Önemli Nesir Yazıları

Alexandria in Egypt on the Kitab-ı Bahriye (Bo...
Image via Wikipedia

Aşıkpaşazade ( 15. Yüzyıl )

  • Şair Ahmed Paşa’nın torunudur.
  • Tarih türünde eser vermiştir. Sade bir dili var-dır.
  • Tevârih-i Âl-i Osmânî ( Osmanlı Tarihi ): Sade nesrin bir örneğidir. Âşıkpaşazade Tarihi adıyla da bilinir.

Sehi Bey (16. Yüzyıl)

  • Heşt Behişt adlı şuara tezkiresi ile tanınmıştır. Bu eserinde 200 kadar şair hakkında, sade bir dille, bilgi verir.

Seydi Ali Reis (16. Yüzyıl)

  • Şair ve yazardır; ama asıl ününü denizcilikte yapmıştır. Osmanlı donanma komutanlarındandır. Çıktığı Hindistan seferinde donanmasını Hint Okyanusu’ndaki fırtınada kaybedip karadan ülkeye dönmüştür.
  • Sade bir dili vardır. Hatta halk ozanları tarzında şiirler yazmış, bazı eserlerinde
  • Nevai Türkçesini (Çağatay Türkçesi) kullanmıştır.
  • En önemli eseri Mir’atü’l-Memalik adını taşır. Hint seferi sırasında yaşadıklarını anlatır.
  • Bir diğer eseri, o zamana göre önemli denizcilik bilgilerini içeren Kitabü’l-Muhit’tir.

Piri Reis (16. Yüzyıl)

  • Ünlü Türk denizcisidir.
  • Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabı ve buna eklediği haritalarla tanınır.

Feridun Bey (16.Yüzyıl)

  • Feridun Bey Münşeatı adıyla tanınan bir eserin sahibidir. Eser Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan III. Murat zamanına kadar bazı önemli olaylarla, padişahlarla ilgili bilgi ve belgeleri içeren bir derlemedir.
  • Şiirler de yazan Feridun Bey’in bir Divan’ı ile birkaç düzyazı eseri vardır.

Evliya Çelebi (1611 -1682)

  • Seyahatname nin yazarı olan Çelebi’nin gezi türündeki bu eserinden onun tarih toplum bilim ve güzel sanatlar konusunda bilgi sahibi olduğunu anlıyoruz.

Kâtip Çelebi (17. Yüzyıl)

  • Asıl adı Mustafa’dır. Hacı Halife diye de anılır.
  • Çeşitli devlet görevlerinde bulunmuş, seferlere katıl-mıştır.
  • Tarih, coğrafya, biyografi, bibliyografi, otobiyografi; ahlak, tasavvuf, eğitim, düşünce, toplum yapısı, tıp, etnoloji gibi, tür ve konularla ilgili geniş bilgisi olan bir kişidir.
  • Süslü nesir akımına kapılmamış, topluma yararlı olmak için sade dili tercih etmiştir.

Önemli eserleri şunlardır:
Keşfü’z-Zunun: 15.000 eser ve 10.000 yazarın tanıtıldığı bir bibliyografidir. Arapçadır.
Cihannüma: Batılı anlayışla hazırlanmış bir coğrafya eseridir. Dünyanın yuvarlak olduğunu da anlatır.
Fezleke: 16. ve 17. yüzyıl olaylarını işleyen bir tarih kitabıdır.
Tufetü’l-Kibar-i Esfarü’l-Bihar: (Büyüklerin deniz seferlerinden yadigâr) Deniz seferlerinden ve büyük Türk denizcilerinden söz eder.
Mizanü’l-Hakk: Dini, ahlaki, toplumsal konuları işleyen didaktik bir eserdir. Pozitif bilimlerin gerekliliği batıl inançların açtığı yaralar, inanç özgürlüğü, hoşgörü gibi konuları işler.
Düsturü’l-Amel: Devlet işlerinde gördüğü aksaklıkları ve çarelerini anlatan bir kitaptır.

Nâimâ (17. Yüzyıl)

  • İlk resmi vakanüvis (tarihçi) ve Osmanlı tarihçilerinin en üstünüdür.
  • Tarihçi Nâimâ’nın “Nâimâ Tarihi” olarak bilinen altı ciltlik eseri, hem tarih, hem de edebiyat açısından önemli bir kaynaktır.
  • Yazar, 1591–1636 yılları arasındaki olayları tarafsız bir biçimde anlatır.
  • Devletin aksayan yönlerini eleştirir, oldukça başarılı tasvirleri vardır.

Peçevî İbrahim (17. Yüzyıl)

  • İbrahim Peçevî’nin “Peçevi Tarihi”adlı eserinde Kanuni ve IV. Murat devrinin olayları sade bir dille anlatır.
  • Yazar canlı ve doğal bir üslupla olayları objektif biçimde anlatır.

Nergisî (17. Yüzyıl)

  • Süslü nesrin örneklerini vermiştir.

Veysî (17. Yüzyıl)

  • Süslü nesrin örneklerini vermiştir.

Sinan Paşa

  • Divan edebiyatında süslü nesrin en iyi örneklerini vermiştir.
  • Tazarruname adlı eseri vardır.
  • Diğer eserleri; Maarifname, Tezkiretü’l Evliya

Mercimek Ahmet

  • Kabusnâme eseriyle ün yapmış tarih ve Osmanlı Tarihi ile ilgilenmiştir.

Yirmisekiz Çelebi Mehmet (18. Yüzyıl)

  • Osmanlı Devleti’nin Avrupa’ya gönderdiği sürekli elçilerden ikincisidir.
  • Padişah III. Ahmet’e sunduğu Sefaretname’si ile tanınır. Fransa’da gördüğü yenilikleri anlatmışt
Reblog this post [with Zemanta]


Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.