sepsis hastalığı belirtileri, sepsis bulaşıcı mı, bebeklerde sepsis belirtileri
Sepsis Hastalığı Nedir ?
Nadir görülen bu sebeple de halkımızca da pek bilinmeyen sepsis hastalığı vücudun kendi kendine zarar vermesi olarak tanımlanabilir.
Vücudumuz kendine zarar vermenin aksine kendini tehlikelere karşı savunan bir yapıya sahiptir. Bedene olağan dışı virüs-bakteri oluşur ise savunma sistemi alarma geçer ve sorunun def’ine çalışılır. Fakat bazı bünyelerde bu savunma sistemi gereğinden fazla katıdır. Sadece dış faktörlere karşı değil kendi hücrelerini bile tehdit olarak algılayıp yıkıma başlar. Bu tür yıkımlar genellikle enfeksiyonlar nedeniyle olur.
Dünyada otuzbir milyon sepsis hastası olduğu tahmin edilmektedir, bunların sekiz milyonu hayatını bu hastalık nedeni ile kaybetmektedir. İşin üzücü tarafı sepsis hastalığının yeni doğan bebek ve küçük çocuklarda sık görülmesidir. Dünyada altı milyon bebek hastanın bulunduğu düşünülmektedir.
İstatistiklerden anlaşılacağı üzere ciddi derecede ölümcül olarak nitelendirilebilecek bu hastalık eğer erken tespit edilirse tedavi edilebiliyor. Fakat oluşumu oldukça kompleks olduğu için kaynağını belirlemek ve hastalığı teşhis etmek ancak konu ile ilgili deneyimi olan uzman hekimlerce yapılabiliyor.
İşin daha da üzücü yanı ise bu hastalığın giderek artmakta olduğu. Bu sebeple ülkemizde sepsis hastalığı farkındalık çalışmaları yapılıyor.
Septisemi birkaç yolla oluşabilir:
- Deri üstündeki bir yarada mikrop kapma sonucu enfeksiyon oluşması
- Bir apsenin patlayarak iltihabın kana karışması
- Boğaz enfeksiyonu (sözgelimi difteri)
- Bağırsak iltihabı (tifo gibi)
- Akciğer enfeksiyonu (zatürre gib)
- İdraryolları enfeksiyonu sonucu
Septisemi yerel değildir, kontrol altına alınmazsa bütün bedene yayılır. Septisemiye neden olan bakteri bedene çeşitli yollarla girebilir: sözgelimi diş çekiminden sonra, açık bir yara ya da iç organlardaki bir enfeksiyon yoluyla. Normal olarak akyuvarlar bakteriye karşı koyarlar ama bakteriler akyuvarların direnme gücünü aşacak kadar çoğalırlarsa septisemiyle bedene yayılırlar. Bu ya başka bir hastalık nedeniyle zayıf düşmüş bir bedende ya da sağlıklı bir kişide güçlü bir organizma tarafından oluşturulabilir. Septisemi belirtileri ateş, şok, ayakta duramayacak kadar halsizlikle birlikte kan basıncının ansızın düşmesidir. Hasta kendini çok kötü hisseder, komaya girer ve ölebilir.
Bazen beden, enfeksiyona karşı koyabilmesine karşılık, enfeksiyona neden olan bakterinin salgıladığı toksinin (zehirli maddeler) kan dolaşımına karışmasını önleyemez. Bu da, kan zehirlenmesinin öteki türü olan toksemiyi ortaya çıkarır.
İki tür toksin vardır: Biri bakteriler tarafından salınan ve asıl enfeksiyonun yanı sıra yan etkiler de yapan toksindir. Tetanosta görülen felç gibi kendine özgü belirtiler oluşturur. Öteki toksinler ise, doğal olarak bakteri hücrelerinin içinde bulunurlar ve bakterinin gerek akyuvarlar gerekse antibiyotik tarafından tahrip edilmesi sonucu kana karışırlar. Toksemi durumunda hasta kendini kötü hisseder ve ateşi yükselir. Genellikle antibiyotik aldıktan sonra ilacın iyi gelmediğini söyler, ama asıl neden ilacın kendi etkisinden çok, toksinlerin salınmasıdır.
Bazı bakteriler derinin altındaki dokuyu tahrip ederek, bakterilerin derialtına yayılmasına neden olur. Bu durum sellülit diye adlandırılır ve enfeksiyon kapan bir yara ya da apseninçevresinde ağrı veren bir kızarıklığın yayılması durumudur.
Tedavi
Bütün bakteri enfeksiyonlarında antibiyotikler kullanılır ve sonuç genellikle başarılı olur. Eğer septisemi kuşkusu varsa kandan örnek alınarak laboratuvarda kültür hazırlanmalı ve antibiyotiklere duyarlılık testi uygulanmalıdır. Tokseminin tedavisi daha güçtür. Bakteriler antibiyotiklerle öldürülebilir ama toksinlerin antitoksinlerle etkisiz hale getirilmesi gerekir. Tetanos, difteri ve bir toksemi olan yılan zehrine karşı antitoksinler vardır. Ancak hastanın tepkisi bilinemeyeceğinden büyük bir dikkatle kullanılmaları gerekir. Onun yerine, olabildiğince koruyucu önlem alınır ve bütün çocuklara ilk birkaç yıl içinde difteri ve tetanos aşısı yapılır.
Septisemi bedenin savunma mekanizmasına büyük bir yük bindirebilir ve bazı kişiler bunun etkilerine ötekilerden daha açıktırlar: Şeker hastaları, alkolikler, uyuşturucu ve uyarıcı madde bağımlıları, kanser hastaları (özellikle ilaç tedavisi görenler), steroit ilaçlar kullananlar, yaşlılar ve direnci düşük olanlar.
Toksemi, difteride kalbin zarar görmesi gibi, belirli zararlara yol açabilir. Ancak tıbbi tedaviyle sağlıklı bir kişinin bu tehlikeli dönemi atlatması olanaklıdır. Tetanos ise ender de olsa öldürücü olma özelliğini korumaktadır.