Milli Mücadele Dönemi Genelgeler ve Kongreler Sırası

Milli Mücadele Dönemi Genelgeler ve Kongreler Sırası

• Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı (19 Mayıs 1919)
• Havza Genelgesi (28 Mayıs 1919)
• Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)
• Erzurum Kongresi (23 Temmuz – 7 Ağustos 1919)
• Balıkesir Alaşehir Kongreleri (26 Temmuz – 25 Ağustos 1919)
• Sivas Kongresi (4 – 11 Eylül 1919)

Mustafa Kemal’in Samsun’a Çıkışı ve Kongreler

 1919 Mayıs 1919’da 17 arkadaşı ile Samsun’a çıkan Mustafa Kemal, bölgedeki izlenimlerini hükümete bildirdikten sonra Havza’ya geçti.

• Burada Anadolu’daki sivil ve askeri yetkililere bir genelge yayınlayan Mustafa Kemal, işgallerin protesto edilmesini istemiştir.
• Bu istek kısa sürede yurdun her tarafında etkisini göstermiş ve büyük mitingler düzenlenmiştir.
• Bu faaliyetinden dolayı Mustafa Kemal tekrar İstanbul’a çağırılmıştır.

Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)

      Maddeleri:

1. Vatanın bütünlüğü, Milletin bağımsızlığı tehlikededir.
2. İstanbul hükümeti vazifesini yapamamakta bu durum milleti yok gibi göstermektedir.
3. Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
4. Sivas’ta Milli bir kongre toplanacaktır.
5. Kongre için her ilden halkın güvenini kazanmış üç delege seçilecektir.

       Özelliği :

• Türk inkılâbının ihtilal safhası başlamıştır.
• Kurtuluş Savaşı’nın amacı, gerekçesi ve yöntemi belirlenmiştir.
• Sivas’ta bir kongre toplanması kararlaştırılmıştır.
• Bu genelge sonrasında İstanbul hükümeti Mustafa Kemal’i askerlik görevinden almış, ancak Mustafa Kemal 8 Temmuz 1919’da resmi görevi ve askerlikten istifa etmiştir.

Erzurum Kongresi ( 23 Temmuz 1919)

• Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin çalışmaları sonucu toplanmıştır.
• Bu kongre bölgesel bir kongre olmasına rağmen alınan kararlar tüm yurdu ilgilendirdiği için milli bir kongre olarak kabul edilmiştir.
• Mustafa Kemal başkanlığında 9 kişiden oluşan bölgesel Temsil Heyeti oluşturulmuştur.
• Kongrenin 1.maddesi (Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür bölünemez) Misak-ı Milli’de aynen yer almıştır.
• O güne kadar kurtuluş yollarından biri olarak görülen manda ve himaye fikri ilk defa reddedilmiştir.
• İlk defa milli sınırlardan bahsedilmiştir.
• Meclis-i Mebusan’ ın ( Millet Meclisi) açılması istenmiştir.
• İlk defa geçici bir hükümet kurulması amaçlanmıştır.
• Mustafa Kemal’in milli mücadelenin lideri olacağı anlaşılmıştır.
• Kuvayi Milliyeyi etkin Milli iradeyi hakim kılmak esastır denilerek millet egemenliğinden bahsedilmiştir.

Sivas Kongresi (4-11 Eylül 1919)

• Amasya Genelgesi’nde alınan kararlar gereğince Sivas’ta toplanmıştır.
• Her yönüyle milli (ulusal) bir kongredir.
• Milli mücadelenin planı çizilmiş, milli egemenliğin her şeyin üzerinde olduğu ifade edilmiştir.
• Misak-ı Milli’nin esasları belirtilmiş ve yeni Türk Devleti’nin temelleri atılmıştır.
• Temsil Heyeti milli bir özellik kazanmış bir hükümet gibi çalışmaya başlamış Mustafa Kemal Paşa başkan seçilmiştir.
• Bu kongre sonunda Temsil heyeti Ali Fuat (Cebesoy) Paşa’ yı Batı Anadolu Kuva-yi Miliye komutanlığına tanımıştır. (yürütme yetkisini kullandı.)
• Anadolu’da bulunan tüm cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirilmiştir.
• Manda ve Himaye fikri kesin olarak reddedilmiştir tam bağımsızlık kararı alınmıştır.
• İrade-i Milliye adıyla propaganda amaçlı bir gazete çıkarılması kararlaştırılmıştır.
• Temsil Heyet’ nin çalışmaları sonucu Damat Ferit hükümeti düşürülmüştür.