5. Sınıf Fen Bilimleri 6. Ünite Neler Öğrendik?

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-1

✱ Şehirleşme, biyoçeşitliliği azaltan bir faktördür.
✱ Yer kabuğunun yapısında oluşan sarsıntılara deprem denir.
✱ Nesli tükenme tehlikesiyle karşı karşıya olan canlılara panda örnek olarak verilebilir.
✱ Nesli tükenen canlılara mamut örnek olarak verilebilir.
✱ Çevre kirliliğinin oluşmasındaki genel sebep, insanların duyarsız olmasıdır.
✱ Ekonomik değeri için balıkların yumurtlama döneminde avlanmasına bilinçsiz avlanma denir.
✱ Yer kabuğunun altında yer alan lavların yeryüzüne çıktığı yere volkan denir.
✱ Toprağı belirli bir süre için tamamen veya kısmen su altında bırakan ani, büyük ve düzensiz su akıntılarına sel denir.
✱ Hava kirliliği insanlarda sağlık sorunlarına yol açmaktadır.
✱ Çevre kirliliğinin azaltılmasında devlet yasalarla önlem alabilir.
✱ Biyoçeşitliliğin korunması gezegenimizi yaşanabilir hâle getirir.
✱ Nesli tükenme tehlikesinde olan canlılar koruma altına alınmalıdır.
✱ Bir bölgede bulunan mantar, mikroskobik canlı, bitki ve hayvan örnekleri o bölgenin biyolojik zenginliklerini oluşturur.
✱ Canlıların nesillerinin tükenmesi biyoçeşitliliğin azalmasına neden olur.
✱ Biyoçeşitlilik doğal zenginliktir.
✱ Biyoçeşitliliğin sağlık, çevre ve ekonomi üzerinde önemli etkisi vardır.
✱ Bitkiler, tüm canlıların besin ihtiyacının büyük bir kısmını karşılar.
✱ Bitkiler ilaç yapımında, mobilyacılıkta, dokumacılıkta ham madde olarak kullanılır.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-2

✦ Bir bölgenin farklı iklimsel özelliklere sahip olması birçok farklı tür canlının yaşamasına uygun ortam sağlar.
✦ Sadece belirli bir bölgede yaşayabilen canlı türü o bölgenin biyoçeşitliliğine katkı sağlar.
✦ Aşırı avlanma, orman yangınları gibi sebeplerle birçok canlı türü ortaya çıkar.
✦ Ülkemizde Akdeniz foku, kelaynak kuşu, su kaplumbağası gibi canlı türlerinin nesli tükenmiştir.
✦ Organik tarımın tercih edilmesi biyoçeşitliliğin korunması için alınması gereken tedbirlerden biridir.
✦ Deterjanların ve kimyasal maddelerin aşırı kullanılması su ve toprakta yaşayan canlıların yaşam alanlarını tehdit eder.
✦ Kelaynak kuşları ülkemizde nesli tükenmekte olan canlılar arasında yer alır.
✦ Moa kuşu ve mamut nesli tükenen canlılardandır.
✦ Birçok bitki türü ilaç yapımında kullanılabilmektedir.
✦ Kardelen ülkemizde nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan bir bitki türüdür.
✦ Bir fil türü olan mamut uzun zaman önce nesli tükenmiş canlılardan biridir.
✦ Bir kuş türü olan penguen güney kutup bölgesinde yaşayan bir canlıdır.
✦ Aşırı avlanma insanlar tarafından gerçekleştirilen ve biyoçeşitliliğe zarar veren bir etkinliktir.
✦ Denizli horozu ülkemizde biyoçeşitliliğe katkı sağlayan bir kuş türüdür.
✦ Panda dünyada nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan bir canlıdır.
✦ İnsan faaliyetleri dışında doğal afetler gibi etkenler de biyoçeşitliliğe zarar verir.
✦ Van kedisi gibi evcil hayvanlar ülkemiz biyoçeşitliliğine katkı sağlamaktadır.
✦ Canlıların ihtiyaçlarını doğal yollardan karşılamasına doğal beslenme denir.
✦ Bir bölgede yaşayan canlıların çeşitlerinin sayıca zenginliğine biyoçeşitlilik denir.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-3

● Canlıların yaşam faaliyetlerini en iyi şekilde gerçekleştirdiği yaşam alanlarına habitat denir.
● Belli bir bölgede canlı ve cansız çevrenin karşılıklı ilişkileri ile meydana gelen sistemlere ekosistem denir.
● Kelaynak Şanlıurfa ilinin Birecik ilçesinde yaşayan nesli tükenmekte olan kuş türüdür.
● İnsan etkisi biyoçeşitliliğin azalmasında önemli bir faktördür.
● Kağıt, cam, plastik, pil gibi atıklar geri dönüşüm kutularına atılmalıdır.
● Hava kirliliğine neden olan gazların artması yeryüzünün gereğinden fazla ısınması küresel ısınma yol açar.
● Güneş’ten gelip Dünya’dan yansıyan Güneş ışınlarının bir kısmının atmosferdeki bazı gazlar ve su buharı tarafından tutulmasına sera etkisi denir.
● Deodorant, klima ve buzdolabı yapımında kullanılan gazlar ozon tabakasının incelmesine sebep olur.
● Topraklarımızı ve doğal varlıklarımızı korumak ve bu mücadelenin bir devlet politikası haline gelmesini sağlamak amacıyla kurulan kurumun adı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’dır.
● Enerji üretiminde katı ve sıvı yakıtlar yerine yenilenebilir enerji kaynakları kullanılmalıdır.
● Çevremizde, canlı ve cansız varlıklar birbirleriyle etkileşim halindedir.
● Su kirliliği sonucu akarsu ve göllerde toplu balık ölümleri ortaya çıkabilir.
● Toprak kirliliği canlıların yaşam alanlarını yok ederek biyoçeşitliliği azaltır.
● Fosil yakıtların kullanılması doğayı olumsuz yönde etkiler.
● Nükleer atıklar insanlarda kanseri hastalığının görünmesine neden olur.
● Çevre kirliliği insan sağlığını olumsuz etkiler.
● İnsan faaliyetleri çevreyi her zaman olumlu etkilemez.
● Nükleer atıklar tüm canlıların hayatını tehdit eder.
● Bitki ve hayvan türlerinin azalması ya da yok olması doğanın dengesini bozar.