Magmada bulunan maddeler yüksek sıcaklığın etkisi ile eriyerek yarı akışkan hâle gelir. Yarı akışkan bu maddeye lav denir.
Lavın yeryüzüne çıktığı yere volkan denir.
Volkanik patlamalar, dünya üzerindeki en güçlü ve etkileyici doğal olaylardan biridir. Bu patlamalar, doğal yaşamı ve insan topluluklarını olumsuz etkileyebilir. İşte volkanik patlamaların zararları ve bu tür doğal afetlerle başa çıkmanın yolları:
Volkanik Patlamaların Zararları
✦ Canlı yaşamına zarar verir: Volkanlar, etrafa saçtıkları kızgın lavlarla canlı yaşamını yok edebilir. Bu lavlar, bitki örtüsünü ve doğal yaşam alanlarını yok ederek ekosistemlerin dengesini bozar.
✦ Su kaynaklarının kirlenmesi neden olur: Volkanik patlamalar, yakındaki su kaynaklarını kirleterek canlı yaşamını olumsuz etkiler. Lavlar, suya karışarak içilemez hale getirir ve sucul ekosistemleri tehlikeye atar.
✦ Zehirli gazlar ve kül püskürtür: Volkanlar, bazen zehirli gazlar ve kül püskürtür. Bu gazlar ve küller, solunum yolu rahatsızlıklarına neden olabilir ve hava kalitesini düşürür.
✦ ava olaylarının etkilenir: Volkanik patlamalar, püskürttükleri gazlarla hava olaylarını etkileyebilir. Bu gazlar, asit yağmurlarının oluşmasına ve iklim değişikliklerine neden olabilir.
Volkanik Patlamalara Karşı Alınabilecek Önlemler
✱ Yerleşim yerlerini dikkatli seçmek: Volkanlara karşı alınabilecek en önemli önlem, aktif volkanların yakınında yerleşim yeri kurmamaktır. Bu sayede, volkanik patlama tehlikesine karşı insanlar daha güvende olacaktır.
✱ Erken uyarı sistemleri: Volkanik patlamaların önceden tahmin edilebilmesi için erken uyarı sistemlerinin kullanılması önemlidir. Bu sistemler, sismik aktivite ve gaz salınımı gibi belirtileri izleyerek patlama riskini belirler.
✱ Eğitim ve bilinçlendirme: Halkın, volkanik patlamaların zararları ve alınabilecek önlemler konusunda eğitilmesi ve bilinçlendirilmesi, bu tür doğal afetlere karşı önemli bir koruyucu faktördür.
✱ Acil durum planları: Volkanik patlamaların olduğu bölgelerde, acil durum planlarının hazırlanması ve uygulanması gereklidir. Bu planlar, tahliye ve ilk yardım gibi önemli prosedürleri içermelidir.
✱ Hızlı ve etkili tahliye: Volkan faaliyete geçtiğinde, tehlike alanındaki insanların hızla o bölgeden uzaklaşması hayati önem taşır. Yetkililer, güvenli bölgelere tahliye sürecini hızlı ve etkili bir şekilde gerçekleştirmeli ve halkın güvende olduğundan emin olmalıdır.
✱ İletişim ve bilgi paylaşımı: Volkanik patlamalar sırasında, doğru ve güncel bilgilere erişimin sağlanması hayati öneme sahiptir. Yetkililer ve medya organları, halkı bilgilendirmeli ve gelişmeler hakkında sürekli güncel bilgiler sunmalıdır.
✱ Destek ve yardım hizmetleri: Volkanik patlamalar sonrasında, mağdurlara destek ve yardım hizmetleri sunulmalıdır. Bu hizmetler, barınma, gıda, sağlık hizmetleri ve psikososyal destek gibi temel ihtiyaçları kapsamalıdır.
