YIKILMAYI ÖNLEMEK AMACIYLA ORTAYA ÇIKAN FİKİR AKIMLARI
BATICILIK : Osmanlı’nın en büyük problemi batılı olmamasıdır. Devletin kurtuluşunun tek yolu çağın fikir ve ihtiyaçlarına uygun medeni bir millet ve devlet haline gelmektir. Bu amaçla Avrupa yakından takip edilmelidir.
OSMANLICILIK: Osmanlı Devleti içindeki tüm milletler bir Osmanlılık duygusu ile “OSMANLI MİLLETİ” haline getirilmelidir. Yani ırkı ve dini ne olursa olsun herkes Osmanlı kimliği altında birleşip mücadele etmelidir.
İSLAMCILIK(Panislamizm,Ümmetçilik): Müslümanların birlik ve beraberliği ile devletin yıkılmaktan kurtulacağını düşünmüşlerdir.
TÜRKÇÜLÜK (Pantürkizm): Türk milletini ön planda tutan, yıkılmanın ancak Türklerin bir arada olmasıyla önleneceğine inanan düşüncedir. Osmanlı içersinde yaşayan Türkleri milli bir duygu ile bilinçlendirmeyi amaçlamıştır. Özellikle Balkan Savaşlarından sonra Osmanlıcılığın zayıflamasıyla bu akım ön plana çıkmıştır. Bu fikir akımıMilli Mücadelenin başarıya ulaştırılması ve cumhuriyetin örgütlenmesinde önemli rol oynamıştır
cook ıyıııı