Sor

5. Sınıf Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Konu Anlatımı

Konu Özetleri İle Öğrendiklerini Şimdi Pekiştirme Vakti.

Cümleler büyük harfle başlar
→ Bugün güneşli bir hava var.
→ Okula gitmek için erken kalkmalıyım.
→ İstanbul, Türkiye'nin en kalabalık şehirlerinden biridir.
→ Kış mevsimi, genellikle soğuk ve karlı geçer.

Şiirlerin her dizesi büyük harfle başlar
→ Bahar geldi, açtı çiçekler,
→ Kuşlar cıvıldaşır bahçelerde,
→ Gökyüzü mavisi daha bir güzel,
→ Aşk dolu yüreklerde coşkular öter.

Bütün özel adlar büyük harfle başlar.
Kişi adlarıyla soyadları büyük harfle başlar: (Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü, Kâzım Karabekir, Ahmet Haşim)

Takma adlar da büyük harfle başlar: (Muhibbi (Kanuni Sultan Süleyman), Demirtaş (Ziya Gökalp), Tarhan (Ömer Seyfettin))

Kişi adlarından önce ve sonra gelen unvanlar, saygı sözleri, rütbe adları ve lakaplar büyük harfle başlar: (Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, Kaymakam Erol Bey, Dr. Alâaddin Yavaşça; Sayın Prof. Dr. Hasan Eren)

Akrabalık adı olup lakap veya unvan olarak kullanılan kelimeler büyük harfle baş­lar: (Baba Gündüz, Dayı Kemal, Hala Sultan)

Cümle içinde özel adın yerine kullanılan makam veya unvan sözleri büyük harfle baş­lar:

Saygı bildiren sözlerden sonra gelen ve makam, mevki, unvan bildiren kelimeler büyük harfle başlar: (Sayın Bakan, Sayın Başkan, Sayın Rektör)

Hayvanlara verilen özel adlar büyük harfle başlar: (Boncuk, Fındık, Minnoş, Pamuk)

Millet, boy, oymak adları büyük harfle başlar: (Alman, Arap, İngiliz, Japon, Rus, Türk)

Dil ve lehçe adları büyük harfle başlar: ( Türkçe, Almanca, İngilizce, Rusça, Arapça=)

Devlet adları büyük harfle başlar: (Türkiye Cumhuriyeti, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, Amerika Birleşik Devletleri)

Din ve mezhep adları ile bunların mensuplarını bildiren sözler büyük harfle başlar: (Müslümanlık, Müslüman; Hristiyanlık, Hristiyan)

Din ve mitoloji ile ilgili özel adlar büyük harfle başlar: ( Tanrı, Allah, İlah, Cebrail, Zeus)

Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar: (Merkür, Neptün, Satürn; Halley)

Düşünce, hayat tarzı, politika vb. anlamlar bildirdiğinde doğu ve batı sözlerinin ilk harfleri büyük yazılır: (Batı medeniyeti, Doğu mistisizmi vb.)

Yer adları (kıta, bölge, il, ilçe, köy, semt vb.) büyük harfle başlar: (Afrika, Asya; Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu)

Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl, dağ, boğaz vb. tür bildiren ikinci isimler büyük harfle başlar: (Ağrı Dağı, Aral Gölü, Asya Yakası, Çanakkale Boğazı, Dicle Irmağı)

Mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak adlarında geçen mahalle, meydan, bulvar, cadde, sokak kelimeleri büyük harfle başlar:(Halit Rifat Paşa Mahallesi, Yunus Emre Mahallesi, Karaköy Meydanı)

Saray, köşk, han, kale, köprü, kule, anıt vb. yapı adlarının bütün ke­limeleri büyük harfle başlar: (Dolmabahçe Sarayı, İshakpaşa Sarayı, Çankaya Köşkü)

Yer bildiren özel isimlerde kısaltmalı söyleyiş söz konusu olduğunda, yer adının ilk harfi büyük yazılır: (Hisar’dan, Boğaz’dan, Köşk’e vb.)

Kurum, kuruluş ve kurul adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: (Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Dil Kurumu, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi)

Kanun, tüzük, yönetmelik, yönerge, genelge adlarının her kelimesi büyük harfle başlar: (Medeni Kanun, Türk Bayrağı Tüzüğü, Telif Hakkı Yayın ve Satış Yönetmeliği vb.)

