Duran bir cismi hareket ettiren, hareket eden bir cismi durduran, cisimlerin süratini, yönünü, şeklini değiştiren etkiye
kuvvet denir.
Kuvvet kısaca "
F" ile gösterilir. Kuvvetin birimi Newton olup kısaca "
N" ile gösterilir.
Kuvvet bir cismi;
→ Hareket ettirebilir.
→ Durdurabilir.
→ Hızlandırabilir.
→ Yavaşlatabilir.
→ Yönünü değiştirebilir.
→ Şeklini değiştirebilir.
Bir Cisme Etki Eden Kuvvetin Özellikleri
Kuvvet, günlük yaşamda sıklıkla karşılaştığımız fiziksel bir büyüklüktür ve cisimlerin hareket etmesini sağlayan temel etkendir. Cisimler üzerinde uygulanan kuvvetlerin,
doğrultu,
yön ve
büyüklük gibi temel özellikleri vardır.
Kuvvetin Temel Özellikleri
Kuvvetin üç temel özelliği vardır.
➠ Kuvvetin Doğrultusu
➠ Kuvvetin Yönü
➠ Kuvvetin Şiddeti(Büyüklüğü)
Kuvvetin Doğrultusu ve Yönü
Bir cisme uygulanan kuvvet, yönlendirilmiş bir doğru parçası (→) ) ok işareti çizilerek gösterilir. Bu doğru parçası, genellikle bir ok işaretiyle ifade edilir ve kuvvetin doğrultusunu belirtir. Doğru parçasının ucuna konulan ok işareti ise kuvvetin yönünü ifade eder. Kuvvet, her zaman bir doğru boyunca etki ettiği için, bu yönlendirilmiş doğru parçası ile temsil edilmesi uygundur.
Kuvvetin Büyüklüğü
Kuvvetin büyüklüğü, uygulanan kuvvetin şiddetini gösterir ve doğru parçasının uzunluğu ile ifade edilir. Farklı kuvvetlerin büyüklüklerini doğru bir şekilde karşılaştırabilmek için, çizilen okların ölçeklendirilmesi gerekir. Bu sayede, daha büyük kuvvetler daha uzun oklarla ve daha küçük kuvvetler ise daha kısa oklarla temsil edilir.
Bir cisme birden fazla doğrultuda kuvvet uygulanabilir. Bu durumda, cisim üzerinde etki eden kuvvetlerin doğrultuları ve büyüklükleri dikkate alınarak, sonuçta ortaya çıkan toplam kuvvet bulunabilir. Bu toplam kuvvet, cismin hareket ettiği doğrultuyu ve hızını etkiler.
Kuvvetin büyüklüğünü ölçmek için,
dinamometre adı verilen bir araç kullanılır. Dinamometre, uygulanan kuvvete bağlı olarak belirli bir miktarda deforme olan elastik bir yapıya sahiptir. Bu deformasyon, cihaz üzerindeki ölçek yardımıyla okunarak, kuvvetin büyüklüğü belirlenir.
Bir cisme etki eden kuvvetin özellikleri, kuvvetin
doğrultusu,
yönü ve
büyüklüğüdür. Kuvvetlerin doğru parçası ile gösterilmesi, bu özelliklerin daha net anlaşılmasını sağlar. Ayrıca, kuvvetlerin ölçeklendirilmesi, farklı kuvvetlerin büyüklüklerini karşılaştırma imkanı sunar. Birden fazla doğrultuda uygulanan kuvvetlerin toplamı, cismin hareketini belirleyen faktördür. Kuvvetin büyüklüğünün ölçülmesi için ise
dinamometre kullanılır.
Cisimlere etki eden kuvvetlerin doğru anlaşılması, fiziksel olayları yorumlama ve bu olaylara müdahale etme becerisini geliştirir. Ayrıca, bu temel kavramlar mühendislik, mimarlık ve günlük yaşamdaki birçok uygulama için önemli bir temel sağlar. Kuvvetin özelliklerini ve ölçüm yöntemlerini bilmek, bu alandaki bilgi ve becerilerin geliştirilmesine yardımcı olur.
