Doğal ve Beşeri Unsurlar Hangileridir?

           DOĞAL VE BEŞERİ UNSURLAR

DOĞAL UNSURLAR:

Çevrede kendiliğinden oluşmuş, var oluşunda insanların herhangi bir etkisinin olmadığı unsurlardır. Dağ, tepe, vadi, ova, plato, göl, ada, körfez, koy, yarımada, akarsu, deniz, kayalıklar birer doğal unsurlardır.

DAĞ: Yüksekliği çevresinden 500 m ve üzerinde olan yer şekilleridir.

OVA: Akarsularla fazla yarılmamış, değişik yüksekliklerde olan az eğimli düzlüklerdir.

TEPE: 500 m den küçük olan yüksekliklere tepe denir.

KÖRFEZ: denizlerin karaların içine doğru uzanmasına körfez denir.

KOY: Ağzı kapalı körfeze koy denir.

DENİZ: Yer kabuğunun büyük çukurluklarını dolduran sulara denir.

OKYANUS: Kıtaların arasındaki büyük, geniş denizlere okyanus denir.

BURUN: Karaların denize doğru uzanmış kısımlarına burun denir.

ADA: Dört tarafı denizlerle çevrili kara parçasına ada denir.

YARIM ADA: Üç tarafı denizlerle çevrili olan kara parçasına denir.

VADİ: Akarsuyun içinde aktığı, kaynaktan ağza doğru sürekli inişi bulunan uzun çukurluklardır.

PLATO(YAYLA):Çevresine göre yüksekte kalmış, derin akarsu vadileriyle yarılmış düzlüklerdir. Yurdumuzun İç ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri geniş  platolarla kaplıdır.

    Yurdumuzda Bulunan Bazı Önemli  Platolar

İç Anadolu Bölgesi: Haymana, Bozok, Cihanbeyli, Obruk platoları

Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır platoları

Akdeniz Bölgesi: Taşeli Platosu, Teke Platosu

Doğu Anadolu Bölgesi: Erzurum- Kars Platosu

BEŞERİ UNSURLAR:

İnsanların doğayı değiştirerek ortaya koyduğu ürünlere beşeri unsur denir. Binalar, yollar, köprüler, şehirler, tarlalar, barajlar, alt ve üst geçitler, tünelleri beşeri unsurlara örnek olarak verebiliriz.

Yurdumuzdaki Önemli Barajlar:   Kızılırmak: Hirfanlı, Kesikköprü, Altınkaya                                                                                

Fırat: Keban, Atatürk, Karakaya

Dicle: Karakaya

Sakarya: Hasan Polatkan

Büyük Menderes: Kemer, Adıgüzel

Ceyhan: Aslantaş

Manavgat: Oymapınar

Yeşilırmak: Almus, Hasan Uğurlu

Doğal unsurların oluşumundan insanların etkisi yoktur. Beşeri unsurları insanlar oluşturur.

DOĞAL AFETLER:

İnsanlar için fiziksel, ekonomik ve sosyal kayıplar doğuran, normal yaşamı ve insan faaliyetlerini durdurarak veya kesintiye uğratarak toplulukları etkileyen doğal, teknolojik veya insanyapısı olaylara afet denilir.

Doğal, teknolojik veya insan yapımı bir olayın afet sonucunu doğurabilmesi için, insan toplulukları ve insan yerleşmeleri üzerinde kayıplar meydana getirmesi ve insan faaliyetlerini bozarak veya kesintiye uğratarak bir yerleşme birimini etkilemesi gerekmektedir.  Doğal afetleri önlemek mümkün değildir. Ancak verdiği zararlarından ya da yıkıcı etkilerinden   kurtulmak mümkündür.

DEPREM:  Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde

yayılarak, geçtikleri ortamları ve yeryüzünü sarsma olayına deprem denir.

Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yer yuvarlağı içinde ne şekilde yayıldıklarını,

ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirmesini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına Sismoloji denir.Yer sarsıntılarının büyüklüğünü, süresini, merkezini, ve saatini saptamaya yarayan aygıta  sismograf denir.