Ünsüz Benzeşmesi nedir? “ç, f, h, k, p, s, ş, t” sert ünsüzlerinden sonra “b,c, d, g” ile başlayan ekler gelmez. Bu ünsüzlerin sertleri olan “p,ç, t, k” gelir. Sert ünsüzlerden sonra gelen “c, d, g” ünsüzleri sertleşerek “ç, t, k”ye dönüşür. Bu kurala “ünsüz sertleşmesi” ya da “ünsüz benzeşmesi” denir. Tezgah-tan alıp kaç-tı. Dost-ça … Devamını oku…
-mi nasıl yazılır? -mi eki ister soru anlamı katsın ister katmasın ayrı yazılır. Kendinden önceki kelimenin büyük ünlü uyumuna uyar. Aldığı ekler ise –mi eki ile birlikte ayrılır. Soru anlamı vermek için kullanılır. Aldık mı? Kardeşin mi? Seçenek sunma amacıyla kullanılır: Alır mı almaz mı bilemem. Şart, koşul bildirebilir: Derslerine çalıştı mı kazanır. Zaman anlamı … Devamını oku…
–de nasıl yazılır? Kullandığınız cümlede “de/da”yi çıkardığınızda anlam eğer bozuluyor ise bu “de/da” ek olan “-de/-da” dır ve bitişik yazılır. Eğer anlam bozulmuyor ise bu “de/da” bağlaç olan “de/da” dır ve ayrı yazılır. Not: -de’ ve ‘-da’nın ayrı mı, bitişik mi olduğunu anlamanın diğer kolay yolu: Cümlede ‘de’ ve ‘da’ yerine ‘dahi’ sözcüğünü kullanın. Anlam bozuluyorsa ‘dahi’ anlamında … Devamını oku…
ki nasıl yazılır? Sıfat yapan ve zamir yapan (ilgi eki) –ki’ler ek durumunda oldukları için bitişik yazılır. Bu ekleri çıkarınca anlam bozulur. Fakat bağlaç olan –ki kelime durumundadır ve ayrı yazılır. Not: Eğer cümle içinde “-ki” nin bitişik mi ya da ayrı mı yazılır konusunda kafamız karışırsa “-ki”ye“-ler”çokluk ekini getiriniz. Eğer anlamda bozulma olmazsa bitişik … Devamını oku…
Soru İşareti # Soru anlamı taşıyan sözcüklerde kullanılır. » Bana ne sordun? » Ne zaman bizimle geleceksin? Not: Soru anlamı taşımayan cümlelere dikkat ediniz. » Bana bunu nasıl yapar, anlamıyorum. » Bu nasıl oldu, bilmiyorum. # Kesin olmayan tarihlerde kullanılır. » Mevlana (? – ?) (Burada doğum ve ölüm tarihi bilinmemektedir olduğu sonucu ortaya çıkıyor) » Yunus Emre (1254-?) (Burada doğum tarihi belirli iken … Devamını oku…
Kısa çizgi ile ilgili cümle örnekleri # Satır sonuna sığmayan sözcükleri ayırmada kullanılır. » Bana gelip şimdi burada ol- saydın. # Ay, tarih, sayı, şehir, ülke isimleri arasında kullanılır. » Ocak-Şubat arası burada olur. » Almanya-Türkiye maçı akşam 21.45’te yapılacak. » 1923-1945 yılları arasında görüldü. *Satıra sığmayan kelimeleri ayırmak için kullanılmaktadır. Örnek: Kelimelerin bö-lünmesinde sa-tır sonlarına ayrıca dik-kat edilir. *Ara sözleri ve … Devamını oku…
Kesme işareti kullanılan cümle örnekleri # Özel isimlere gelen çekim eklerini ayırmada kullanılır. » Ankara’ya, Almanya’dan, Ali’den, Ahmet’ten… Not: Özel isimlere gelen yapım ekleri kesme işaretiyle ayrılmaz. » Ankaralılar, Atatürkçülük, Fransız, Rusyalı, Diyarbakırlı… Kız Kulesi İstanbul’da bulunur. Komşumuz Mehmet Bey’in camı kırılmış. Sena’nın köpeği ölmüş. Anıtkabir Ankara’da bulunur. 12 kg’lik elma aldık. Kedimin ismi Yumak’tır. UNİCEF’in projeleri beni çok … Devamını oku…
