Kayaç nedir? Kayaçlar nerede kullanılır? Kayaçlar nasıl parçalanır?
KAYAÇ:
Yapısını mineral ve madenlerin oluşturduğu tabakadır. Çok sayıda mineral birleşerek kayaçları oluşturur.
Kayaçların parlaklıklarının , matlıklarının, sertliklerinin, yumuşaklıklarının,renklerinin farklı olmasının sebebi yapısındaki minerallerdir.
Günümüzde kayaçlar:
- İnşaat malzemesi
- Eşya yapımı
- Heykel yapımı
- Yol yapımı
- Takı yapımında kullanılır.
KAYAÇLAR NASIL PARÇALANIR?
- Bitki kökleri kayalardaki çatlakları genişleterek,
- Yağan yağmur kayalardaki yumuşak kısımları çözerek
- Gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı kayaların ufalanıp parçalanmasına neden olur.
- Kayalardaki çatlakların arasına dolan su, soğuk havalarda donarak kayaların parçalanmasına sebep olur.
- Rüzgarların sürüklediği toz parçaları kayaların yüzeyini aşındırır.
NOT: Kayaların parçalanması ve aşınması toprağın oluşmasının yanında yeryüzü şeklinin değişmesine de neden olur.
Kayaçların parçalanmasıyla kaya, taş,çakıl,ve kum oluşur.
KAYA:
kayaçlardan daha küçük olan sert taş kütleleridir.
TAŞ:
Kayaların parçalanıp küçülmüş haline denir.
KUM:
Taşların parçalanıp küçülmüş haline denir
MİNERAL:
kayaçların yapısını oluşturan çok küçük taneciklere denir.
Maden:
ekonomik değeri olan kayaçlara denir.
ÜLKEMİZDE KAYAÇLARIN YAPISINI OLUŞTURAN MADENLER:
KAYAÇLARIN YAPISINI altın, bor, gümüş, linyit, bakır, taş kömürü, cıva, demir, kurşun, bazalt, kaya tuzu,granit, mermer gibi madenler oluşturur.
Madenler çıkarıldığı gibi kullanılmazlar. Belirli işlemlerden geçtikten sonra kullanılabilir hale gelirler.
NELER ÖĞRENDİK?