Kan Damarları ve Yapısı

İnsanın dolaşım sisteminde;atardamar,toplardamar ve kılçal damar olmak üzere üç çeşit damar vardır.
Atardamar: Kanı kalpden kılçal damarlara ve diğer organlara taşıyan damarlardır.Karıncıklardan çıkan damarlardır.Akçiğer atardamarı hariç hepsinde temiz kan dolaşır.Kapakçıkları yoktur(kalp çıkışlarında kanın geriye dönmesini engelleyen kapakçıklar hariç).Kan basıncı en fazla olan damarlardır.Kanın akış hızı en fazla olan damarlardır.Vücütda toplam yüzey alanı en az olan damarlardır.Vücudun dış yüzeyine yakınlık sırası en az olan damarlardır.
Toplardamar:Vücudun toplanan kanı kalbin kulakçığına getiren damarlardır.Kulakçığa giren damarlardır.Akçiger toplar damarı hariç hepsinde kirli kan dolaşır.Toplardamarlarda kan ,iskelet kaslarının basıncı ve solunumda göğüs boşluğundaki basıncın değişmesi ile hareket eder.Sinir uçları yoktur.Toplardamarlarda kan yer çekimine ters yönde dolaştığından içlerinde kanın geri dönmesini engelleyen kapakçıklar bulunur.Kan basıncı en az olan damarlardır.Kanın akış hızı az olan damarlardır.Vücütta toplam yüzey alanı az olan damarlardır.Vücudun dış yüzeyine yakınlık sırası az olan damarlardır.
Kılçal damar:Atar ve toplardamar arasında yer alan damarlardır.Dokular içine yayılarak geniş yüzey oluştururlar.Kan ile dokular arasındaki madde alış verişini sağlarlar.Kanın akış hızı en az ve sabit olan damarlardır.Vücutda toplam yüzey alanı en fazla olan damarlardır.Vücudun dış yüzeyine yakınlık sırası en fazla olan damarlardır.
Kanın toplardamarlarda akmasını yardımcı olan faktörler:İskelet kaslarının kasılıp gevşemesi ile buraya yakın olan damarlarda kanın akması sağlanır.Kulakçıkların gevşemesi ile emme basıncı doğar.Yer çekimi kuvveti ile kanın baş ve boyun bölgesinden kalbe akışı sağlanır.
Not:Kanın akış hızı arterlerden sonra kılcalda düşer venalarda tekrar çıkar. Kan basıncı arterlerde yüksek kılcallarda düşer, vanalarda düşen kan basıncı kılcaldan gelen düşüş oranında devam eder.

Kan basıncı suyun kılcallardan dışarıya atılmasını sağlar.Fakat plazmadaki proteinlerin ozmotik basıncı suyun tekrar içeriye girmesine neden olur.Plazma proteinlerine bağımlı olan kanın ozmotik basıncı,atardamarlardan kıl caldamarların venal ucuna geçerken sabittir(Çok az düşer),kan basıncı büyük ölçüde düşüş kaydeder.
Kılcal damarların arteriyal uçlarında kan basıncı, ozmotik basınçtan büyük olduğu için suyun bir kısmı kılcal damarlardan dışarı akar.Venal uçta ozmotik basınç kan basıncından daha fazla olduğu için, su tekrar kana emilir.

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.