1.Dünya Savaşı ve Gizli Antlaşmalar

Gizli Antlaşmalar:

1.Boğazlar Antlaşması (Mart-Nisan 1915)

Çanakkale Savaşı esnasında Rusya boğazlar konu­sunda tedirginleşince; İngiltere, Fransa ve Rusya arasında imzalanan antlaşma ile boğazlar ve çevresi Rusya’ya bırakılmıştır.

Antlaşmanın Önemi:

1.Rusya’nın Almanya tarafına geçmesi önlendi

2.Gizli antlaşmalar başladı

3.İngiltere ve Fransa ilk defa Rusya’nın boğazlar konusundaki isteklerini kabul etti.

Not: Rus Çarlığı yıkıldıktan sonra; tekrar yapılan gizli antlaşmalar sonucunda boğazlar bölgesinin yönetiminin İtilafların ortak kontrolünde olmasına karar verildi.

2.Londra Antlaşması (26 Nisan 1915)

Bu antlaşma İngiltere, Fransa ve İtalya arasında imzalandı.

İtalya’ya On İki Ada ve Antalya bırakıldığı gibi; İtalya’ya, Osmanlı’nın Libya üzerindeki halifelik haklarının da kaldırılacağı vaat edildi. Bu antlaşma sonucunda İtalya İtilaf Grubu’na geçti.

3.Sykes-Picot Antlaşması (1916)

Bu antlaşma, İngiltere ile Fransa arasında imzalan­mıştır.

1.Musul hariç, Irak İngiltere’ye bırakıldı

2.Adana, Antakya, Lübnan ve Suriye kıyıları Fransa’ya bırakıldı.

3.Musul, Ürdün ve Suriye’nin bir kısmında Arap krallığının kurulması ve bu devletin Fransa ile İn­gil­tere’nin ortak denetiminde olması kararlaştırıldı.

4.Filistin’de, Rusya, İngiltere, Fransa, İtalya ve Şerif Hüseyin tarafından kararlaştırılarak, uluslararası bir yönetimin kurulması kararlaştırıldı.

5.Hicaz’ın serbest bölge olması kararlaştırıldı.

Önemi:

1.Arap bölgeleri (Orta Doğu) paylaşıldı

4.Petrograt Protokolü

Bu antlaşma Rusya, Fransa ve İngiltere arasında imzalandı. Rusya’ya,  İngiltere ve Fransa’nın Orta Doğu çıkarlarını kabul etmesine karşılık boğazlar bölge­sine ek olarak Trabzon’a kadar Doğu Karade­niz, Erzurum, Van ve Bitlis verildi.

5.Mc Mahon Antlaşması (1916)

İngiltere’nin Mısır valisi ile Şerif Hüseyin ara­sında imzalanmıştır. Şerif Hüseyin’e bağımsız bir Arap devleti vaat edilmiştir. Arapları Osmanlı’ya karşı savaştırmak isteyen İngilizler bu tür gizli antlaş­malarla amaçlarına ulaşmıştır.

6.Saint Jean de Maurienne Antlaşması

(19 Nisan 1917)

·  Bu antlaşma, İngiltere, Fransa ve İtalya arasında imzalanmıştır.

·  Oniki Ada, Antalya, İzmir, Aydın ve Muğla İtalya’ya bırakılmıştır. İngiltere; İzmir’in İtalya’ya verilmesini Rusya istemeyeceğinden dolayı; bu antlaşmanın geçerli olabilmesini, Rusya’nın ant­laşmayı imzalamasına bağlamıştır. Rusya kısa bir süre sonra savaştan çekildiği için bu antlaşma Rusya tarafından imzalanamamıştır.

·  Paris Konfe­ransı’nda İzmir’i Yunanistan’a bırak­mak isteyen İngiltere’ye İtalya karşı çıkınca; İngil­tere Saint Jean de Maurıenne Antlaşması’nın geçersizli­ğini ileri sür­müş­tür.

Yorum yapın

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.