I. Körfez Savaşı
• Irak, 1980 -1988 yılları arasında İran ile yaptığı sa¬vaşta ekonomik yönden ağır zararlara uğramıştı. Bu zararları karşılamak için 2 Ağustos 1990’da Ku¬veyt’i işgal etti.
• Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Irak’ın Kuveyt topraklarını boşaltması için karar alarak, bu kararın 15 Ocak 1991 tarihine kadar uygulanmasını, aksi taktirde güç kullanılacağını duyurdu. Irak’ın bu sü¬re içinde Kuveyt’i terk etmemesi üzerine ABD’nin öncülüğündeki çok uluslu hava güçleri 17 Ocak 1991 ‘de taarruza geçti.
• Irak, çok uluslu müttefik güçler karşısında başarısız olarak 6 Nisan 1991’de Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin şartlarını kabul ettiğini yazılı olarak ilan etti. Böylece I. Körfez Savaşı sona ermiştir,
II. Körfez Savaşı
• ABD, Irak’ın Kitle İmha Silahları ürettiğini iddia ede¬rek bu devlete 20 Mart 2003’te yeniden savaş açtı.
• ABD bu savaşta Birleşmiş Milletler’den askeri des¬tek kararı çıkartamamıştır. Bunun üzerine ağırlığını ABD ve İngiltere askerlerinin oluşturduğu koalisyon gücü oluşturulmuş, bu güç 1 Mayıs 2003’te Irak’ta Saddam Hüseyin yönetimine son vermiştir.
• Irak’ta 30 Ocak 2005’te geçici seçimler yapılmış ve demokratik yönetime geçilmiştir. Ancak ABD güçle¬ri hala Irak’ta bulunmaktadır ve ülke henüz huzur ve güvene kavuşamamıştır.
Körfez Savaşlarında Türkiye’nin Tutumu
• Türkiye, I. Körfez Savaşanda Irak’ın karşısında yer alarak Birleşmiş Milletler’in aldığı kararlara destek vermiştir. Örneğin Birleşmiş Millefler’in Irak’a eko¬nomik ve askeri ambargo kararına ilk uyan ülke Türkiye’dir. Ancak Türkiye savaşa aktif olarak katıl¬mamış, İncirlik Üssü’nün çok uluslu güçler tarafın¬dan kullanılmasına izin vermiştir.
• Türkiye, II. Körfez Savaşı ‘nda ABD’yi ve koalisyon güçlerini desteklemekle birlikte daha çekimser bir politika izlemiş ve koalisyon güçlerinin Türkiye üze¬rinden cephe açmasına izin vermemiştir.
Körfez Savaşlarının Türkiye’ye Etkileri
Irak’a uygulanan ambargo Türkiye’yi ekonomik yönden olumsuz etkilemiştir. Türkiye’nin ihracat kaybı onlarca milyar dolara ulaşmıştır.
Körfez Savaşlarından sonra Kuzey Irak’ta olu¬şan otorite boşluğu ve kaos Türkiye için bir teh¬dit ve risk bölgesi oluşturmuştur.
Kuzey Irak’taki otorite boşluğundan yararlanan bölücü terör örgütü, kamplarını buraya taşımış ve bunun sonucunda Güney Doğu Anadolu’da terör olayları artmıştır.
Körfez Savaşı’nın sonunda Saddam Hüse¬yin’in baskısından kaçan yüz binlerce kurt, Tür¬kiye’ye sığınmıştır. Bu mültecilerin vatanlarına geri dönünceye kadar geçen sürede barınma ve temel ihtiyaçlarının karşılanması Türkiye’ye ekonomik bir yük getirmiştir.
Körfez Savaşlarında Türkiye, savaş bölgesi ilan edilmese de yüz binden fazla yabancı turist re¬zervasyonlarını iptal ettirerek ülkemize gelmek¬ten vazgeçmiştir.
eyw