Maddenin Üç hali:Maddelerden günlük hayatta yararlanabilmek için maddelerin farklı hallerde olması gerekir. Eğer maddeler tek bir halde olsaydı, günlük yaşantımızda çok zorluklar çekerdik. Binalar sert ve
dayanaklı maddelerden yapılmış olmasaydı dik durabilir miydi ? Su akıcı olmasaydı içilebilir miydi ? Eğer gazlar sıkıştırılabilir olmasaydı, otomobil ve bisiklet lastikleriile futbol ya da basketbol topları şişirilebilir miydi ?
Katı Maddeler : Kağıt, taş, odun, cam, mıknatıs gibi maddeler katı maddelerdir. Katı maddelerin belirli bir şekli vardır. Bu şekil, dışarıdan bir etki olmadıkça değişmez.
Katı Maddelerin Özellikleri
- Belirli bir şekilleri ve hacimleri vardır.
- Şekilleri bir etki olmadıkça değişmez.
- Katı maddeler şekil alabildikleri için cisim olabilir.
- Akıcı değildir.
- Tanecikleri arasındaki boşluk çok az olduğundan sıkıştırılamaz.
- Bazı katı maddeler küçük tanecikli olduklarından sıvılar gibi bulundukları kabın şeklini alırlar. Tuz, şeker gibi.
- Buz, kar ve dolu suyun katı halidir.
Sıvı Maddeler :Süt, zeytinyağı, su, kolonya, ayran, meyve suyu, limonata, benzin, mazot gibi maddeler sıvı maddelerdir.Sıvı maddelerin belirli bir şekli yoktur.
Sıvı Maddelerin Özellikleri
- Akışkandırlar.
- Belirli bir hacimleri vardır, ama belirli bir şekilleri yoktur.
- Konuldukları kabın şeklini alırlar.
- Sıkıştırılamazlar.
Gaz Maddeler : Gözümüzle göremediğimiz fakat kokusundan ve etkilerinden var olduğunu kabul etti-ğimiz maddelere gaz madde denir. Hava, su buharı, doğal gaz, oksijen, azot gibi maddeler gaz maddedir.
Gaz Maddelerin Özellikleri
- Belirli bir şekilleri ve hacimleri yoktur.
- Bulundukları kabın şeklini alırlar.
- Sıkıştırılabilir ve akışkandır.
- Gazlar, yayılma özellikleri sayesinde bulundukları ortamı tamamen doldurur.
- Çok küçük bir delikten bile sızıp çıkabilirler
- Gazlar uçucudur.
- Tüp kullanılan birocağı açık unuttuğumuzda tüpteki sıkıştırılmış gaz, ocağın gözeneklerinden çıkarak ortamayayılır. Ocağın gaz kaçırdığını, gazın kokusunu aldığımızda fark ederiz. Böyle bir
durumda hemen ocağı kapatıp gaz çıkışını engellemeliyiz.Elektrikleri açıp-kapatmamalıyız.
Madde Aynı Hal Farklı
Maddelerin katı, sıvı ve gaz halleri vardır. Bazı maddeler ise bulundukları ortamın sıcaklığına göre bu üç farklı halde de bulunabilir. Buz katı haldedir fakat eridiğinde sıvı hale geçer su olur. Su sıvı haldedir fakat buharlaştığında gaz haline geçer.
Verilen kelimeleri kullanarak cümleleri doğru olacak şekilde tamamlayınız.
- Maddelerin katı, sıvı ve gaz………………………….. vardır.
- Kum ,toz şeker ve………………. gibi çok küçük tanecikli katı maddeler bulunduğu kabın şeklini alır.
- Maddenin sıvı haline………………….. örnek gösterebiliriz.
- Maddelerin belirli bir şekli ve hacmi olmayan haline…………………………… denir
- Maddeler doğada……………. halde bulunur.
- Katı maddelere……………………………….. uygulandığında şekli değişebilir.
- Gazlar, bulunduğu ortamda………………………………… özelliğine sahiptir.
- Sıvı maddelerin belirli bir………………………………. yoktur.
- …………………………………………………..tanecikleri arasındaki boşluk çok az olduğundan sıkıştırılamaz.
- Sıkıştırılabilir ve akışkan maddelere………………………….. maddeler denir.
- ………………………………… sıvı bir maddedir.
- Sıvı maddelerin, belirli bir ……………………………….vardır, ama belirli bir şekilleri yoktur.
- Katı maddelerin………………………………… özelliği yoktur.
- Çevremize baktığımızda her maddenin……………………… olmadığını görürüz.
NELER ÖĞRENDİK?