Nüfusun Dağılışını Etkileyen Doğal ve Beşeri Unsurlar
Sınırları belirli bir alan içerisinde yaşayan insan sayısına "nüfus" adı verilir
Nüfusun dağılışını etkileyen beşeri ve doğal faktörler vardır.
Nüfusun Dağılışını Etkileyen Doğal Unsurlar
İnsan etkisi olmadan kendiliğinden doğada oluşan faktörlere doğal unsurlar adı verilir.
Nüfus dağılışı, coğrafi ve ekonomik faktörlere bağlı olarak önemli ölçüde değişir.
Verimli toprakların, elverişli iklimin olduğu, sanayi ve ticaretin geliştiği yerlerde nüfus kalabalık; yükseltinin fazla, iklim şartlarının elverişsiz ve ekonomik faaliyetlerin gelişmediği alanlar nüfus seyrektir.
» İklim nüfusun dağılışını etkiler: İklim, tarım ve hayvancılık faaliyetlerine, enerji ihtiyaçlarına ve yaşam koşullarına etki eder, dolayısıyla nüfus dağılışını etkiler. İyi tarım koşulları ve ılıman iklimler, genellikle daha yoğun nüfuslanma bölgelerine yol açar.
» Bitki örtüsü nüfusun dağılışını etkiler: Bitki örtüsü, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin gelişebilirliğini etkiler ve dolayısıyla nüfus dağılışını belirler. Verimli bitki örtüsü olan bölgeler, daha yoğun nüfuslu olma eğilimindedir.
» Yeryüzü şekilleri nüfusun dağılışını etkiler: Yeryüzü şekilleri, tarım, yerleşim ve ulaşım olanaklarını etkileyerek nüfus dağılışını belirler. Düz ve düşük rakımlı bölgeler, yerleşim ve tarım için daha uygun olduğundan genellikle daha yoğun nüfuslu olurken, dağlık ve engebeli bölgeler daha az nüfuslu olma eğilimindedir.
» Su kaynakları nüfusun dağılışını etkiler: Su kaynakları, tarım, hayvancılık, enerji üretimi ve içme suyu temini için hayati öneme sahiptir, bu nedenle nüfus dağılışını doğrudan etkiler. Nehirler, göller ve yer altı su kaynaklarına yakın bölgeler, genellikle daha yoğun nüfuslu olma eğilimindedir.
» Toprağın yapısı nüfusun dağılışını etkiler: Toprağın yapısı, tarım faaliyetlerinin verimliliğini etkiler ve dolayısıyla nüfus dağılışını belirler. Verimli topraklara sahip bölgeler, daha yoğun nüfuslu olma eğilimindeyken, kıt ve verimsiz topraklara sahip bölgelerde nüfus yoğunluğu daha düşük olma eğilimindedir.
Bu doğal faktörler, nüfusun yerleşim ve ekonomik faaliyetler için tercih ettiği bölgeleri belirleyerek nüfus dağılışını önemli ölçüde etkiler.
Nüfusun Dağılışını Etkileyen Beşeri Unsurlar
İnsan etkisiyle oluşan unsurlara beşeri unsurlar adı verilir.
✔ Tarım faaliyetleri nüfusun dağılışını etkiler: Verimli tarım alanları, iş imkanları ve gıda üretimi nedeniyle insanlar için çekici olabilir, bu nedenle nüfus yoğunluğu bu bölgelerde daha yüksek olma eğilimindedir.
✔ Madencilik faaliyetleri nüfusun dağılışını etkiler: Madencilik faaliyetlerinin bulunduğu bölgelerde, doğal kaynakların çıkarılması ve işleme sürecinde istihdam olanakları sunulduğundan nüfus yoğunluğu artabilir.
✔ Ulaşım faaliyetleri nüfusun dağılışını etkiler: Ulaşım altyapısı ve ulaşım ağlarına yakın bölgeler, ticaret, turizm ve istihdam olanakları açısından avantajlıdır, bu nedenle nüfus yoğunluğu bu bölgelerde daha yüksek olma eğilimindedir.
✔ Turizm faaliyetleri nüfusun dağılışını etkiler: Turistik bölgeler, ekonomik fırsatlar ve iş olanakları sunar. Bu bölgelerde nüfus yoğunluğu turizm sezonunda artabilir ve bazı durumlarda yerel nüfusun yerleşimine yol açabilir.
✔ Sanayi faaliyetleri nüfusun dağılışını etkiler: Sanayi bölgeleri, istihdam imkanları sunarak nüfusun yoğunlaşmasına neden olur. İnsanlar, iş bulma ve ekonomik fırsatlar nedeniyle sanayi bölgelerine göç edebilir.
✔ Ticaret faaliyetleri nüfusun dağılışını etkiler: Ticaret merkezleri, iş ve istihdam olanakları sunarak nüfusun yoğunlaşmasına katkıda bulunur. Ticaretin yoğun olduğu bölgelerde nüfus yoğunluğu daha yüksek olma eğilimindedir.
✔ Hizmet sektörü faaliyetleri nüfusun dağılışını etkiler: Hizmet sektörü (sağlık, eğitim, finans vb.) iş imkanları sunarak insanların bu bölgelere yerleşmesine ve nüfus yoğunluğunun artmasına neden olur.
✔ Eğitim-kültür faaliyetleri nüfusun dağılışını etkiler: Eğitim ve kültür merkezlerine yakın bölgeler, öğrenci ve akademisyen nüfusu için cazip olabilir ve bu nedenle nüfus yoğunluğunun artmasına katkıda bulunur.
Bu beşeri faktörler, insanların yaşamak ve çalışmak için tercih ettikleri bölgeleri etkileyerek nüfus dağılışında önemli değişikliklere yol açar.
1
Aşağıdakilerden hangisi Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin ili değildir?
- A ) Mardin
- B ) Siirt
- C ) Batman
- D ) Adana
2
İklim şartları değerlendirildiğinde ülkemizde en çok şemsiyenin hangi bölgemizde satılacağı düşünülür?
- A ) Karadeniz Bölgesi
- B ) Akdeniz Bölgesi
- C ) Ege Bölgesi
- D ) Marmara Bölgesi
3
Yazları serin, kışları ılık ve yağışlı olan bölgenin bitki örtüsü nedir?
- A ) Maki
- B ) Orman
- C ) Bozkır
- D ) Çayır
4
Akdeniz ikliminin görüldüğü yerlerdeki bitki örtüsü aşağıdakilerden hangisidir?
- A ) bozkır
- B ) ormanlar
- C ) maki
- D ) Savan
5
Karadeniz Bölgesi'nde bulunan aşağıdaki illerden hangisinin nüfusu en yoğundur?
- A ) Giresun
- B ) Rize
- C ) Samsun
- D ) Artvin
6
Yeryüzünün tamamını veya bir kısmının belli oranda küçültülerek bir düzlem üzerine aktarılmasına ....................... denir. Yukarıdaki boşluğa aşağıdaki hangi kavram gelmelidir?
- A ) ölçek
- B ) plan
- C ) harita
- D ) kroki
7
Karalar içindeki çukurlarda birikmiş durgun su kütlelerine ne adı verilir?
- A ) vadi
- B ) ova
- C ) plato
- D ) göl
8
Türkiye'nin en büyük gölü ve bulunduğu bölge eşleştirmelerinden hangisi doğrudur?
- A ) Tuz Gölü-İç Anadolu Bölgesi
- B ) Abant Gölü-Karadeniz Bölgesi
- C ) Van Gölü-Doğu Anadolu Bölgesi
- D ) Burdur Gölü-Akdeniz Bölgesi