ETTİRGEN FİİL (EYLEM): Kökü geçişli olan fiil soylu bir yüklemin “-r, -t, -dır” eklerinden birini alarak geçişlilik derecesinin arttırılmasıdır. Ettirgen fiilde “-r, -t, -dır” eklerinden biri vardır. Bu çatıda özne işi başkasına yaptırır. Ettirgen fiiller kökü de kendisi de geçişli olan fiillerdir. Yani iki defa geçişli yapılmış fiillerdir. GEÇİŞLİ ETTİRGEN Otobüsü daha fazla bekleme bence. … Devamını oku…
OLDURGAN FİİL (EYLEM): Kökü geçişsiz bir olan fiilin “-r,-t,-dır” eklerinden birini alarak geçişli hâle getirilmesidir. Bu çatıda özne işi kendisi yapar, başkasına yaptırmaz. Geçişsiz –nesne alamayan- fiiller “-r, -t, -dır” eklerinden birini alarak oldurgan –nesne alabilen- fiile dönüşür. GEÇİŞSİZ OLDURGAN Bugün daha fazla çalışmalıyız. İşçileri gereğinden fazla çalıştırıyorlar. Birazdan şiir dinletisi başlayacak. Öğretmen zili çalarak … Devamını oku…
: Karşılıklı veya ortaklaşa yapılma anlamı taşıyan ve “-ş” eki almış fiil soylu yüklemler işteş çatılıdır. İşin birden çok özne tarafından yapılma anlamı vardır. “-ş” ekini alan oluş fiilleri çatısına göre işteştir. İşin karşılıklı ya da ortaklaşa yapıldığı anlamını verir. Eylemi Karşılıklı Yapma Eylemi Ortaklaşa Yapma » Bu konuyu geçen hafta onunla da tartıştık. » … Devamını oku…
GEÇİŞSİZ FİİL (EYLEM): Nesne alamayan fiil soylu yüklemler geçişsiz çatılıdır. Nesne alamayan fiillerin çatı özelliğidir. Bu cümlelerde belirtili ve belirtisiz nesne yoktur. Durum fiilleri aynı zamanda geçişsiz çatılı fillerdir. Bu fiillerin başına “ONU” kelimesi eklenemez. Bu tür fiiller “Ne, Neyi, Kimi?” sorularına cevap vermez. » Bugün erken yattım. (Neyi/Ne yattım?→Cevap yok./ Onu yattımIAnlamsız) →Geçişsiz Çatı … Devamını oku…