anlam Bir sözcüğün temel (gerçek) anlamından kopmadan kazandığı yeni anlamlara yan anlam denir. Sözcük, gerçek anlamından farklıdır; ancak gerçek anlamından tamamen kopmamıştır. Sözcüklerin yan anlam kazanmasında “gerçek anlamıyla görev, şekil (görünüş) benzerliği veya yakıştırması” etkilidir. Örnek » Bu kokuyu, annem de kullanır. (koku: Güzel kokmak için kullanılan esans) » Kör makasla kumaşı kesmeye … Devamını oku…
Gerçek (Temel) Anlam Gerçek anlam, bir kelimenin aklımıza ilk gelen anlamıdır. Kelimelerin, sözlükte yer alan ilk anlamları da gerçek anlamlarıdır. Bu yüzden gerçek anlama, sözlük anlamı da denir. Örnek » Uyanır uyanmaz perdeyi açıp pencereden dışa baktım. “Perde” kelimesini duyduğumuzda aklımıza ilk olarak “pencerelerin önüne takılıp ışığın girmesini engellemeye yarayan örtü” gelir. Bu cümlede “perde” … Devamını oku…
ilgi zamiri nedir? ilgi zamiri örnekleri İlgi Zamiri ki -ki eki ile oluşturulan zamirlerdir. Senin sunumun benimkinden çok daha güzel oldu. (benim sunumumdan) İlgi zamiri, bağlaç olan ki ile karıştırılmamalıdır. Bağlaç olan ki ayrı yazılır ve kaldırıldığında cümlenin anlamı pek değişmez. İlgi zamiri kaldırıldığında ise cümle ya devrik hale gelir ya da apayrı ve kastedilmeyen … Devamını oku…
İyelik zamiri nedir? İyelik zamirine örnekler, İyelik Zamirleri Sonuna eklendikleri adlerin kime,neye,kaçıncı şahsa ait olduğunu gösteren eklere iyelik zamiri denir. (Benim) ev-im (Bizim) ev-imiz (Benim) silgi-m (Bizim)silgi-miz (Senin) ev-in (Sizin) ev-iniz (Senin) silgi-n (Sizin) silgi-niz (Onun) ev-i (Onların) ev-leri (Onun) silgi-si (Onların) silgi-leri Sana gül getirdim gönlümün bahçesinden. Ölüm siyah bir tütsü yakıyor gözlerimde. Yüzün … Devamını oku…
Belgisiz zamirler, belgisiz zamir nedir? belgisiz zamirlere örnek cümleler Belgisiz zamirler İsimlerin yerini belirsiz şekilde (kişi,işaret) karşılayan zamirlerdir.Sayıca belirsizlik bildiren zamirlere denir.Belgisiz zamirlerin en çok kullanılanları şunlardır: Bazısı , biri , birçoğu , birisi , çoğu , başkası , pek çoğu , her biri , diğeri , birkaçı, hiçbiri,hiçbirisi , kimse , hepsi , kimi … Devamını oku…
Soru zamiri nedir? Soru zamiri ve örnek cümleler Soru zamirleri Soru sorulan adın yerine geçen eklerdir. Soru yoluyla varlık ve adların yerini tutarlar. Bu sözcüklerin yanıtı yine bir adıl ya da addır Soru yoluyla isimlerin yerini tutan zamirlerdir. Cümledeki soru anlamı soru zamirleriyle sağlanır. “Nereye gidiyorsun?” (Ankara’ya, okula, ona vs.) “Dolaptaki tatlıyı kim bitirdi?” (Nazan, … Devamını oku…