✱ Uzun vadeli iyileştirme ve rehabilitasyon: Volkanik patlamaların yarattığı hasarı onarmak ve bölgenin yeniden yapılandırılması için uzun vadeli iyileştirme ve rehabilitasyon çalışmaları gereklidir. Bu çalışmalar, altyapının yeniden inşası, tarım ve ekonomik faaliyetlerin canlandırılması ve doğal yaşamın korunması gibi konuları içermelidir.
Sonuç olarak, volkanik patlamaların zararları önemli ölçüde olabilir; ancak bu zararları en aza indirmek ve doğal afetlere karşı dayanıklı olmak için alınabilecek önlemler mevcuttur. Bu önlemler, halkın ve doğal yaşamın güvenliği için büyük önem taşır ve volkanik patlamaların etkileriyle başa çıkma konusunda önemli bir rol oynar.
1
Aşağıdakilerden hangisi hava kirliliğine neden olmaz?
- A ) Egzoz dumanları
- B ) Fabrika bacalarından çıkan gazlar
- C ) Soba bacalarından çıkan gazlar
- D ) Bitkilerin fotosentez sonucu oluşturduğu gazlar
2
Aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
- A ) Bir ülkedeki biyoçeşitlilik hem o ülkenin hem de Dünya'nın zenginliğidir.
- B ) Biyoçeşitlilik, ekosistemlerin dengesini bozar.
- C ) Biyoçeşitliliğin korunması, sağlığımıza, çevremize ve ekonomimize zarar verir
- D ) Biyoçeşitliliğin azalması, iklim değişikliklerine neden olabilir
3
Aşağıdakilerden hangisi deprem öncesi alınacak tedbirlerden biri değildir?
- A ) Gaz vanası ve elektrik sigortaları kapatılmalıdır
- B ) Deprem çantası hazırlanmalıdır.
- C ) Dolap, kitaplık gibi ağır eşyalar sabitlenmelidir
- D ) Yapılacak binaların depreme dayanıklı olması sağlanmalıdır.
4
Su kirliğini ile ilgili verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
- A ) Su kirliliği yalnızca suda yaşayan canlıları etkiler.
- B ) Okyanuslarda su kirliliği oluşmaz.
- C ) Su kirliliğinin en büyük sebebi doğal afetlerdir.
- D ) Petrol kuyularından sızan ham petrol su kirliliğine neden olur.
5
Canlının beslenme ve barınma faaliyetini gerçekleştirdiği alana ne ad verilir?
- A ) Evren
- B ) Habitat
- C ) Kıta
- D ) Dünya
6
Aşağıda verilen ifadelerden hangisi doğrudur?
- A ) Dinozorlar, insan faaliyetleri sonucunda günümüzde yaşamamaktadır
- B ) Sadece belirli bir bölgede yaşayabilen canlı türü o bölgenin biyoçeşitliliğine katkı sağlar.
- C ) Aşırı avlanma, orman yangınları gibi sebeplerle birçok canlı türü ortaya çıkar.
- D ) Ülkemizde Akdeniz foku, kelaynak kuşu, su kaplumbağası gibi canlı türlerinin nesli tükenmiştir
7
Aşağıdaki yapılan uygulamalardan hangisi çevre kirliliğini azaltmaz?
- A ) Pet şişelerin geri dönüşüm kutularına atılması
- B ) Meyve kabuklarının toprağa gömülmesi
- C ) Sanayileşmenin artması
- D ) Fabrika bacalarına filtre takılması
8
Çevre kirliliği hava, su ve toprakta meydana gelebilmektedir.
Aşağıda verilen olayların hangisinde farklı bir çevre kirliliği meydana gelir?
- A ) Atık yağların lavaboya dökülmesi
- B ) Kömürün yanması sonucu havaya zehirli gazların salınması
- C ) Petrol tankerinden kaza sonucu petrolün denize yayılması
- D ) Çamaşırların yıkanması sonucu oluşan suların kanalizasyona karışması
