2014-2015 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ……………………………………… LİSESİ
9. SINIFLAR TARİH DERSİ, II. DÖNEM I. YAZILI YOKLAMASI
Ad, Soyad, Sınıf ve Okul Numaranızı Yazmayı Unutmayınız! BAŞARILAR…
SORULAR
1) “Câhiliye Dönemi” nedir? Bu dönemin özellikleri hakkında bilgi veriniz? (15 p)
2) Hz. Ömer döneminde “Devlet Teşkilâtlanması” konusunda hangi çalışmalar yapılmıştır? (5 Madde) (10 p)
3) Hakem Olayı nedir? Açıklayınız. (10 p)
4) İslâmi bilimlerden “Tefsir” bilimi hakkında bilgi veriniz? (9 p)
5) Türklerin İslâmiyet’i kabul etmesi “Türk Toplum Yapısı ve Kültürü”nü nasıl etkilemiştir? Açıklayınız. (10 p)
6) Aşağıdaki bilgileri doğru ise ‘D’, yanlış ise ‘Y’ şeklinde belirtiniz. (Her sorunun doğru cevabı 2 (iki) puandır)
( ) Emevîler daha çok bilim, sanat ve kültürel faaliyetlere önem vermişlerdir.
( ) İslâm dünyasında donanma ilk kez Hz. Osman döneminde oluşturulmuştur.
( ) Abbasîler döneminde, Yezîd’in halife olmasıyla halifelik “saltanat”a dönüşmüştür.
( ) Mekke ve Medine ilk kez Karahanlılar döneminde Türk egemenliğine geçmiştir.
( ) 631 Tebük Seferi, Suriye’nin kapılarını İslâm ordularına açmıştır.
( ) 751 Talas Savaşı ile Orta Asya’ya yönelik Arap tehlikesi ortadan kalkmıştır.
7) Aşağıdaki cümlelerdeki boşluklara uygun/doğru kelimeleri yazınız. (Her sorunun doğru cevabı 2 (iki) puandır)
• Mekkeliler …………………………..………..……… ile Müslümanların siyasî varlığını kabul etmişlerdir.
• Emevîler döneminde gerçekleşen ……………………………..………… batıdaki İslâm ilerleyişini durdurmuştur.
• ……………………………….….. İslâm dünyasında ilk iç savaş olarak kabul edilir.
• Karahanlı Devleti’nin en parlak dönemi ……………………………………… dönemidir.
• Müslümanlarla Bizans arasında yapılan ilk savaş ……………..…..……………….’dir.
• …………………………………….. sonrasında Şam ticaret yolunun denetimi Müslümanlara geçmiştir.
8) Aşağıda gerekli eşleştirmeleri yapınız. (5 x 2 = 10 p)
( ) Hz. Muhammed Dönemi (A) Kadisiye Savaşı
( ) Hz. Osman Dönemi (B) Sıffın Savaşı
( ) Hz. Ali Dönemi (C) Yermük Savaşı
( ) Hz. Ömer Dönemi (D) Huneyn Savaşı
( ) Hz. Ebû Bekir Dönemi (E) Zâtü’s-Savâri Savaşı
9) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız. (Her sorunun doğru cevabı 2 (iki) puandır)
· Aşağıdaki Türk Devletlerinden hangisinde “yönetim” diğerlerinden farklı olarak Musevîliğikabul etmiştir?
A) Bulgarlar B) Peçenekler C) Hazarlar D) Sabirler E) Kırgızlar
· İslâm devlet teşkilâtlanması kapsamında;
I. Muhafız Birliği’nin (Haracü’l-Halife) kurulması
II. Beytü’l Hikmet’in (Üniversite) açılması
III. Beytü’l Mâl adı verilen devlet hazinesinin oluşturulması
gelişmelerinin hangileri Emevîler döneminde gerçekleştirilmiştir?
A) Yalnız I B) I-III C) Yalnız III D) II- III E) I-II-III
· Mutezile Mezhebini (Akılcılık) resmî inanç olarak kabul eden devlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Emevîler B) Endülüs Emevîleri C) Akşidler D) Beni Ahmer Devleti E) Abbasîler
· İslâm dünyasında astronomiyle ilk olarak aşağıdaki bilim adamlarından hangisi ilgilenmiştir?
