Erzurum Kongresi (Kararları,Önemi,Sonuçları)

     Toplanma Amacı: Doğu Anadolu’da bir Ermeni devletinin kurulmasına engel olmaktır. (bölgesel amaçlı)

• *M. Kemal bir endişesi vardı; acaba sivil statüyle yine sivil ve askeri kesim üzerinde etkili olabilecek miydi? M. Kemal’in bu endişesi15. Kolordu Komutanı Kazım Karabekir’in “Ben ve kolordum, hepimiz buyruğumuzdayız Paşam” sözleriyle sona ermiştir.
• *10 Temmuz’da toplanması planlanan kongre, bazı üyelerin gecikmesi yüzünden Meşrutiyet bayramı olan 23 Temmuz’da Erzurum, Trabzon, Sivas, Bitlis ve Van illerinden 56 temsilcinin katılımıyla toplanmıştır.
• ilk gün 38 oyla M. Kemal başkan seçilmiştir.

 Erzurum Kongresi’nde Alınan Kararlar

• Milli sınırlar içinde vatan bir bütündür (ilk kez milli sınır kavramından bahsedilmiştir.).
• Her türlü işgale karşı millet birleşecek ve karşı koyacaktır.
• Manda ve himaye kabul edilemez (tam bağımsızlık fikri benimsenmiştir.).
• Kuvay-ı Milliye’yi geçerli ve milli iradeyi hakim kılmak esastır.   
• Osmanlı hükümeti bağımsızlığı sağlayamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır.
• Hıristiyanlara siyasi dengemizi bozucu haklar verilmeyecektir.(Ermeni devleti kurulmasına karşı çıkan ve kapitülasyon mantığını reddeden maddedir.
• İstanbul hükümeti vatanın bağımsızlığını koruyamazsa geçici bir hükümet kurulacaktır. Hükümet üyeleri Milli Kongre tarafından seçilecektir. Kongre toplanmamışsa  bu seçimi Temsil Heyeti yapacaktır.

 Sonucu ve Önemi

1. 1.       Kongre kararlarını uygulamak üzere 9 kişilik Temsil Kurulu seçilmiştir.
2. 2.       Doğu’da birlik ve beraberliğin sağlanması için Doğu Anadolu’daki tüm ulusal direnişler birleştirilmiştir.
3. 3.       Toplanma amacı niteliği açısından bölgesel, aldığı kararlar açısından ulusal bir özellik taşımaktadır.
4. 4.       Geçici bir hükümet kurulmasından ilk kez bahsedilmiştir.
5. 5.       Sivas Kongresi ve Misak-ı Milli kararlarına zemin hazırlamıştır.