Dilbilgisi

Masalların Türk edebiyatındaki yeri

Yazarı:

Masal kelimesinin eski Türk dili anlatımlarında ve eski metinlerde “masal” , “mesele”, “misal”, “hikâye”, “destan”, “kıssa” karşılığında kullanıldığı görülmektedir. Zamanla bu kelimeye menşe olacak “mesel” kelimesi ise 19. yüzyılın başlarından itibaren yazılı ve sözlü kaynaklarda rastlanmaktadır. Bu kelime “örnek verme” ve “benzer” anlamlarında kullanılmaktadır. Bazı Türk yerleşim bölgelerinde “atasözü” karşılığında da kullanılan kelime Azeri sahasında … Devamını oku…

Türkçede ses olayları ve özellikleri

Yazarı:

a. Ünsüz Benzeşmesi(Sertleşmesi – Ünsüz Uyumu): Sonunda f,s,t,k,ç,ş, h,p ünsüzleri bulunan kelimeler “c,d,g” yle başlayan bir ek aldığı zaman ekin başındaki yumuşak ünsüzler sertleşerek “ç,t,k” olur. sınıf-da değil sınıfta     Türk- ce › Türkçe at-gı değil atkı            çiçek- ci değil çiçekçi  1905’te, * Ünsüz benzeşmesi yabancı dillerden dilimize giren bazı yabancı sözcükler ile birleşik sözcüklerde aranmaz. … Devamını oku…

Benzetme (Teşbih) Sanatı Öğeleri ve Türleri

Yazarı:

Aralarında çeşitli yönlerden ilgi bulunan iki varlıktan zayıf olanı güçlü olana benzetme sanatıdır. “Ahmet aslan gibi güçlüdür.” Cümlesinde güç yönünden zayıf olan Ahmet aslana benzetilmiştir.  Her benzetme bir karşılaştırmadır.Örnek cümlede “Ahmet” ile “aslan”   karşılaştırılmıştır.  Aralarında ortak özellik bulunmayan kavramların karşılaştırılması benzetme değildir.Mesela: “Elma kadar sivri maydanoz , Minare gibi ekşi duvar” benzetmeleri standartlara uymaz .Çünkü … Devamını oku…

Dilek istek cümleleri ve soru cümleleri

Yazarı:

Dilek, İstek, Soru Cümleleri: * Bir dileği, bir isteği, bir emri ya da bir gerekliliği ifade eden cümlelere dilek-istek cümleleri denir. * Dilek-istek cümleleri grubunda istek bildiren cümleler, dilek-şart bildiren cümleler, soru cümleleri, gereklilik bildiren cümleler, emir cümleleri ile ünlem cümleleri yer alır. Dilek-şart cümleleri: Dilek şart cümleleri fiil kök ya da gövdesine -sa/-se ekleri … Devamını oku…

Olumlu ve Olumsuz Cümleler

Yazarı:

Olumlu Cümle nedir? * Yüklemin bildirdiği eylemin yapıldığını, gerçekleştiğini ya da gerçekleşebileceğini belirten cümleler olumludur. O günler çok güzeldi. (olumlu isim cümlesi) Hep seni bekledim. (olumlu fiil cümlesi) Olumsuz Cümle nedir? * Yüklemin bildirdiği işin gerçekleşmediğini anlatan cümleler olumsuzdur. * Fiil cümleleri “-ma,-me” olumsuzluk ekiyle; isim cümleleri “yok, değil ” sözcükleriyle olumsuz yapılır. Kapını çalan … Devamını oku…

Anlamlarına göre cümleler-2

Yazarı:

9. Koşul (Şart) İlişkili Cümleler: Bir yargının olmasını bir koşula bağlayan cümlelerdir.Genelde, -sa, -se, -ince, -dıkça ekleriyle kurulur. Cümleye Örnek: Ödevini yaparsan oyun oynayabilirsin. Koşul Sonuç Çalışarak her türlü başarıya imza atabilirsiniz. Daha iyimser olsa bütün sorunlar çözülecek. 10. Karşılaştırma Cümleleri: İki varlık, kavram ya da durumu benzer ve farklı özellikleriyle anlatan cümlelerdir. Bu cümlelerde … Devamını oku…

Anlamlarına göre cümleler-1

Yazarı:

1.Üslup Cümleleri: Üslup bir duygunun, düşüncenin kişisel anlatım biçimidir.Sözcüklerin seçimi ve kullanımı gibi dil ve anlatım özelliklerinin bütünüdür. Örnek: Şiirlerinde süslü, söz  oyunlarına dayalı bir dil yerine, günlük konuşma dilini tercih etmiştir. Kısa, düzgün cümlelerle, edebiyat oyunlarına düşmeden, süssüz, yoğun bir anlatım ortaya koymuştur. 2.Tanım Cümleleri:  Bir varlığa, kavrama özgü niteliklerin belirtilmesi, o varlık ya … Devamını oku…

