İnsan ilişkilerini düzenleyen ve kolaylaştıran yazılı olmayan toplumsal kurallara adap kuralları denir.
İnsanın çevresindekilere karşı gösterdiği kibar, görgülü davranışlara nezaket denir.
Adap ve nezaket kuralları, insanların birbirleriyle iyi ilişkiler kurmasına yardımcı olan toplumsal kurallardır. Bu kurallar, insanların söz ve davranışlarında saygılı ve ahlaklı olmalarını sağlar.
Nezaket kuralları, güler yüzlü olmak, insanların kalbini kırmamak, arkadaşımızın eşyasını izinsiz kullanmamak gibi başkalarına saygı gösteren davranışları içerir. Özgürlüğümüzün sınırı, başkalarının özgürlüğü ve hakkı başladığında biter.
Kişisel mahremiyeti korumak da nezaket kurallarına dahildir. Arkadaşlarımızın sırlarını paylaşmamak, fotoğraflarını izin almadan yayınlamamak ve eşyalarını izinsiz kullanmamak, saygılı ve nezaketli davranışların örneklerindendir.
Mahremiyet, kişinin özel hayatına ve eşyalarına saygı göstermeyi ifade eder ve İslam dini de mahremiyeti önemser. Toplumda adap ve nezaket kuralları, insanlar arasındaki ilişkileri düzenler ve kolaylaştırır.
Toplumsal İlişkilerde Uyulması Gereken Bazı Nezaket Kuralları
★ Büyüklerimize karşı saygılı olmak, küçüklerimizi sevip korumak: Yaşça büyük olanlara saygı göstermek ve daha genç olanlara sevgiyle yaklaşarak onların korunmasına yardımcı olmak.
★ Arkadaşlarımızın düşünce ve fikirlerine saygılı olmak: Başkalarının görüşlerini dinlemek, değer vermek ve anlayış göstermek.
★ Komşumuzu rahatsız edecek veya incitecek söz ve davranışlardan uzak durmak: Komşularımızın duyarlılıklarını gözeterek onlara saygı göstermek ve olumsuz etkileyebilecek eylemlerden kaçınmak.
★ Bulunduğumuz ortamdaki kurallara uymak: Çevremizdeki insanların ve ortamın kurallarına uyarak saygılı ve uyumlu bir tutum sergilemek.
★ Kimsenin arkasından dedikodusunu yapmamak: Başkalarının özel hayatıyla ilgili konuları paylaşmamak ve dedikodudan uzak durarak insanlar arasında güven sağlamak.
★ Sosyal medyada bir başkasının fotoğrafını veya özel bilgisini paylaşmamak: Başkalarının özel yaşamlarına saygı göstermek ve izin almadan kişisel bilgilerini veya fotoğraflarını paylaşmamak.
★ Teşekkür etmesini ve gerektiğinde özür dilemesini bilmek: İyilik ve hatalar karşısında teşekkür etmek veya özür dilemek, insanlarla iyi ilişkiler kurmanın önemli bir parçasıdır.
★ Dürüst olmak: İnsanlarla ilişkilerimizde dürüst ve açık olmak, güven ve saygı sağlar.
★ Yalan konuşmamak: Başkalarına yalan söylememek, dürüstlük ve güvenilirlik açısından önemlidir.
★ Yardıma ihtiyacı olanlara yardım etmek: İhtiyaç sahiplerine yardım etmek, toplumda hoşgörü ve dayanışma duygusunu güçlendirir.
★ Akrabalarımızla iletişimi kesmemek: Aile bağlarını korumak ve onlarla düzenli olarak iletişim halinde olmak, toplumsal ilişkilerin sağlığı için önemlidir.
★ Biri konuşurken sözünü kesmemek ve konuşanın yüzüne bakmak: İnsanlarla konuşurken sözlerine saygı göstermek ve göz teması kurarak dikkatli bir dinleyici olmak.
★ Toplu taşıma araçlarında yaşlılara ve hamile kadınlara yer vermek: Toplu taşıma kullanırken, yaşlılara ve hamilelere yer vererek nezaket göstermek
Özetle, adap ve nezaketle insanlar birbirlerine daha iyi davranır ve toplumda daha güzel ilişkiler kurarlar.
1
.................., bir toplumun töresine uygun olan bütün söz ve davranışlar ile uyulması gereken görgü kuralları anlamına gelir.
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisidir?
- A ) adap
- B ) nezaket
- C ) hoşgörü
- D ) kurallar
2
Sofraya oturduğumuzda, yemeğe başlamadan önce ........................................, yemeğimizi yiyip bitirdikten sonra yemekten kalkarken ........................................ dememiz gerekir.
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla gelmesi gereken kelimeler aşağıdaki şıkların hangisinde doğru olarak verilmiştir?
- A ) Bismillah - Elhamdülillah
- B ) Bismillah - Maşallah
- C ) Elhamdülillah - Bismillah
- D ) Maşallah - Elhamdülillah
3
Yemeğe ................................ ile başlarız.
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisidir?
- A ) konuşma
- B ) besmele
- C ) çatalla
- D ) su
4
Aşağıdaki cümleler doğruysa başına (D), yanlışsa (Y) yazınız.
(....) Nezaket kurallarına uyan kişiler çevresindekilere karşı daha saygılı ve anlayışlı olur.
(....) Selamlaşmak insanlar arasındaki sevgi ve muhabbeti azaltır.
(....) Kırıcı ve incitici sözlerden kaçınmak konuşma adabının gereklerindendir.
(....) Yemek yerken konuşmamak gerekir.
(....) Tahiyyat Duası namazlarda otururken okunan bir duadır
- A ) DYYDD
- B ) DYDYD
- C ) DYDDY
- D ) DYDDD
5
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D yanlış olanların başına ise Y yazınız.
(....) Eğer bir kişinin kalbini kırdıysak ondan özür dilemeliyiz.
(....) Hz. Lokman (a.s.), başta oğlu olmak üzere öğütleriyle tüm insanlara yol göstermiştir.
(....) Peygamberimiz, nezaketiyle bize en güzel şekilde örnek olmuştur.
(....) İnsanlarla istediğimiz gibi konuşabiliriz.
(....) İletişim; bir duygu, düşünce veya bilginin çeşitli yollarla başkalarına aktarılmasıdır.
- A ) YDDYD
- B ) DYDYD
- C ) DDDYD
- D ) YYDYD
6
Aşağıdakilerden hangisi iletişim adabına uygun davranışlardan değildir?
- A ) İletişim saygısızlık içermemeli
- B ) Bazen kaba, kırıcı ve incitici ifadeler kullanmak
- C ) Açık, anlaşılır, az ve öz konuşmak
- D ) Kibar ve nazik olmak
7
İnsan ilişkilerini düzenleyen, kolaylaştıran yazılı olmayan toplumsal kurallara .......................denir
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisidir?
- A ) selamlaşma kuralları
- B ) sofra kuralları
- C ) adap kuralları
- D ) çalışma kuralları
8
..............................her gün beş vakit namazda Müslümanlara selamlaşmanın önemini hatırlatmaktadır.
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisidir?
- A ) Sübhaneke
- B ) Tahiyyat Duası
- C ) Konut Duası
- D ) Bakara Süresi
