Kütahya-Eskişehir Muharebeleri
Savunma savaşıdır. Türk ordusunun, kazandığı iki muharebe sonrasında taarruz etmemesini değerlendiren Yunanlılar, (Ordumuzun henüz taarruz gücü yoktu ve bu durum, II.İnönü Muharebesi sırasındaki Aslıhanlar – Dumlupınar çarpışmalarında ortaya çıkmıştı), genel seferberlik ilanından sonra, takviye birliklerle saldırıya geçmiş, Afyon, Kütahya ve Eskişehir elimizden çıkmıştır.
Sonuçları:
• Ordumuzun daha fazla yıpranmaması için, Sakarya Irmağı doğusuna çekilinmiş, düşman ilk kez İç Anadolu’ya girmiştir (2) (3).
• TBMM’de sert tartışmalar yaşanmış, Meclisin Kayseri’ye taşınması gerektiğini söyleyen vekiller olmuştur.
• Geri çekiliş ve Yunanlıların Ankara’ya yaklaşması moralleri bozmuş, asker kaçakları artmıştır. Bunun üzerine, Ayaklanmaların bastırılmasından sonra pasif hâle gelen İstiklâl Mahkemeleri tekrar faaliyete geçmiştir.
• M. Kemâl, hem kendi taraftarları (I. Grup) hem de muhaliflerin (II. Grup) isteğiyle, 5 Ağustos 1921’de çıkarılan bir kânunla başkomutan seçilmiş, 3 ay süreyle Meclisin yetkilerini (yasama-yürütme ve hatta İstiklâl Mahkemeleri eliyle yargı) tek başına üstlenmiştir (4) (5). M. Kemâl, başkomutan seçilmekle, Amasya Genelgesi sonrasında ayrıldığı askerlik görevine yeniden dönmüştür.
O’nun Meclisin yetkilerini üstlenmesi, çabuk karar alıp uygulayabilme amacından kaynaklanır. Muhaliflerinin de desteğini alması, yıpranacağını düşünmelerinden kaynaklanmıştır.
M. Kemâl, ilk iş olarak, 8 Ağustos 1921’de Tekâlif-i Milliye Emirleri’ ni yayınlamıştır. Emirlere göre;
• Her ev bir çift çorap, çarık ve bir takım çamaşır verecektir.
• Kamyon lastiği ve akaryakıt bayileri mallarının %40’ına, bedeli sonradan ödenmek üzere el konulacaktır.
• Herkes, tahıl, binek hayvanı ve yem stoklarının %40’ını, bedeli sonradan ödenmek üzere orduya verecektir.
• Ulaşım aracı olanlar, ayda bir kez 100 km mesafe için ordunun hizmetinde olacaktır.
• Herkes elindeki silâh ve cephaneyi teslim edecektir.
güzel degil