Londra Konferansı (21 Şubat-12 Mart 1921) :
İtilâf Devletleri, Sevr Antlaşması’nda bazı yüzeysel değişiklikler yapmak için, İstanbul Hükümeti ile birlikte TBMM’yi davet etmişlerdir (iki hükûmet arasındaki ikilikten yararlanmak istemişlerdir. Hatta İngilizler, TBMM’nin bu durumu protesto ederek, konferansa katılmayacağı, bunun üzerine de onları savaş yanlısı olmakla suçlayacakları planını bile yapmışlardır). Konferanstan olumlu sonuç çıkmayacağını bilen TBMM, haklı dâvâsını uluslar arası kamuoyuna duyurabilmek, barıştan yana olduğunu göstermek için, İtalya’nın girişimiyle katılmıştır. İstanbul Hükümeti adına Tevfik Paşa, TBMM adına Bekir Sami Bey katılmıştır. İtilâf Devletlerinin ilk sözü ona vermesine rağmen, Tevfik Paşa’nın, “ilk söz, milletin asıl temsilcilerinindir” demesi, milletin gerçekte kim tarafından temsil edildiğini İtilâf Devletleri’ne göstermiştir. Konferans, karar alınamadan dağılmış, Türk ve Yunan kuvvetleri savaş hazırlıklarına başlamıştır (2). Bununla birlikte, Konferansa çağırmakla, İtilâf Devletleri TBMM’yi ilk kez resmen tanımışlardır (3). Öte yandan, İtilâf Devletleri arasında Paris Barış Konferansı’nda başlayan anlaşmazlıklar, bu konferansta tamamen ortaya çıkmıştır. Bekir Sami Bey, Konferanstan sonra bir takım ikili anlaşmalar yapmış, TBMM, bağımsızlık ilkesine uymadığı gerekçesiyle onaylamamıştır.
Afganistan ile Antlaşma (1 Mart 1921) : Bir dostluk antlaşmasıdır.Afganistan TBMM’yi tanımış,Ankara’da ilk büyükelçiliği açmıştır.
Moskova Antlaşması (16 Mart 1921) : Güney sınırlarını güvenceye almak isteyen Rusya, Boğazların İtilâf Devletlerinin elinde olmasından kaygılandığı için Ankara ile yakın ilişki kurmuştur. Antlaşma ile :
• Rusya, Misâk-ı Millî’yi tanımıştır (Misâk-ı Millî, ilk kez bir Avrupalı devlet tarafından tanınmış, Ermenistan, Moskova’ya bağlı bir uydu devlet hâline getirildiği için, Gümrü Antlaşması ile belirlenen doğu sınırı Sovyet Rusya tarafından da kabûl edilmiştir).
• Çarlık Rusyası ile Osmanlı Devleti arasında yapılan antlaşmalar geçersiz sayılmıştır (bu kapsama kapitülasyonlar girmektedir. Rusya, kapitülasyon hakkından vazgeçen ilk devlettir.
1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Rusya’ya kapitülasyon verilmişti).
• Birinin tanımadığı antlaşmayı, diğeri de tanımayacaktır (Rusya, Sevr Antlaşması’nı tanımayan ilk Avrupalı devlettir).
• Batum ve çevresi Sovyet Gürcistanı’na bırakılmış, buna karşılık, bölge halkına özerklik tanınması ve Türkiye’nin Batum limanını serbestçe kullanabilmesi kararı alınmıştır. Batum’un bırakılmasının Misâk-ı Millî’den ilk tâviz olduğunu söyleyenler vardır.
NOT : Moskova Antlaşması ile Doğu Cephesi tam olarak güvenlik altına alınmış, oradaki birliklerin büyük bölümü Batı Cephesi’ne kaydırılmıştır.