21 Mart Irk Ayrımı ile Mücadele Günü 1966 yılından buyana Birleşmiş Milletlerin aldığı karar ile kutlanmaktadır. Diğer bir çok önemli gün gibi bu günün seçilmesinde manidar ve trajediye dayanan bir yönü vardır.
Irk ayrımcılığının yoğun bir şekilde yaşandığı Güney Afrika Cumhuriyetinde 1960 yılının 21 Martında “Paso Yasaları” denilen ve ülkede resmen var olan ırk ayrımını derinleştiren yasaları protesto eden kalabalık üzerine hükümetin emriyle polis tarafından ateş açılmış ve 69 kişi yaşamını kaybetmiştir. O günlerde Güney Afrika Cumhuriyetinde insanların hakları beyaz ve siyah olarak farklıydı, kesinlikle eşitlik yoktu. Sosyal yaşamda dahi katı kurallar ile beyazların üstün ırk olduğu vurgulanıyordu.
Siyahi vatandaşların devletin eğitim, sağlık ve güvenlik hizmetlerinden daha az yararlanmaları, üstelik bunun bir devlet politikası olması haklı olarak ezilen siyahi kesim tarafından tepki ile karşılanıyor ve ayaklanmalar çıkıyordu. Nelson Mandela iktidarı ile bu resmi ırk ayrımı ortadan kalktı. Bu halen ırk ayrımının yürürlükte olduğu ülkeler için de bir umut oldu.
O günlerden buyana insan hakları ve eşitlik konusunda epey mesafe kat edildi. İlk aşamada ırk ayrımcılığı resmi olmaktan çıkarıldı. Daha sonra ayrımcılığa uğrayan kesimlerin daha fazla ezilmemeleri için sosyal politikalar üretildi.
Irk ayrımcılığı resmi olarak mevzuattan çıkarılsa da gerek gelir dağılımı adaletsizliği, gerekse de bazı imkanların belli kesimler tarafından imtiyazlı olarak kullanılması sebebiyle halen kanayan yaradır. Bunu vurgulamak ve gerçek insan hakları eşitliğini sağlamak üzere günümüzde yoğun çalışmalar yürütülmekte, bu soruna dikkat çeken farkındalık kampanyaları yapılmaktadır.
Ülkemiz ırk ayrımı açısından tertemiz bir ülkedir. Günümüzde olduğu gibi geçmişimizde de ırk ayrımının yapıldığı bir zaman dilimi yoktur. Bu hem geleneklerimizde ayrımcılığa ve haksızlığa yer olmaması hem de yüce dinimiz İslamiyet’in ırklar ve insanlar arasında ayrımcılık yapılmasını şiddetle yasaklaması nedeniyledir.
Peygamberimiz Hz. Muhammed (SAS) ‘in Veda haccında üzerine basa basa söylediği “Arap’ın Arap olmayana, Arap olmayanın da Arap’a üstünlüğü yoktur, üstünlük takva iledir” sözü halkımızca ilke haline getirilmiştir.
Yaşadığımız coğrafyada ırkçılık lekesi olmaması nedeniyle 21 Mart Irk Ayrımı ile Mücadele Günü bizim için gurur duyduğumuz ve insan hakları eşitliğini nasıl sağladığımızı anlatma günüdür.
Anadolu’da ırkçılık lekesinin olmamasının önemli sebeplerinden birisi de Yunus Emre, Hacı Bektaşi Veli ve Mevlana gibi insan sevgisini öğreti haline getirip yayan Hak dostlarıdır.
Irk ayrımcılığı sosyal adaletsizliğin en kara fakat, sadece bir bölümüdür. İnsanlar ırk olmasa bile çeşitli vasıtaları kullanarak birbirine üstünlük taslayabilmektedir. Meslek şovenizmi, etnik dayanışma faşizmi, kadınlara karşı negatif ayrımcılık, olgarşi sistemi gibi insan haklarını zedeleyen uygulamalarla da mücadele edilmek zorundadır. Tüm ayrımcılıkların başlıca sebebi kişinin kendi gibi olmayanlara düşman gibi bakması ve onları ötelemesi yatmaktadır.