5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Neler Öğrendik?

Konu Özetleri İle Öğrendiklerini Şimdi Pekiştirme Vakti.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-1


→ Işık kaynağından çıkan ışınların bir yüzeye çarparak geldiği ortama geri dönmesine yansıma denir.
→ Yansıma yüzeyi ile 90°lik açı yapacak şekilde çizilen hayalî çizgiye yüzeyin normali denir.
→ Dalgalı suda dağınık yansıma gerçekleşir.
→ Dağınık yansıma pürüzlü yüzeylerde gerçekleşir.
→ Yansıma kuralları tüm yansımalar için geçerlidir.
→ Gelme açısı, yansıma açısına eşittir.
→ Düzgün yansıma yapan yüzeylerde oluşan görüntü nettir.
→ Işık bir enerji çeşididir.
→ Yıldızlar doğal ışık kaynağıdır.
→ Işığın izlediği yolu gösteren düz çizgilere ışın denir.
→ Cisimleri görebilmemiz için ışık gereklidir.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-2


→ Işığı geçirmeyen maddelere opak madde denir.
→ Işığı geçiren maddelere saydam madde denir.
→ Işığı az geçiren maddelere yarı saydam madde denir.
→ Madde ışığı geçirme durumuna göre üçe ayrılır.
→ Saydam maddeye su örnek verilebilir.
→ Opak maddeye toprak örnek verilebilir.
→ Yarı saydam maddeye sisli hava örnek verilebilir.
→ Yarı saydam maddenin arkasındaki cismi bulanık görürüz.
→ Opak maddenin arkasındaki cismi göremeyiz.
→ Saydam maddenin arkasındaki cismi net görürüz.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-3


→ Opak cisimlerin arkasında tam gölge oluşur.
→ Cisimlerin arkasında ışık almayan karanlık bölgeye gölge denir.
→ Işık kaynağı ile cisim arasındaki mesafe gölge boyunu etkiler.
→ Cisim, ışık kaynağına yaklaştıkça gölge boyu büyür.
→ Cismin boyu büyürse gölge boyu da büyür.
→ Gölgenin şekli, cismin şekline benzer.
→ Cismin gölgesinin boyu, cismin boyuna her zaman eşit olmayabilir.
→ Cisim, perdeye yaklaştıkça gölge boyu büyür.
→ Işık kaynağı cisimden uzaklaştıkça gölge boyu büyür.
→ Tam gölge oluşumu için ışık kaynağına ihtiyaç vardır.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-4


→ Tam gölgenin şekli ve büyüklüğü, cismin şekli ve büyüklüğüne bağlıdır.
→ Yarı gölge, tam gölgeden daha açıktır.
→ Tam gölge, hiç ışık almayan yerlerde oluşur.
→ Cisim ile ışık kaynağı arasındaki mesafe azalırsa gölge büyür.
→ Cisim ile perde arasındaki mesafe azalırsa gölge büyür.
→ Cisimlerin gölgesinin en küçük olduğu zaman öğlendir.
→ Işık olmazsa gölge oluşmaz.
→ Hacivat ve Karagöz gölge oyunudur.
→ Gece oynanan futbol maçlarında yapay ışıklandırma sayesinde gölgeler oluşur.
→ Bulutlu havada yarı gölge oluşur.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-5


→ Gelme açısı yansıma açısına eşittir
→ Gelen ışın, yansıyan ışın ve yüzeyin normali aynı düzlemdedir.
→ Yansıtıcı yüzeye dik gelen ışın kendi üzerinden geri yansır.
→ Gelme ve yansıma açısı bulunurken mutlaka normal ile yaptığı açıya bakılmalıdır.
→ Işık kaynağından çıkarak yansıtıcı yüzeye ulaşan gelen ışındır.
→ Yüzeye çarptıktan sonra geri dönen yansıyan ışındır
→ Yansıyan ışının normalle yaptığı açıya yansıma açısı denir.
→ Yansıyan ışın, gelen ışın ve yüzey normali aynı düzlemdedir.
→ Yüzey normali ile yansıyan ışının yaptığı açı yansıma açısıdır.
→ Aynaya 35°’lik gelme açısı ile gelen ışığın yansıma açısı 35° dir.
→ Gelen ışın ile yüzey arasındaki açı 25° ise gelme açısı 65° dir
→ Düzgün yansımada gelme açısı yansıma açısına her zaman eşittir.
→ Yansıma kanunları hem düzgün yansımada hem de dağınık yansımada geçerlidir.
→ Düzlem aynaya dik gelen ışık ışını kendi üzerinden yansır

