Nüfus:Sınırları belli bir alanda yaşayan insan sayısıdır.
Nüfus Yoğunluğu: Bir yerde kilometre kareye düşen insan sayısıdır. Belli bir alanda yaşayan nüfusun, o alana oranıdır. Ülkenin genişliği ve toplam nüfus hakkında bilgi verir. Kişi/km2 olarak gösterilir. Nüfus yoğunluğunu bulmak için;
Nüfus Yoğunluğu = Toplam İnsan Sayısı
Yüzölçümü
– Osmanlı Devletinde ilk nüfus sayımını II. Mahmut Yaptırmıştır (1831). Amacı askere alınacak erkek sayısını tespit ve vergi toplanacak kişileri belirlemekti.
– Türkiye Cumhuriyetinde ilk nüfus sayımı 1927 yılında yapıldı. İkinci olarak 1935 yılında yapıldı. Bundan sonra 1990 yılına kadar 5 yılda bir nüfus sayımı yapıldı. 1990’dan sonra 10 yılda yapılması kararlaştırıldı.
– Ülkemizde nüfus sayımını TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) yapar. TÜİK’in eski adı DİE’dir (Devlet İstatistik Enstitüsü ) .
— Genel nüfus sayımları yurdumuzda bulunan insanların sayısını ve niteliklerini belirlemek için yapılır. Yani nüfusun yaş ve cinsiyet durumu, okuryazarlık ve öğrenim durumu, iş durumu, medeni durumu, köy ve kentsel durumu tespit eder.
Nüfus Sayımı sonucunda şu bilgilere ulaşılır
*Yaşayan insan sayısı
*Nüfusun eğitim-öğretim durumu
*Nüfusun yaş durumu
*Nüfusun ekonomik faaliyet kollarına dağılımı
*Kırsal ve Kentsel nüfus bilgileri
*Nüfusun medeni durumu
*Çalışan insan sayısı
Nüfus Artışı: Sınırları belli bir alanda, belirli bir süre içinde meydana gelen insan sayısındaki çoğalmaya denir.
Bir yerdeki nüfus artışı; doğumlara, ölümlere, göçlere, sağlık ve beslenme olanaklarının artmasına bağlıdır. Bir yerde doğum oranı ölüm oranından fazla ise orada nüfus artışı var demektir. Nüfusun bu şekilde çoğalmasına Doğal Nüfus Artışı denir.
Nüfus Artışının Sonuçları
- İşsizliğin artar
- Üretimin yetersiz kalır
- İç ve dış göçlerin artar
- Gecekondulaşma olur
- Doğal kaynakların azalır
- Çevre sorunlarına neden olur
- Sağlık ve eğitim hizmetleri zorlaşır
- Elektrik, su ve ulaşım hizmetleri aksar
- Ülkenin kalkınma hızının yavaşlar
- Kişi başına düşen milli gelirin azalır
Türkiye’de nüfusun ve nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu bölge; Marmara Bölgesi, en az olduğu bölge; Doğu Anadolu Bölgesi’dir.
Nüfusun Dağılışını Etkileyen Faktörler
- A. Fiziki Faktörler
- İklim özellikleri
- Yer şekilleri
- Toprak özellikleri
- Su kaynakları
- B. Beşeri Faktörler
- Sanayileşme
- Tarım
- Yeraltı kaynaklarının işletilmesi
- Ticaret
- Turizm
- Ulaşım
NOT: Nüfus dağılımında beşeri faktörler daha çok etkiliyse, o ülke sanayileşmiş ve gelişmiş ülke demektir.
NOT: 2006 yılından itibaren nüfus sayım sistemi değişmiş, adrese dayalı nüfus sayımı yapılmaya başlanmıştır (vatandaşlık numarası esas alınarak).
TÜRKİYE’DE NÜFUS DAĞILIŞI
- Türkiye’de kıyı kesimleri, iklimin elverişli olmasından dolayı tarımsal etkinlikler için uygun koşullar oluşturur. Bu nedenle kıyı kesimlerinde nüfus yoğunluğu fazladır.
- Kışları çok soğuk geçen yüksek ve engebeli alanlar ile kuraklığın yaygın olduğu kesimlerde nüfus yoğunluğu azdır.
| Türkiye’de Nüfusun Yoğun Olduğu Kesimler
| Türkiye’de Nüfusun Seyrek Olduğu Kesimler
|