İtme kuvveti, bir cisim üzerine etki eden ve cismin hareket yönünde bir ivme oluşturan kuvvettir. Örneğin, araba kullanırken, gaz pedalına basarak aracın hareket etmesini sağlamak için itme kuvveti uygulanır. Benzer şekilde, yürürken, ayaklarımızın yere itme kuvveti uygulaması ile ileri doğru hareket ederiz.
Çekme kuvveti ise bir cismin başka bir cismi kendine doğru çekmesine neden olan kuvvettir. Örneğin, çamaşır makinesinde çamaşır yıkarken, tamburdaki pervaneler çamaşırları çekme kuvvetiyle döndürür. Benzer şekilde, bir el arabası kullanırken, arabanın arkasına bağlı olan ipi çekerek arabayı hareket ettiririz.
✔ Yürürken, ayaklarımızla itme kuvveti uygularız. Bu kuvvet, yerle temas eden ayaklarımızı geri iterek ileri hareket etmemizi sağlar.
✔ Araba kullanırken, gaz pedalına basarak itme kuvveti uygularız. Bu kuvvet, arabayı hareket ettirir. Ayrıca fren pedalına basarak, arabayı çekme kuvvetiyle durdururuz.
✔ Bisiklete binerken, pedalları itme kuvvetiyle çevirerek bisikleti hareket ettiririz.
✔ Kapı açarken, kapı kolunu çekerek çekme kuvveti uygularız.
✔ Yük taşırken, yükü iterek veya çekerek hareket ettiririz.
✔ Eşya taşırken, iterek veya çekerek eşyaları yer değiştiririz.
✔ Merdiven çıkarken, ayaklarımızı itme kuvvetiyle basarak yukarı hareket ederiz.
✔ Asansör kullanırken, asansörü itme kuvvetiyle yukarı veya aşağı hareket ettiririz.
✔ Top oynarken, topa itme kuvveti uygulayarak hareket ettiririz.
✔ Temizlik yaparken, iterek veya çekerek temizlik aletlerini hareket ettiririz. Örneğin, süpürgeyi iterek veya çekerek yerleri temizleriz.
1
Aşağıda verilenlerden hangisinin hareketi aşağı – yukarı şeklindedir?
- A ) salıncak
- B ) asansör
- C ) otobüs
- D ) saatin akrebi
2
I. durağa yaklaşan otobüs
II. inmeye çalışan uçak
III. kırmızı ışık yandığını gören otomobil
Yukarıda verilen hareketlerin hangisinde yavaşlama hareketi vardır?
- A ) I ve II
- B ) I, II, III
- C ) II ve III
- D ) I ve III
3
Aşağıdakilerden hangisi mıknatıs tarafından çekilebilir?
- A ) tahta kaşık
- B ) cam bilye
- C ) demir çivi
- D ) porselen fincan
4
Elimizde küçük bir mıknatıs var. Bu mıknatıs ile neyi çekemeyiz?
- A ) Çatal
- B ) Toplu iğne
- C ) Makas
- D ) Sıra
5
Origami sanatı, kuvvettin cisimler üzerindeki .......................................... etkisine örnek verilebilir.
Cümlede boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi gelmelidir?
- A ) yön değiştirici
- B ) durdurucu
- C ) şekil değiştirici
- D ) hızlandırıcı
6
Aşağıdakilerden hangisi dışarıdan etki almadan hareket etmez?
- A ) rüzgar gülü
- B ) balık
- C ) karınca
- D ) aslan
7
Kuvvetin etkileriyle ilgili bazı durumlar aşağıda verilmiştir.
I. Duvara çarpan bir top, yön değiştirme hareketi yapar.
II. Tornavida ile vidaları sıkıştırırken kuvvetin döndürme etkisinden yararlanılır.
III. Hareket hâlindeki oyuncak arabaya, hareketiyle aynı yönde kuvvet uygulanırsa araba yavaşlar.
Buna göre verilen ifadelerden hangileri doğrudur?
- A ) I ve II
- B ) I ve III
- C ) II ve III
- D ) I, II ve III
8
Yelkenli ile denizde yol alan bir kişi aşağıdaki kuvvetlerden hangisinden yararlanmıştır?
- A ) itme
- B ) çekme
- C ) dönme
- D ) sallanma