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-6


→ Bir ışık kaynağından çıkan ışınların yolunu belirten doğrulara ışık ışını denir.
→ Paralel ışınların yansıdıktan sonra paralel olarak yollarına devam etmesine düzgün yansıma denir.
→ Gelen ışın ile yansıyan ışık arasındaki hayali çizgiye normal denir.
→ Bir düzgün yansımada her zaman gelen ışın açısı ve yansıyan ışın açısı birbirine eşittir.
→ Işık kaynağından çıkan paralel ışınların yansıdıktan sonra farklı yönlere dağılmasına dağınık yansıma denir.

Öğrendiklerimizi Pekiştirelim-7


→ Işık kaynağından çıkan ışık ışınları her yöne olarak yayılır.
→ Işığı kısmen geçiren maddelere yarı saydam madde denir.
→ Tahta kapı saydam olmayan maddelere örnektir.
→ Dalgalı suda bulanık görüntü oluşumu dağınık yansıma sonucu meydana gelir.
→ Cisimlerin parlak görünmesinin nedeni, ışığın düzgün yansımasıdır.
→ Yansıtıcı yüzeye çarpan ışığın yüzeye gelme açısı, yansıma açısına eşittir.
→ Tam gölgenin oluşması için ışık kaynağı ile perde arasında saydam olmayan cisim olması gerekir.
→ Işık kaynağı ile cisim arasındaki uzaklık artarsa cismin gölgesi daha büyük olur.
→ Işık kaynağını cisme yaklaştırırsak gölgenin boyu büyür.
1

Aşağıda verilen maddelerin hangisinin yüzeyinde dağınık yansıma meydana gelir?

  • A ) Ayna
  • B ) Dalgalı Su
  • C ) Durgun Su
  • D ) Kaşık

2

Yansıyan ışın ile yüzeyin normal arasındaki açıya ne ad verilir?

  • A ) Yansıma
  • B ) Normal
  • C ) Gelme açısı
  • D ) Yansıma açıs

3

Gelen ışının yüzeyin normali ile yaptığı açıya .............................. denir.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

  • A ) Yansıyan Işın
  • B ) Yüzey
  • C ) Yansıma Açısı
  • D ) Gelme Açısı

4

Aşağıda bazı maddelerin ışık geçirgenliği ile ilgili eşleştirmeler yapılmıştır.
Hangisi yanlıştır?

  • A ) Defter - Opak
  • B ) Tül perde - Yarı saydam
  • C ) Lamel - Saydam
  • D ) Buzlu Cam - Opak

5

Noktasal bir ışık kaynağından çıkan ışık ışınları .................... ve doğrusal olarak yayılır.
Yukarıdaki cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

  • A ) Yukarı
  • B ) Aşağı
  • C ) Her Yöne
  • D ) Yavaş

6

Bir ışık kaynağından çıkıp yansıtıcı yüzeye ulaşan ışına ne ad verilir?

  • A ) Gelen ışın
  • B ) Işın
  • C ) Normal
  • D ) Yansıma açısı

7

Aşağıda verilen ışık kaynaklarından hangisi yapay değildir?

  • A ) Kandil
  • B ) Ateş böceği
  • C ) Gaz lambası
  • D ) Trafik lambası

8

Işık kaynağı cisimden uzaklaştırılırsa cismin gölge boyu ................................
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?

  • A ) Artar
  • B ) Azalır
  • C ) Mavi olur
  • D ) 3 kat artar

"5. Sınıf Fen Bilimleri 5. Ünite Neler Öğrendik?" konusunda bilgiler vermeye çalıştık. Bu dersle ilgili hazırladığımız "5. Sınıf Işığın Yayılması Konu Anlatımı" içeriğini de okuyarak öğrendiklerinizi pekiştirebilirsiniz.