Ay, Dünya'nın doğal uydusu olup, Dünya'nın etrafında dönerken kendi ekseni etrafında da dönüşünü gerçekleştirir. Bu süreç, yaklaşık olarak 27 gün sürer ve Ay'ın dönme ve dolanma sürelerinin eşit olması nedeniyle, Dünya'ya daima aynı yüzünü görmemize neden olur.
Ay'ın yerçekimi, Dünya'nın yerçekimine göre daha zayıftır. Bu nedenle Ay yüzeyindeki cisimlerin ağırlığı, Dünya'daki ağırlıklarından daha azdır. Bu durum, Ay üzerinde yapılan astronot misyonlarında ve Ay'a iniş yapan araçların tasarımında önemli rol oynamıştır.
Ay'ın küresel yapısı ve düşük yerçekimi, onun üzerinde yaşanan jeolojik aktiviteler ve meteor çarpmaları sonucu oluşan yüzey şekillerine de etki etmiştir. Ay'ın yüzeyinde, düzlükler, dağlar ve kraterler gibi çeşitli yüzey özellikleri gözlemlenebilir.
Ay'ın Özellikleri Madde Madde
♣Ay, Dünya'nın doğal olan tek uydusudur: Ay, Dünya'nın etrafında dönen ve onun yerçekimi alanına bağlı olan tek doğal uydu. Ay, Dünya ile yaklaşık 384.400 km uzaklıkta yer alır.
♣ Ay, ısı ve ışık kaynağı değildir. Güneş'ten aldığı ışığı yansıtır: Ay kendi başına ışık üretmez ve Güneş'ten aldığı ışığı yansıtarak Dünya'ya ulaşan aydınlığı sağlar. Aynı şekilde, Ay kendi başına ısı üretmez.
♣ Ay'da atmosfer yok denecek kadar azdır: Ay'da, çok ince bir gaz tabakası bulunsa da, bu atmosfer olarak kabul edilemeyecek kadar azdır. Bu nedenle, Ay'ın yüzeyinde hava ve rüzgar yoktur ve ses iletimi gerçekleşmez.
♣ Ay'ın yüzeyinde meteor çarpması sonucu oluşan çukurlar vardır: Ay'ın yüzeyinde kraterler adı verilen büyük çukurlar bulunur. Bu kraterler, milyarlarca yıl boyunca Ay'a çarpan meteorların etkisiyle oluşmuştur.
♣ Ay'ın şekli küreye benzer: Ay, küre şeklinde bir yapıya sahiptir. Elipsoidal (hafif yay şeklinde) olduğu söylenebilir, ancak genel olarak küreye benzer bir yapıdadır.
♣ Ay, Dünya'dan ve Güneş'ten küçüktür: Ay'ın çapı yaklaşık 3.474 kilometredir. Bu, Ay'ın hem Dünya'dan (çapı yaklaşık 12.742 km) hem de Güneş'ten (çapı yaklaşık 1.391.000 km) daha küçük olduğunu gösterir.
Ay'ın Yapısı ve Özellikleri Maddeler Halinde
✔ Gezegenlerin etrafında dolanan gök cisimlerine uydu denir.
✔ Ay, Dünya'nın tek doğal uydusudur ve ışık kaynağı değildir.
✔ Ay'ın çapı yaklaşık olarak 3.474 km'dir ve Dünya'dan küçüktür.
✔ Ay'ın çekim etkisi, Dünya'nın yaklaşık altıda biridir.
✔ Ay, hem kendi ekseni etrafında döner hem de Dünya etrafında dolanır; bu süreç yaklaşık 27 günde tamamlanır.
✔ Ay'ın dönme ve dolanma hareketinin eşit olması nedeniyle, Dünya'ya daima aynı yüzü dönük kalır.
✔ Ay'ın ince bir atmosferi vardır, ancak bu atmosfer Dünya'nınkinden çok farklıdır ve yüzey sıcaklığının gece ve gündüz arasında önemli ölçüde değişmesine neden olur.
✔ Ay yüzeyi, tümsekler, çukurlar ve tepelerle kaplıdır; ancak yaşam için uygun bir ortam bulunmamaktadır.
✔ Ay, Dünya'ya en yakın gök cismidir ve yaklaşık 384.400 km uzaklıktadır.
✔ Ay ile Dünya arasındaki çekim etkisi, deniz seviyesindeki gelgit olaylarına yol açar.
✔ Gökyüzünde Güneş ve Ay aynı büyüklükte görünür, ancak Güneş Ay'dan yaklaşık 400 kat büyüktür ve Dünya'ya daha uzaktadır.
✔ Ay, şu ana kadar insanların ayak bastığı ilk ve tek gök cismidir.
1
- I) Ay'ın Güneş etrafında dolanma süresi:365 gün
- II) Ay'ın Dünya etrafında dolanma süresi:27.7 gün
- III) Ay'ın kendi ekseni etrafında dönmesi:27.7 gün
İfadelerinden hangisi ya da hangileri doğrudur?
- A ) Yalnız I
- B ) I ve II
- C ) II ve III
- D ) I,II,III
2
Ay'ın görünen yüzünün tamamen karanlık olduğu evre ............................................ evresidir.
Yukarıda cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
- A ) son dördün
- B ) yeni ay
- C ) dolunay
- D ) ilk dördün
3
Dünyamızın kendi ekseni etrafındaki hareketi kaç saat sürer?
- A ) 48 saat
- B ) 24 saat
- C ) 12 saat
- D ) 72 saat
4
Gökteki cisimler aşağıdaki araçlardan hangisi ile incelenebilir?
- A ) Teleskop
- B ) Epidiyaskop
- C ) Dürbün
- D ) Stetoskop
5
Zaman dilimi olarak 1 ayın kaç tam gün olduğu aşağıdaki seçeneklerden hangisinde doğru olarak belirtilmiştir?
- A ) 31 gün
- B ) 30 gün
- C ) 27 gün
- D ) 29 gün
6
Kayra : Ay'da neden canlı yaşamıyor?
Pelin: ........................................ bu yüzden yaşam olmaz.
Buna göre Pelin'in cevabında boş bırakılan bölüme aşağıdakilerden hangisi yazılamaz?
- A ) Uygun sıcaklık yoktur.
- B ) Toprak yoktur.
- C ) Su yoktur.
- D ) Hava yoktur.
7
Aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
- A ) Ay'ın şekli bir küreye benzer ve kendisi ışık kaynağı değildir.
- B ) Ay atmosferi Dünya atmosferi ile aynı kalınlıkta ve yapıda değildir bu nedenle Ay'ın doğal ortamında canlı yaşayamaz.
- C ) Ay yüzeyi girintili ve çıkıntılıdır
- D ) Ay'da rüzgâr yağmur gibi hava olayları görülmektedir
8
Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına D yanlış olanların başına Y yazınız.
(....) Güneş, Dünya ve Ay'dan daha büyüktür.
(....) Güneş, kendi ekseni etrafında dönme hareketi yapmaz.
(....) Ay yüzeyinde toprak bulunmaz.
(....) Ay, dolunay evresinde iken Dünya'dan görülen bütün yüzeyi, Güneş tarafından aydınlatılır.
- A ) D D Y D
- B ) D Y D D
- C ) D Y Y Y
- D ) D Y Y D
