HUKUKUN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI
1. Pozitif Hukuk (Yürürlükteki Hukuk – Müspet Hukuk): Belirli bir ülkede yürürlükte olan hukuka pozitif hukuk denir. Pozitif hukuk, uygulanan hukuktur. Bir ülkede mer’i yani geçerli olan hukuktur. Yazılı veya yazısız olması fark etmez. Pozitif hukuka “Dogmatik Hukuk”da denir. Örneğin; Örf, adet, anayasa, ceza kanunları.. gibi
2. Mevzu Hukuk: Belirli bir dönemde belirli bir ülkede yürürlülükte olan yazılı hukuk kurallarına mevzu hukuk denir. Pozitif hukuktan farkı yazılı olmasıdır. Yazılı olmayan yürürlükte bulunan hukuk mevzu hukuk olarak değerlendirilmez. Örneğin; Türk Borçlar Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu gibi.
3. Tabii Hukuk (İdeal, Doğal Hukuk): Yürürlükteki hukuka yol gösteren, onun nasıl olması gerektiğini ifade eden hukuktur. Tabii hukukun amacı ideal olanı, en mükemmel olanı yakalamaktır. Asıl amacı ise mutlak adalettir. Tabii hukuk küçük ayrıntılarla uğraşmaz. Tabii hukuk, “olması gereken” hukuktur.
4. Tarihi Hukuk: Yürürlükten kalkmış olan hukuka Tarihi Hukuk denir. Bu hukuk geçmişte uygulanmıştır; ama günümüzde artık uygulaması kalmamıştır. Örne-ğin; 1961 anayasası gibi.
5. Maddi Hukuk (Şekli Hukuk): Doğrudan kişilerin hukuki durumunu, kişilerin birbirleriyle ve toplumla olan ilişkilerini düzenleyen, kişilerin sahip olduğu hakları ve yüklendiği borçları belirleyen kurallara denilmektedir.
Medeni hukuk, borçlar hukuku, ticaret hukuku ve ceza hukuku maddi hukukun kapsamına girmektedir.
6. Objektif Hukuk – Subjektif Hukuk: Herkese uygu-lanabilen, genel ve soyut hukuk kurallarının tamamı objektif hukuk kurallarını oluşturur. Objektif hukuk kurallarının kişilere tanıdığı haklar, yetkiler ve özgürlük-lerin tamamına ise subjektif hukuk denir.
7. Yazılı Hukuk – Yazılı Olmayan Hukuk: Yazılı hukuk, bir ülkede yetkili organlar tarafından yazılı şekil-de yürürlüğe konulan hukuk kurallarıdır. Anayasa, kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik gibi kurallar yazılı hukuka girer.
Yazılı olmayan hukuk ise belirli bir organ tarafından yürürlüğe konmayan, toplumda uzun süre uygulanarak benimsenmiş, kendiliğinden oluşmuş hukuk kurallarını ifade eder. Örf ve adetler yazılı olmayan hukuk kuralla-rını oluşturur.
Yazılı Hukuk + Yazısız Hukuk = Pozitif Hukuk
Mevzu Hukuk Örf ve Adet