Biyoçeşitlilik, bir ekosistemdeki türlerin, genlerin ve ekosistemlerin çeşitliliğini ifade eder. Biyoçeşitliliği etkileyen birçok faktör bulunmaktadır.
♣ İklim: İklim, biyoçeşitliliği doğrudan etkileyen önemli bir faktördür. Sıcaklık, nem, yağış ve rüzgar gibi iklim faktörleri, türlerin yaşama ve üreme yeteneklerini belirler. Örneğin, tropikal bölgelerde yüksek sıcaklık ve nem oranları nedeniyle biyoçeşitlilik daha yüksektir, oysa kutup bölgelerinde düşük sıcaklıklar nedeniyle biyoçeşitlilik daha düşüktür.
♣ Yeryüzü şekilleri: Yeryüzü şekilleri (yükseklik, eğim, dağlar ve vadiler gibi) türlerin dağılımı ve yaşam alanları üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Yükseklik arttıkça, sıcaklık düşer ve bu da türlerin biyoçeşitliliğinde değişikliklere yol açar. Dağlar ve vadiler gibi topoğrafik özellikler de mikroiklim koşullarını yaratır ve bölgedeki tür çeşitliliğini etkiler.
♣ Toprağın yapısı: Toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri (besin içeriği, pH, su tutma kapasitesi, drenaj vb.), bitki türlerinin dağılımını ve büyümesini etkiler. Toprağın yapısı, dolayısıyla biyoçeşitliliğin ana belirleyicisi olan bitki türlerinin çeşitliliğini ve dağılımını etkiler. Bu, tüm ekosistemdeki türlerin yaşamları ve etkileşimleri üzerinde dolaylı bir etkiye sahiptir.
♣ Coğrafi konum: Coğrafi konum, türlerin dağılımı ve biyoçeşitliliği üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Ekvatora yakın bölgelerde güneş ışığı ve sıcaklık daha yüksek olduğundan biyoçeşitlilik daha fazladır. Coğrafi konum, aynı zamanda türlerin göç yolları ve yayılma yeteneklerini etkileyerek bölgedeki biyoçeşitliliği değiştirebilir. Yalıtılmış bölgelerde, özellikle ada ekosistemlerinde, endemik türlerin sayısı artar ve biyoçeşitlilik farklılaşır.
Bu faktörler, türlerin ve ekosistemlerin çeşitliliğini ve dağılımını doğrudan veya dolaylı olarak etkiler. Ayrıca, bu faktörler arasında etkileşimler de bulunmaktadır ve bu etkileşimler, biyoçeşitliliği daha karmaşık bir şekilde yönlendirebilir.
Biyoçeşitliliğin korunması ve sürdürülmesi, ekosistemlerin sağlıklı ve işlevsel olması için önemlidir. Bu nedenle, biyoçeşitliliği etkileyen faktörlerin anlaşılması ve yönetimi, ekosistem hizmetleri ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı açısından büyük önem taşır.
Biyoçeşitliliğin Korunması
● Koruma alanlarının oluşturulması: Biyolojik çeşitliliğin korunması için özel bölgeler oluşturarak, doğal yaşam alanlarını ve türlerin yaşamlarını korumaya yardımcı olunabilir.
● Sürdürülebilir kalkınma uygulamaları: Ekosistemlerin sağlığını koruyarak ve biyoçeşitliliği destekleyerek, tarım, ormancılık ve kentleşme gibi insan faaliyetlerinin sürdürülebilir bir şekilde yürütülmesi sağlanabilir.
● Kirliliği azaltma ve yönetme: Kirlilik kaynaklarını azaltarak ve doğal kaynakların kullanımını düzenleyerek biyoçeşitliliğe zarar veren etkileri en aza indirgemek mümkündür.
● İklim değişikliğine uyum ve azaltma stratejileri: İklim değişikliğinin biyoçeşitlilik üzerindeki etkilerini azaltmak için, uyum ve azaltma stratejilerinin uygulanması önemlidir.
● Eğitim ve farkındalık: Biyoçeşitlilik ve ekosistem hizmetlerinin önemine dair farkındalığı artırmak, insanların çevreye yönelik davranışlarını ve politikalarını daha sürdürülebilir bir yönde değiştirmeye yardımcı olabilir.
Bu stratejiler ve yaklaşımlar, biyoçeşitliliği etkileyen faktörleri yönetmeye ve biyoçeşitliliğin korunmasına katkıda bulunarak, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımını ve ekosistemlerin sağlığını destekler.
1
Aşağıdakilerden hangisi deprem öncesi alınacak tedbirlerden biri değildir?
- A ) Gaz vanası ve elektrik sigortaları kapatılmalıdır
- B ) Deprem çantası hazırlanmalıdır.
- C ) Dolap, kitaplık gibi ağır eşyalar sabitlenmelidir
- D ) Yapılacak binaların depreme dayanıklı olması sağlanmalıdır.
2
Aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A ) Bir ülkedeki bitki türünün az, bitki sayısının fazla olması o ülkenin biyoçeşitlliğinin zengin olduğunu gösterir
- B ) Ülkemizde Akdeniz foku, kelaynak kuşu, su kaplumbağası gibi canlı türlerinin nesli tükenmiştir.
- C ) Dünya nüfusunun artması ve aşırı kentselleşme canlı yaşam alanlarını olumsuz etkiler
- D ) Sulak alanların kurutulması ve erozyon biyoçeşitliliği tehdit eden faktörlerdendir.
3
Aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
- A ) Savaşlar çevre kirliliğine neden olur.
- B ) Çevre kirlilikleri kısa sürede temizlenebilir.
- C ) Çevre canlı ve cansız varlıklardan oluşur.
- D ) Çevre kirliliğinden bütün canlılar zarar görür.
4
Aşağıda verilenlerden hangisi toprak kirliliğine karşı alınabilecek bir tedbirdir?
- A ) Toprağı kirletecek plastiklerin okyanuslara bırakılması
- B ) Evsel atıkların geri dönüşümünün yapılması
- C ) Pillerin çok derin kuyulara gömülmesi
- D ) Sanayi tesislerinin yerleşim yeri dışarısına yapılması
5
Aşağıdakilerden hangisi ülkemizde nesli tükenmiş canlılardan biridir?
- A ) Kunduz
- B ) Kelaynak
- C ) Alageyik
- D ) Bataklık baykuşu
6
Biyolojik çeşitlilik ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi doğrudur?
- A ) Ülkemizde nesli tükenen canlılara kelaynak örnek verilebilir.
- B ) Bilinçsiz avlanma biyoçeşitliliği olumsuz etkiler
- C ) Nesli tükenme tehlikesi altında olan canlıları korumak için hayvanat bahçeleri kurulmalıdır
- D ) Bir canlı çeşidinin neslinin tükenmesi sadece bulunduğu bölgeyi etkiler.
7
Aşağıdakilerden hangisinde insan ve çevre ilişkisi yoktur?
- A ) Küresel ısınma ve iklim değişikliği
- B ) Asit yağmurları
- C ) Bilimsel buluşlar
- D ) Toprak kirliliği
8
Aşağıdakilerden hangisi çevre kirliliğini azaltmak için yapılan çalışmalardan birisi değildir?
- A ) Geri dönüşüm ürünlerinin kullanılması.
- B ) Güneş enerjisinden daha çok yararlanılması.
- C ) Ulaşımda toplu taşıma araçlarının kullanılması.
- D ) Fosil yakıtların kullanımının artırılması.