Anlatım Bozuklukları (Öğe Eksikliği)

Yazarı:

Öğe Eksikliklerinden Kaynaklanan Anlatım Bozuklukları: a) Yüklem Eksikliği: Sinemada sigara ve kabuklu yemiş yenmez. Sinemada sigara içilmez ve kabuklu yemiş yenmez. Çok az veya hiç çalışmadan sınava girdiler. Çok az çalışarak veya hiç çalışmadan sınava girdiler. b) Özne Eksikliği: Annemin sinirleri epeyce bozulmuş ve çok üzülmüştü. Annemin sinirleri epeyce bozulmuş ve annem çok üzülmüştü. Kitaptaki … Devamını oku…

Anlatım Bozuklukları (Atasözü ve Deyimlerin Yanlış Kullanılması)

Yazarı:

Deyim ve atasözleriyle ilgili iki tür yanlışlık yapılabilir: a) Deyimler ve atasözleri, kalıplaşmış söz gruplarıdır. Bu kalıpların bozulması ve bir sözün yerine eş anlamlısının getirilmesi anlatım bozukluğu yaratır. b) Bir deyimin ilettiği anlamla, cümlenin taşıdığı anlam arasında bir uyumsuzluğun olması anlatım bozukluğuna neden olur. Bir koyundan iki deri çıkmaz. Bir koyundan iki post çıkmaz. Haydi … Devamını oku…

Anlatım Bozuklukları (Mantıksal Tutarsızlık)

Yazarı:

Bir cümlede, iletilmek istenen anlamın eksiksiz olabilmesi için düşünce ve mantık son derece önemlidir. İyi bir anlatımda sağlam bir düşünme ve mantık yürütme temel koşuldur. Mantıksal hataları ve tutarsızlıkları içeren cümleler, dil bilgisi kurallarına uygun olsalar bile anlamı ve yargıyı eksiksiz iletmezler. Bu tür yanlışlar genellikle dikkatsizlik sonucu ortaya çıkar. Önümüzdeki haftanın önemli programlarından bazılarını … Devamını oku…

Anlatım Bozuklukları (Anlamca Çelişen Sözcüklerin Kullanılması)

Yazarı:

Anlamca cümlenin yargısıyla uyuşmayan, cümlede iletilen yargıyla çelişen ya da karşıtlık yaratan sözlerin bir arada kullanılması önemli bir anlatım kusurudur. Anlamları birbirine ters sözcüklerin aynı cümlede kullanılmasıdır. Cümlenin anlamında çelişki, genellikle “kesinlik” ve “olabilirlik” anlamı taşıyan sözlerin bir arada kullanılmasından kaynaklanır. Kapının önünde tamı tamına üç beş nöbetçi vardı. Kapının önünde üç beş nöbetçi vardı. … Devamını oku…

Anlatım Bozuklukları (Kelimelerin Yanlış Yerde Kullanılması)

Yazarı:

Bir cümlede her sözcüğün yerli yerinde, başka bir deyişle her sözcüğün kullanılması gereken yerde olması gerekir. Cümle içindeki bir tek sözcüğün bile yerini değiştirmek farklı anlamlar, farklı yorumlar ve yargılar oluşturur. Kimi zaman da mantıksal tutarsızlıklara yol açar. İyi bir cümlede kelimelerin cümlenin akışına ve anlamına uygun yerlerde kullanılması gerekir. Yoksa ifade değişir, anlatılmak istenen … Devamını oku…

Anlatım Buzklukları (Birbiriyle Karıştırılan Sözcüklerin Kullanılması)

Yazarı:

Kimi sözcükler aynı kökten türediği için yazılış ve okunuş olarak birbirine benzer; ancak bunların anlamları farklıdır. Bu sözcükler karıştırılıp birbirinin yerine kullanılırsa, anlatım bozukluğu ortaya çıkar. Bu kadar çekimser olmana gerek yok; aralarına katıl, girişken ol. Bu kadar çekingen olmana gerek yok; aralarına katıl, girişken ol. Bunca yağmura karşılık barajlarda yeterince su birikmemiş. Bunca yağmura … Devamını oku…

Anlatım Bozuklukları (Sözcüğün Yanlış Anlamda Kullanılması)

Yazarı:

Dilimizde bazı sözcükler, anlam inceliklerine dikkat edilmeden kullanılır. Sözcükleri kendi anlamını yansıtacak şekilde kullanmamak veya uygun olmayan yerde kullanmak anlatım bozukluğuna yol açar. Böyle bir yanlışa düşmemek için hangi sözcüğün nerede kullanılıp nerede kullanılmayacağını çok iyi bilmek zorundayız. Ülkenin bunalıma girmesini sağlayan bu tür açıklamalardan kaçınmak gerekir. Ülkenin bunalıma girmesine neden olan bu tür açıklamalardan … Devamını oku…