A) Tirmizî B) Fezârî C) Nesâî D) Errâzî E) El-Harizmî
· Aşağıdakilerden hangisi Kerbela, Cemel ve Hakem Olaylarının oluşmasında ortak nedenlerden biridir?
A) İslâm Devleti’nin bir Arap devleti haline gelmesi
B) Yezîd’in halife olması
C) Saltanat sistemine geçilmesi
D) Görüş ayrılıklarının ortaya çıkması
E) Sınırların çok genişlemiş olması
· Aşağıdaki şehirlerden hangisi önemli Cünd merkezleri arasında gösterilemez?
A) Kınnesrin B) Kûfe C) Bağdat D) Kahire E) Basra
CEVAPLAR
1) Câhiliye Dönemi, İslâm öncesi Arap toplumunun genel durumunu ifade etmektedir. (1 p) Bu dönemde en elverişli yer Yemen’dir. (1 p) Arap halkı kabile şeklinde yaşar, göçebe bir toplum özelliği gösterir. (2 p) Temel geçim kaynakları hayvancılık ve ticarettir. (2 p) Sosyal yapıda kabilecilik önemlidir ve başlarında Şeyh adı verilen bir lider bulunur. (2 p) Ataerkil bir yapı söz konusudur. (1 p) Câhiliye dönemi Arapları çok tanrılı inanca sahiptirler. Putperestlik oldukça yaygın olup, en önemlileri Lat, Menat, Uzza, ve Hûbel’dir. (2 p) İslâm öncesi Arap toplumunda şiir ve hitâbet de oldukça gelişmiştir. Nitekim Yedi Şiir (Yedi Askı) Kâbe’nin duvarına asılırdı. (2 p) Genel olarak bakıldığında; yozlaşma sürecinin hız kazandığı, her türlü yoldan çıkmışlığın artarak devam ettiği ve zevk-ü sefa yaşam tarzının alışkanlık haline geldiği bir ortam söz konusudur. (2 p)
2) Hz. Ömer döneminde Devlet Teşkilâtlanması;
1. Eyâletler oluşturulmuş, buralara valiler atanmıştır (2 p)
2. Adlî teşkilât oluşturularak, kadılar tayin edilmiştir (2 p)
3. Divân örgütü kurulmuştur (2 p)
4. Beytü’l-Mâl adı verilen devlet hazinesi oluşturulmuştur (2 p)
5. Vergilerin düzenli toplanması için Hicri Takvim yapılmıştır (2 p)
6. İlk kez düzenli ordu oluşturulmuştur (2 p)
7. İkta sistemi kurularak uygulanmaya başlanmıştır (2 p)
3) Hakem Olayı: Hz. Ali döneminde yaşanan bu olay, 657 Sıffın Savaşı sırasında gündeme gelmiştir. (2 p) Sıffın Savaşı sırasında Muâviye taraftarları halifelik sorununun hakemler tarafından çözülmesini önermişlerdir. (2 p) Her iki tarafın hakemi de Hz Ali ve Muâviye’yi halifelikten almaya karar vermişler, ancak Muâviye taraftarları bir hile ile Muâviye’nin halife olduğunu ilân etmişlerdir. (3 p) Bu durum sorunun daha da büyümesine neden olmuş, ve İslâm toplumu (Şiîler-Emevîler-Hariciler) olarak 3’e ayrılmıştır. (3 p)
4) Tefsir: Tefsir,Kur’an-ı Kerîm’i açıkyalan ve yorumlayan bilimdir. (4 p) Bu bilimle uğraşanlara müfessir denirdi. (2 p) En önemli müfessirler arasında Tâberî, Zemahşerî ve İbn-i Mesud gösterilebilir. (3 p)
5) Türklerin İslâmiyet’i kabul etmesiyle Orta Asya Türk kültürü ile Arap İslâm kültürü yeni bir sentezin oluşmasına yol açmıştır. (2 p) Bu oluşuma Türk-İslâm Sentezi adı verilmektedir.(1 p) İslâmiyet’le birlikte Türkler hızla yerleşik yaşama geçerek pek çok şehir kurmuşlardır. Buna bağlı olarak da tarım ve ticaretle uğraşmaya başlamışlardır. (3 p) Öte yandan İslâmiyet’in etkisiyle dil, edebiyat ve sanat alanında büyük değişim yaşanmıştır. (2 p) Nitekim Horasan, Semerkant gibi pek çok şehirde çeşitli ilim ve kültür merkezleri açılmıştır. (2 p)
6) Aşağıdaki bilgileri doğru ise ‘D’, yanlış ise ‘Y’ şeklinde belirtiniz. (Her sorunun doğru cevabı 2 (iki) puandır)
(Y) Emevîler daha çok bilim, sanat ve kültürel faaliyetlere önem vermişlerdir.
