Atmosfer: İçinde çeşitli gazların ,su buharının ,toz zerreciklerinin bulunduğu ve ortalama olarak10000 kmkalınlığa sahip olan gaz kütlelerinin tamamına atmosfer adı verilir.
Atmosferin içinde %78 oranında Azot,%21 oranında oksijen ve %1 oranında asal gazlardan oluşur. Bu gazların oranı İnsanlar ve tüm canlılar açısından hayati önem taşımaktadır. Bu gazların miktarlarında bir değişme olmaz.
ÖZELLİKLERİ
1.Atmosferin en önemli özelliği insan yaşamının devamının sağlanması için önemli bir yeri olan Oksijeni bulundurmasıdır.
2.Su buharının bulunması.(Bundan dolayı iklim olayları görülür.)
3.Bizim açık bir günde gökyüzüne baktığımızda kayan yıldızları görürüz. Ama bu kayan bir yıldız değil atmosferin özelliğinden dolayı meteor taşlarının yanması olayıdır.(Burada meteor atmosfere girdiğinde sürtünmede dolayı sıcaklığı artar ve yanmaya başlar. Bu yanmayı biz yıldız kayması olarak nitelendirir ve dilek tutarız.
4.Yeryüzünün fazla ısınmasını ve fazla soğumasını engeller.(Burada önemli olan Atmosfere gelen güneş ışınlarının ortalama %33 ü geri yansıtılır. Bu şekilde fazla ısınma engellenmiş olur. Ayrıca yere değip yansıyan güneş enerjisini ise geri atmosferden çıkmasına izin verilmeyerek ısı kaybını da önlenmiş olur.
5.Dünya ile birlikte dönerek ısınmadan kaynaklanacak olan yanmaları engeller
6.Güneşten gelen zararlı ışınları süzer.
7.Güneş almayan yerlerinde aydınlık olmasını, ısınmasını sağlar.(Bundan dolayı akşam güneş battığı halde hava hala aydınlık olur. Bu olayı güneş doğduğunda da görebiliriz.)
8.Yer şekillerinin aşınmasına ve düzleşmesine sebep olan dış kuvvetleri oluşturur.
Bunlara ek olarak atmosferi dünyanın yorganı olarak nitelendirebiliriz.
ATMOSFERİN KATMANLARI
Atmosfer özellikleri birbirinden farlı olan 5 katmandan oluşmaktadır.
Not: Bazı kaynaklarda bu katman sayısı ve isimleri farklılık göstermektedir. Fakat ben burada en sade şeklini vereceğim.
Troposfer:
1.Atmosferin yere en yakın katmanıdır.
2.Ortalama kalınlığı12 kmdir.
3.Bu kalınlık ekvatorda fazla iken Kutuplara doğru gidildikçe kalınlık azalır.Bunun en Önemli sebepleri:
a)Ekvatorda sıcaklığın fazla olmasından dolayı gazlar yükselmektedir.
b)Dünyanın şeklinden dolayı yerçekiminin ekvatorda az olmasından dolayı gazlar tutulamamaktadır.
c)Yine dünyanın şeklinden dolayı savrulmanın en fazla olduğu yer ekvatordur.Savrulan gazlar kalınlığı arttırmıştır.
4.En yoğun tabakadır. Bunda su buharının %100’nün ve Atmosferi oluşturan gazların %75 ‘inin burada olmasının etkisi vardır.
5.Yatay ve dikey hava hareketleri vardır.
6.Su buharının %100’ün burada bulunmasında dolayı iklim olayları sadece bu katmanda görülür. Bu olay Troposferin 3-4 kmkadar olan kısımda görülür. Çünkü buradan sonra su buharı azalır.
7.Isı değişkenliğinin en fazla olduğu katmandır.
Stratosfer:
1.Troposferden sonra gelen katmandır.
2.Sıcaklık her yerde aynıdır.(Dikey hava hareketi görülmediği için)
3.Dikey hava hareketi görülmez. Sadece yatay hava hareketi görülür.
4.Su buharı olmadığı için nemsiz hava tabakasıdır.
Ozonosfer:
1.Bilinmesi gereken en önemli özelliği Güneşten gelen zararlı ışınları süzmesidir.
2.Ozon tabakasına Kloroflorokarbon adı verilen ve genelde parfümlerde bulunan gaz incelmesine sebep olmaktadır. Bunun sonucunda Dünyada sıcaklık artacak ve buzlar erimeye ve etraftaki kuraklık artmaya başlayacaktır.
İyonosfer:
1.En önemli özelliği Radyo ve Televizyon dalgalarının yansıtıldığı katmandır.
Ekzosfer:
1.Atmosferin en üst katmanıdır.
2.Bu katmandan sonra uzay boşluğuna geçilir.