Çözeltiler – Çözünme
Çözünme nedir? Bir maddenin başka bir madde içinde gözle görülemeyecek kadar küçük parçalara ayrılıp dağılması olayına çözünme denir.
Çözelti nedir? Çözünme sonucu oluşan karışımlara çözelti denir.
Çözeltiler, çözücü ve çözünenden meydana gelir.
Çözelti = Çözücü + Çözünen
Çözücü ( çözen) nedir? : Sahip olduğu çözme özelliği nedeniyle karıştığı maddeyi çözen maddedir.
Çözünen nedir? Çözücü madde içinde dağılan maddedir. Genelde miktarı az olan maddedir.
Örnekler: Çözünen + Çözücü = Çözelti
Şeker + Su = Şekerli su
Oksijen + Su = Oksijenli su
Oksijen + Azot = Hava
Alkol + Su = Alkollü su
Tuz + Su = Tuzlu su
* Su ile un, zeytinyağı ile su, kum ile su, karabiber ile su karıştırıldığında oluşan karışımlar çözelti değildir. Çözelti, bir maddenin çözücü içinde dağılmasıyla oluşur.
Çözeltilerin çoğu sıvıdır fakat katı ve gaz çözeltiler de vardır. Katı, sıvı, gaz maddeleri kullanarak çeşitli çözeltiler elde ederiz.
* Katıların sıvılar içinde çözünmesiyle elde edilen çözeltiler : Şekerli su, tuzlu su gibi su içinde çözünen şeker ya da tuz yok olmaz. Su içinde dağılır. Şekerli suyun tadına bakınca şeker tadını alırız.
* Sıvıların içinde gazların çözünmesiyle elde edilen çözeltiler : Gazoz, oksijenli su. Havadaki oksijen suda çözünür. Balıklar solunum yaparken sudaki oksijeni kullanır.
* Sıvıların içinde sıvıların çözünmesiyle elde edilen çözeltiler : Sirke-su, su-süt, kolonya, alkollü su, vişne suyu-gazoz.
* Gazların içinde gazların çözünmesiyle elde edilen çözeltiler : Hava böyle bir çözeltidir. Havanın içinde oksijen ve azot vardır.
Yağ suda çözünmez fakat sabunlu suda, deterjanlı suda çözünür. Bu nedenle yağlı bulaşıklar ve çamaşırlar deterjanlı su ile yıkanır.
Çözeltilerin Özellikleri
- Çözeltiler de karışımlar gibi saf madde değildir.
- Çözeltiler de bir karışımdır. Çözeltiyi oluşturan maddeler özelliklerini kaybetmez.
- Bir katı maddenin su içinde çözünmesiyle oluşan çözeltilerde su tamamen buharlaşınca katılar dipte kalır.
- Çözeltilerde çözücü madde miktarı çözünen madde miktarından fazladır.
- Maddeler sıcak suda daha kolay çözünür.
- Buharlaşma sonucu çözeltilerdeki çözücü miktarı azalır, çözünen madde miktarının çözelti içindeki oranı artar.