OLDURGAN FİİL (EYLEM): Kökü geçişsiz bir olan fiilin “-r,-t,-dır” eklerinden birini alarak geçişli hâle getirilmesidir.
Bu çatıda özne işi kendisi yapar, başkasına yaptırmaz.
Geçişsiz –nesne alamayan- fiiller “-r, -t, -dır” eklerinden birini alarak oldurgan –nesne alabilen- fiile dönüşür.
| GEÇİŞSİZ | OLDURGAN |
| Bugün daha fazla çalışmalıyız. | İşçileri gereğinden fazla çalıştırıyorlar. |
| Birazdan şiir dinletisi başlayacak. | Öğretmen zili çalarak yarışmayı başlattı. |
| Yemeğimiz birazdan pişer. | Kuzu etini odun ateşiyle pişirmelisiniz. |
| Ders başarısı çalıştıkça gelişiyor. | Yeni projelerle şehrimizi geliştirdik. |
Bu fiillerin köküne “onu” sözcüğü ekleyemeyiz ancak “-r, -t, -dır” eklerini aldıktan sonra “onu” sözcüğünü ekleyebiliriz.
» Çocuğu erkenden uyuttu. [Onu uyu(mak)IAnlamsız/ Onu uyut(mak)IAnlamlı] →Oldurgan Çatı
» Hepimizi kahkahayla güldürdü. [Onu gül(mek)IAnlamsız/Onu güldür(mek)IAnlamlı]→Oldurgan Çatı
» Annesi çocuklarını sevgiyle yatırdı.[Onu yat(mak)IAnlamsız/Onu yatır(mak)IAnlamlı]→Oldurgan Çatı
» Bir kişi yüz adamı dışarı çıkarır. [Onu çık(mak)IAnlamsız/ Onu güldürdüIAnlamlı] →Oldurgan Çatı
» İtfaiye yangını söndürdü.[Onu sön(mek)IAnlamsız/ Onu södür(mek)IAnlamlı] →Oldurgan Çatı
» Çocuğu niçin ağlattın? [Onu ağla(mak)IAnlamsız/ Onu ağlat(mak)IAnlamlı] →Oldurgan Çatı
ilk yorumu başlat