(D) İslâm dünyasında donanma ilk kez Hz. Osman döneminde oluşturulmuştur.
(Y) Abbasîler döneminde, Yezîd’in halife olmasıyla halifelik “saltanat”a dönüşmüştür.
(Y) Mekke ve Medine ilk kez Karahanlılar döneminde Türk egemenliğine geçmiştir.
(Y) 631 Tebük Seferi, Suriye’nin kapılarını İslâm ordularına açmıştır.
(Y) 751 Talas Savaşı ile Orta Asya’ya yönelik Arap tehlikesi ortadan kalkmıştır.
7) Aşağıdaki cümlelerdeki boşluklara uygun/doğru kelimeleri yazınız. (Her sorunun doğru cevabı 2 (iki) puandır)
• Mekkeliler HUDEYBİYE BARIŞI ile Müslümanların siyasî varlığını kabul etmişlerdir.
• Emevîler döneminde gerçekleşen PUVATYA SAVAŞI batıdaki İslâm ilerleyişini durdurmuştur.
• CEMEL VAK’ASI (DEVE OLAYI) İslâm dünyasında ilk iç savaş olarak kabul edilir.
• Karahanlı Devleti’nin en parlak dönemi YUSUF KADİR HAN dönemidir.
• Müslümanlarla Bizans arasında yapılan ilk savaş MUTE SEFERİ’dir.
• HAYBER’İN FETHİ sonrasında Şam ticaret yolunun denetimi Müslümanlara geçmiştir.
8) Aşağıda gerekli eşleştirmeleri yapınız. (5 x 2 = 10 p)
(D) Hz. Muhammed Dönemi (A) Kadisiye Savaşı
(E) Hz. Osman Dönemi (B) Sıffın Savaşı
(B) Hz. Ali Dönemi (C) Yermük Savaşı
A) Hz. Ömer Dönemi (D) Huneyn Savaşı
(C) Hz. Ebû Bekir Dönemi (E) Zâtü’s-Savâri Savaşı
9) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları yanıtlayınız. (Her sorunun doğru cevabı 2 (iki) puandır)
· Aşağıdaki Türk Devletlerinden hangisinde “yönetim” diğerlerinden farklı olarak Musevîliğikabul etmiştir?
A) Bulgarlar B) Peçenekler C) Hazarlar D) Sabirler E) Kırgızlar
· İslâm devlet teşkilâtlanması kapsamında;
I. Muhafız Birliği’nin (Haracü’l-Halife) kurulması
II. Beytü’l Hikmet’in (Üniversite) açılması
III. Beytü’l Mâl adı verilen devlet hazinesinin oluşturulması
gelişmelerinin hangileri Emevîler döneminde gerçekleştirilmiştir?
A) Yalnız I B) I-III C) Yalnız III D) II- III E) I-II-III
· Mutezile Mezhebini (Akılcılık) resmî inanç olarak kabul eden devlet aşağıdakilerden hangisidir?
A) Emevîler B) Endülüs Emevîleri C) Akşidler
D) Beni Ahmer Devleti E) Abbasîler
· İslâm dünyasında astronomiyle ilk olarak aşağıdaki bilim adamlarından hangisi ilgilenmiştir?
A) Tirmizî B) Fezârî C) Nesâî D) Errâzî E) El-Harizmî
· Aşağıdakilerden hangisi Kerbela, Cemel ve Hakem Olaylarının oluşmasında ortak nedenlerden biridir?
A) İslâm Devleti’nin bir Arap devleti haline gelmesi
B) Yezîd’in halife olması
C) Saltanat sistemine geçilmesi
D) Görüş ayrılıklarının ortaya çıkması
E) Sınırların çok genişlemiş olması
· Aşağıdaki şehirlerden hangisi önemli Cünd merkezleri arasında gösterilemez?
A) Kınnesrin B) Kûfe C) Bağdat D) Kahire E) Basra
Dokümanın Görselli Tam Halini İndirmek için TIKLAYINIZ