Ünlem # Sevinç, üzüntü, keder, şaşkınlık, öfke vb. duyguları belirtmek için kullanılır. » Hey, sen bana bak! » Hey! Sen bana bak. Not: Ünlemden sonra büyük harfle başlar. » A, sen burada mıydın? » Vah vah, demek sen de sınavı kazanamadın! » Kerem, tahtayı silsene! » Eyvah, servisi kaçırdım! » Gevezelik etme, çık dışarı! » Lütfen bana yardım edin! » Hah, tamam, şimdi çok güzel oldu! … Devamını oku…
Tırnak İşareti # Alıntı cümlelerde kullanılır. » Müdür: “Yarın okullar tatil.” dedi. # Kitap, gazete, dergi adlarında kullanılabilir. » Bu derste “Çalıkuşu”nu okuduk. Not: Yukarıda görüldüğü gibi tırnak işaretinden sonra gelen ekler için kesme işaretinin kullanılmasına gerek yoktur. # Cümle içerisinde vurgulanmak istenen sözcükler için kullanılır. » Bugün derste “hücre” konusunun ayrıntılarını işledik. 1) Atatürk: “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir” demiştir. 2) … Devamını oku…
Üç Nokta # Tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur. » Bugün o kadar heyecanlıyım ki… » Seni görünce birdenbire… # İstenmeyen sözcüklerde, öncesinde ve sonrasında söylenenlerin var olduğu belirtilmek istendiğinde kullanılır. » O adam tam bir şer… » … O günlerde bu durum oldukça olağan karşılanıyordu. Nedenini bir türlü çözemediğimiz bu günlerde bu soruya hala yanıt aramaya devam ediyoruz. Not: Üç noktadan sonra … Devamını oku…
İki Nokta # Alıntı cümlelerden önce kullanılır. » Bana bakarak: “Neden benimle gelmedin?” diye sordu. » Atalarımız: “Sakla samanı gelir zamanı.” diye boşuna söylememiş. # Açıklamalarda, tanımlamalarda kullanılır. » Yapım ekleri: Kelimelere gelerek onların anlamını değiştiren eklerdir. » Burada birçok sanat söz konusu: heykelcilik, resim, müzik… Not: iki noktadan sonra cümle geliyorsa büyük harfle başlar, cümle değilse küçük harfle başlar. -Kırtasiyeden şunları … Devamını oku…
Noktalı Virgül nerelerde kullanılır? # Farklı söz gruplarını ayırmada daha çok kullanılır. » Pazardan elma, armut, portakal; domates, hıyar, soğan aldım. » Kızlardan Hayriye, Nuriye, Huriye; erkeklerden Seyfi, Abdülkerim, Hüsnü gelecek. # Cümleleri ayırmada kullanılır. » Bugün hava güneşli; dışarı çıkıp gezelim. # Virgülle ayrılmış sıralı cümleler arasına konur. » At ölür, meydan kalır; yiğit ölür, şanı kalır.
Noktanın kullanıldığı yerler # Tamamlanmış cümlelerin sonuna konur. » Bugün seni görmedim. » Her geçen gün daha iyi oluyorum. # Sözcüklerin kısaltmalarından sonra kullanılır. » Prof. Dr. Ali Kaymakçı » Sevgi Mah. Ballı Cad. No:21 Not: Kurum Kuruluş kısaltmalarında istisna birkaç örnek (T.C) dışında araya noktalama işareti gelmez. » TBMM, THY, TÜBİTAK, ODTÜ… # -ıncı, … Devamını oku…
Virgül kullanıldığı yerler # Eş görevli sözcükleri ayırmada daha çok kullanılır. » Pazardan elma, armut, portakal aldım. » Orada birçok insan vardı: dayımlar, teyzemler, halamlar… # Cümleleri ayırmada kullanılır. » Bana geldi, istediklerini söyledi. » Çocuklar top oynuyor, diledikleri gibi eğleniyorlardı. # Yüklemden uzak düşen özneyi vurgulamak amacıyla kullanılır. » Ben, senin için bütün bunları yaptım. » Ali, beni bütün kalbiyle seviyor, benim için … Devamını oku…