Doğu akdenizde kurulan uygarıklar

Ege Uygarlıkları

• Ege adaları, Yunanistan, Makedonya, Trakya ve Anadolu’nun batı ve güneybatı kıyılarını içine alan bölgeye Ege Bölgesi denir.
• Ege uygarlıkları, Mezopotamya, Mısır ve Anadolu medeniyetlerinden etkilenmişler ve bu medeniyetleri kendi kültür unsurlarıyla birleştirerek gelişmiş bir medeniyet ortaya çıkarmışlardır.

 Girit Uygarlığı

• Ege medeniyetlerinin temelini oluşturmuşlardır.
• İlk denizciler Giritlilerdir.
• Mimaride gelişmişler, çok katlı saraylar yapmışlardır.
• Knossos adası bu medeniyetin ilk ortaya çıktığı yerdir.
• En parlak dönemlerini M.Ö. 16. ve 17. yüzyıllarda yaşamıştır.
• M.Ö. 1400’lerde Aka (Miken), M.Ö. 1200’de Dor istilasına uğramışlardır.

 Miken Uygarlığı

• M.Ö. 2000’de Akalar tarafından Mora Yarımadası’nda kurulmuşlardır.
• Savaşçı bir toplumdur.
• Mora yarımadası, Yunanistan, Girit ve Kıbrıs’ı işgal etmişlerdir.
• Deniz ticaretinde gelişmişlerdir.
• En parlak dönemleri M.Ö. 13. ve 14. yüzyıllardır.
• Kral Agamemnon zamanında boğazların hâkimiyeti için Truvalılarla savaşmışlardır.
• Truva Savaşı, boğazlar için yapılan ilk savaştır.
• Şatoları ve kuyu mezarları önemli eserleridir.

 Yunan Uygarlığı

• M.Ö. 1200 yılında Dorlar tarafından kurulmuştur.
• “ Polis” denilen şehir devletleri halinde yaşamışlardır.
• Atina, Tebai, Korint, Sparta, Larissa gibi şehir devletleri vardır.
• Polislerin başında “Tiran” denilen krallar vardır.
• Denizcilikte ilerlemişler ve kolonicilik faaliyetlerinde bulunmuşlardır. (Yerleşme amacıyla gitmişlerdir.)
• Başta Zeus olmak üzere Olympos dağında oturan tanrıları adına düzenledikleri yarışmalar olimpiyatların temelini oluşturmuştur.
• Felsefede Aristo, Eflatun, edebiyatta Homeros (İlyada ve Odisse), tarihte, Tukitides önemli bilim adamlarıdır.
• Alfabe ve takvime katkıda bulunmuşlardır.
• Atina’da sınıf farklılıklarından doğan huzursuzlukları gidermek amacıyla yapılan Dragon, Solon ve Klistenes kanunları Atina’yı “demokrasinin beşiği” yapmıştır.

 Fenikeliler 

• Sami kavimlerindendir. Bugünkü Lübnan’ın dağlık kıyı kesiminde yaşamışlardır. Bu bölgeden Suriye kıyıla­rına doğru yayılan Fenikeliler şehir devletleri kurdular. Yaşadıkları bölgenin tarıma ve hayvancılığa elverişli ol­maması nedeniyle balıkçılığa ve denizciliğe yönelmişler ve Akdeniz kı­yılarında koloniler kurmuşlardır.
• Fenikeliler ürettikleri zeytinyağı, kereste, boya ve camdan oluşan ürünleri Akdeniz’in diğer bölgelerine satmışlardır.

 Fenikeliler Sümer çivi yazısı ile Mısır Hiyerog­lif ya­zısını örnek alarak tarihin ilk alfabesini icat etti­ler.

• Not: Fenike alfabesini İyonlar ve Yunanlılar kul­lanmıştır. Daha sonra Romalılar Yunanlılardan aldık­ları alfabeyi Latin alfabe­sine dönüştürmüşlerdir.
• Mısır ve Mezopotamya ile ilgili teknik gelişmeleri ticari faaliyetler yoluyla Akdeniz’in diğer kavimlerine ta­nıtmışlardır.
• Fenike koloni hareketi zamanla İyon ve Yunan koloni hareketi karşısında gerilemiştir. Çünkü İyonlar ve Yunanlılar kolonileri yeni bir vatan kabul etmişler ve bu doğrultuda etkili politikalar izlemişlerdir. 

 İbraniler 

• Sami kavimlerindendir. Hz. Davut döneminde Fi­listin’deki Kudüs şehrini kurarak devletlerinin temelini atmış oldular.
• Hz. Süleyman zamanında ticarete önem vererek zenginleşmişlerdir. Daha sonra devlet iç çatışmalarla İs­rail ve Yahudi devleti olarak ikiye ayrılmıştır. Bunlar da dış saldırılarla yıkılmıştır.
• Tarihin ilk tek tanrılı dini olan “Musevilik” İbrani­lere aittir. İbraniler bu dinin yalnızca kendi kavimle­rine gön­derildiğini söylemişler ve kendilerinin üstün ol­duğunu be­lirtmişlerdir. Bu durum Museviliğin, Hıristiyanlık ve İs­lamiyet gibi yaygın bir din olmasını ön­lemiştir.