Tümavarım ve Tümdengelim cümlelere örnekler

Tümevarım: Bazı yargılar genel bir nitelik taşır. Bu tür yargılar tek olarak gözlenenlerin, bilgi ola­rak edinilenlerin zihinde birleştirilip genel sonuçlar-düşünceler biçimine dönüştürül­mesiyle oluşur. Bir başka deyişle “özel”den “genel”e gidişin sonucudur.

Örnekler:

• Sıcak ülkelerin insanları yumuşak başlı olur.
• Bütün dünyada, halkı etkilemede televizyonun büyük etkisi vardır.
• Büyük ressamlar öldükten sonra üne kavuşurlar.

Tümdengelim: Genelden özele, bütünden parçaya gidilerek yargı oluşturulmasıdır. Genelin ya da bir “cins”in özelliğinin özele ya da bireylere yansıtılması yöntemidir de diyebiliriz.

Örnekler:

• Bütün sıcak ülkelerin insanlarıöyledir ya; Ganalı arkadaşım bir başka uysaldı.
• Dünyanın her yerinde olduğu gibi Türk halkı da ilk defa gördüğü televizyon kar­şısında âdeta büyülenmişti. Hep öyle olur ya; onun da değeri tahta ata bindikten sonra anlaşıldı.

Karma Örnekler:

• Yatağı yorgam, kabı kaçağı, evde­ki her şeyi traktörün römorkuna yük­lediler. (Tümevarım-Özelden gene­le)
• Duygularında, hayallerinde, dü­şüncelerinde, inançlarında, ruh dün­yasında dedesinden dinlediklerinin belirgin izleri vardır.(Tümevarım-Özelden genele)
• Ozanlığın temelini; saz çalmayı, türkü söylemeyi, deyiş düzmeyi akra­bası olan bu Âşık Rızaî’den öğrenmiş­ti. (Tümdengelim-Genelden özele)
• Köyde gezerken çocukluğunda ya­şadıklarını; annesini kaybedişini, ab­lasının hastalığını, babasının sık sık gurbete gidişini bir bir hatırladı. (Tümdengelim-Genelden özele)

1. Tümdengelim Cümleleri Konu Anlatımı Örnekleri

• Yazısı çirkin olanlar zeki olurlar, o da zeki bir insan.
• Anneler vefalı olur, senin annen de böyle bir anne.
• Bu yaşlarda çocuklar çok meraklı olur, bizimki de bazı şeyleri merak etmeli.
• İyi şiir ustalık ister, bu şiir de iyi bir şiirdir.

2. Tümevarım Cümleleri Konu Anlatımı Örnekleri

• Güneyin insanları sıcakkanlı olur.
• Çalışkan insanlar titiz olur.
• Yazarlar, şairler çok zeki insanlardır.
• Zengin toplumlar bilime, sanata zaman ayırma fırsatını daha çok yakalar.