2.Mahmut Islahatları (Maddeler Şeklinde)

2.Mahmut Islahatları maddeler halinde

II.Mahmut dönemini genel olarak ikiye ayırabiliriz. Genel olarak II.Mahmut zamanında yapılan ıslahatları sıralayacak olursak;

İdari Alanda Yapılan Islahatlar

• Divan Teşkilatı kaldırılmış, yerine nazırlıklar kurulmuştur.
•  Tımar sistemi kaldırılmıştır.
•  Devlet memurlarına maaş bağlanmıştır.
•  Memurlara fes, ceket ve pantolon giyme mecburiyeti getirilmiştir.
•  Memurlar, dahiliye ve hariciye diye ikiye ayrılmıştır
•  Memurların yargılanması için Dar-ı Şura-yı Bab-ı Ali adında bir mahkeme kurulmuştur.
•  Müsadere sistemi kaldırılmış, mülkiyet hakkı tanınmıştır.
• Osmanlı’da ilk kez posta teşkilatı kurulmuştur.
•  Askeri işleri düzenlemek amacıyla Askeri Şura oluşturulmuştur.
• İlk kez askeri amaçlı nüfus sayımı yapılmıştır.
• Taşra Teşkilatı eyalet, liva ve kazalar olarak düzenlenmiştir. İller, merkeze bağlanmıştır.
• Mahalle ve köylere muhtarlar atanmış, ayanların etkisi kırılmaya çalışılmıştır.

Askeri Alanda Yapılan Islahatlar

• Alemdar Mustafa Paşa, Nizam-ı Cedid Ocağı’nın yerine Sekban-ı Cedid Ocağı’nı kurmuştur.
•  II.Mahmut, Sekban-ı Cedid Ocağı’nı kaldırmış, yerine Avrupa tarzında Eşkinci Ocağı’nı kurmuştur.
•  II.Mahmut, halkın desteği ile Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmıştır (1826). Bu olaya Vaka-i Hayriye denir.

Böylece:

1. Islahatların önündeki en büyük engel kalkmıştır.
2. Halkta yeniçerilere karşı düşmanlık başlamıştır.
3. Yeniçeri mezarları tahrip edilmiştir.
4. Mehter yasaklanmıştır.
5. Padişah yönetime egemen olmuştur.
6. Yeniçeri Ocağı’nın yerine Avrupa tarzında Asakir-i Mansure-i Muhammediyye adı ile yeni bir ordu oluşturmuştur.

Ekonomi Alanında Yapılan Islahatlar

•  Özel sektör teşvik edilmiştir.
•  Yerli malı kullanılması teşvik edilmiştir.
•  Müslüman tüccarlara gümrük kolaylığı sağlanmıştır.
•  Balta Limanı antlaşması ile İngiltere ve Fransa’ya büyük ekonomik tavizler verilmiştir.

Eğitim – Kültür Alanında Yapılan Islahatlar

•  İlköğretim zorunlu hale getirilmiştir.
• Avrupa tarzında eğitim verecek okullar açılmıştır (Mekteb-i Tıbbiye, Mekteb-i Adliye vb.).
•  Avrupa’ya ilk kez öğrenciler gönderilmiştir.
•  Takvim-i Vakayi adlı ilk resmi gazete çıkarılmıştır.
•  Avrupa tarzı müzikler serbest bırakılmıştır.
• İlk kez karantina sistemi uygulanmıştır.
•  Padişah, resmini devlet dairelerine astırmıştır.
•  II.Mahmut yurdu tanımak için yurt gezilerine çıkmıştır.