· Meşrutiyet, hükümdar ile birlikte bir meclisin ülke yönetiminde bulunmasıdır.
· Osmanlı Devleti’nde I. Meşruiyet, 23 Aralık 1876’da Jön Türklerin baskısıyla II. Abdülhamit tarafından ilan edilmişti.
· İlk Osmanlı Mebusan Meclisi 20 Mart 1877’de açıldı.
· İlk Osmanlı anayasası, Kanun-i Esâsî yürürlüğe girdi.
· I. Meşruiyet Dönemi, fazla uzun sürmedi.
· 1877-78 Osmanlı-Rus Savaşı’nın çıkması ve azınlık milletvekillerinin yıkıcı faaliyetleri üzerine Sultan II. Abdülhamit, Meşrutiyet’i kaldırdı ve Mebusan Meclisi’ni kapattı.
· Meşruiyet taraftarı olan Jön Türkler, İttihad-ı Osmânî Cemiyeti’ni kurdular. Sonra bu cemiyet, İttihat ve Terakki Cemiyeti adını aldı (1889).
· Osmanlıcılık fikrini savunan bu cemiyet, Makedonya’da örgütlendiler.
· İngiltere ve Rusya’nın 10 Haziran 1908’de Reval’de bir araya gelerek Makedonya’nın özerkliğine karar vermeleri İttihatçıları harekete geçirdi.
· Osmanlı Devleti’nin parçalanacağından endişe eden İttihatçılar, II. Abdülhamit’e Meşrutiyet’i ilan etmesi için baskı yaptılar ve Rumeli’de ayaklandılar.
· Hürriyet Taburları kurularak halk ayaklandırıldı.
· Resneli Niyazi ve Enver Paşa’nın isyanları üzerine, ülkenin iç savaşa sürüklenmesini istemeyen II. Abdülhamit, Meşrutiyet’i tekrar ilan etmek zorunda kaldı (1908).
· Kanun-i Esâsî tekrar yürürlüğe kondu.
· Osmanlı Mebusan Meclisi, tekrar oluşturuldu.
· Seçimlerde, İttihat ve Terakki üyeleri başarılı oldu.
Not:
İttihatçıların, Meşrutiyet ve ülke yönetimi için ciddi bir hazırlığı olmadığından beklenen sonuçlar alınamamış, Meşrutiyet’e geçişte iktidar boşluğu ve kargaşa yaşanmıştır.