Başlangıcından günümüze kadar geçen zaman içinde tarih bir bütündür. Ancak çok uzun bir zaman dilimini kapsayan tarihi, bir bütün halinde incelemek ve öğrenmek zordur. Bundan dolayı “araştırmayı, incelemeyi, öğrenmeyi ve öğretmeyi kolaylaştırmak için” tarih; zamana, mekâna ve konularına göre sınıflandırmaya tâbi tutulmuş ve bölümlere ayrılmıştır.
1) Zamana Göre Sınıflandırma ( Uzunluğuna Taksim ) : Kronolojik sıraya göre çağlara veya yüzyıllara ayrılarak incelenir. Yalnızca belli bir dönemi, çağı ya da zaman aralığında oluşan olayları anlatır.
Örnek: İlkçağ Tarihi, Fatih Dönemi, XIX. Yüzyıl Tarihi vs
2) Mekâna Göre Sınıflandırma ( Coğrafi Taksim ) : Yalnızca belli bir bölge ya da coğrafi alanın tarihini anlatır. Zaman ve konu sınırlaması yoktur.
Örnek: Bursa Tarihi, Asya Tarihi, Çin Tarihi, Avrupa Tarihi, Türkiye Tarihi vs.
3) Konuya Göre Sınıflandırma ( Derinliğine Tasnif ) : İnsanların faaliyet gösterdikleri alanların araştırılması amacıyla yapılmış sınıflandırmadır. Yalnızca belli bir konuyu anlatır. Yer ve zaman sınırlaması yoktur. Böylece toplumların siyasi, dini, ekonomik, sosyal vb. yönleri ayrı ayrı incelenir.
Örnek: Felsefe Tarihi, Siyasi Tarih, Kültür Tarihi, Ekonomi Tarihi vs.
NOT: Tarih türleri, yalnız yere, zamana ya da konularına göre ayrılmayabilir. Bazen, yer ve zaman, bazen de zaman ve konu bir arada olabilir.
Ortaçağ Avrupa Tarihi
XVIII. yüzyılda İstanbul.
Yakınçağ’da Avrupa’nın Ekonomik yapısı… gibi.
Zamana, mekâna ve konuya göre yapılan sınıflandırma tarihin incelenmesini kolaylaştırmakla birlikte bütünlüğü bozmaktadır. Çünkü diğer dönemlerden bağımsız bir tarihi dönem, diğer bilimsel gelişmelerden, dini olaylardan ekonomik faaliyetlerden etkilenmemiş bir siyasi olay yoktur. Bu nedenle sınıflandırma sonunda elde edilen bilgilerin bir bütünlük içerisinde değerlendirilmesi gerekir