Kurum, kuruluş, kurul, merkez, bakanlık, üniversite, fakülte, bölüm, kanun, tüzük, yönetmelik ve makam sözleri asılları kastedildiğinde büyük harfle baş­lar: (Türkiye Büyük Millet Meclisi her yıl 1 Ekim’de toplanır.)

Kitap, dergi, gazete ve sanat eserlerinin (tablo, heykel, beste vb.) her kelimesi büyük harfle başlar: (Nutuk, Safahat, Kendi Gök Kubbemiz, Anadolu Notları)

Ulusal, resmî ve dinî bayramlarla anma ve kutlama günlerinin adları büyük harfle başlar: (Cumhuriyet Bayramı, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramı)

Kurultay, bilgi şöleni, çalıştay, açık oturum vb. toplantıların adlarında her kelimenin ilk harfi büyük yazılır: (VI. Uluslararası Türk Dili Kurultayı, Kitle İletişim Araçlarında Türkçenin Kullanımı Bilgi Şöleni)

Tarihî olay, çağ ve dönem adları büyük harfle başlar: (Kurtuluş Savaşı, Millî Mücadele, Cilalı Taş Devri, İlk Çağ, Lale Devri, Cahiliye Dönemi, Buzul Dönemi)

Özel adlardan türetilen bütün kelimeler büyük harfle başlar: (Türklük, Türkleşmek, Türkçü, Türkçülük, Türkçe, Avrupalı)

Yer, millet ve kişi adlarıyla kurulan birleşik kelimelerde sadece özel adlar büyük harfle başlar: (Antep fıstığı, Brüksel lahanası, Frenk gömleği, Hindistan cevizi, İngiliz anahtarı)

Belirli bir tarih bildiren ay ve gün adları büyük harfle başlar: (29 Mayıs 1453 Salı günü, 29 Ekim 1923)

Belirli bir tarihi belirtmeyen ay ve gün adları küçük harfle başlar: (Okullar genel­likle eylülün ikinci haftasında öğretime başlar.)

Tabela, levha ve levha niteliğindeki yazılarda geçen kelimeler büyük harfle başlar: (Giriş, Çıkış, Müdür, Vezne, Başkan, Doktor, Otobüs Durağı)

Kitap, dergi vb.nde bulunan resim, çizelge, tablo vb.nin altında yer alan açıklayıcı yazılar büyük harfle başlar. Açıklayıcı yazı, cümle niteliğinde değilse sonuna nokta konmaz.
1

Aşağıdaki cüzcüklerin hangisinin yazımı doğrudur?

  • A ) Gitmiyeceğim.
  • B ) Gitmiyecektim.
  • C ) Gitmiyordum
  • D ) Gitmiyen o mu?

2

Hangi cümlede yazım yanlışı yapılmıştır?

  • A ) Otobüsden inen yolcular çok üşüdü.
  • B ) Ben bu elbiseyi de beğenmedim.
  • C ) Ödevlerini bitirdin mi?
  • D ) Duydum ki evlenmişsin.

3

Aşağıdakilerden hangisi doğru yazılmıştır?

  • A ) Hüriyet
  • B ) Çember
  • C ) Herkez
  • D ) Yalnış

4

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kesme işareti kullanılmalıdır?

  • A ) Samsunlu komşularımızla çok iyi anlaşıyoruz.
  • B ) Ayşesiz bir voleybol takımı düşünemiyorum.
  • C ) Adanadan dönerken teyzeme de uğrarız.
  • D ) Törende, Mert de güzel bir konuşma yaptı.

5

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde mi yanlış yazılmıştır?

  • A ) Tatile bu arabayla mı gideceksiniz?
  • B ) Bu evi yenimi aldınız?
  • C ) Uyuyor mu uyumuyor mu belli değil.
  • D ) Bu kitabı mı aldın?

6

Aşağıdakilerden hangisi, sözcükten ayrı yazılmaz?

  • A ) -mi soru eki
  • B ) -ki bağlacı
  • C ) -ki ilgi zamiri
  • D ) -de bağlacı

7

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?

  • A ) Kedim pamuk hastalandı.
  • B ) Bu daireyi Antepliler aldı.
  • C ) Fransa'nın başkenti Paris'tir.
  • D ) Amcam Antalya'da oturuyor.

8

Aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

  • A ) Soru eki mi ye eklenen ekler ayrı yazılır.
  • B ) Ad durum eki olan-de sözcüğe bitişik yazılır.
  • C ) İlgi zamiri olan -ki sözcüğe bitişik yazılır.
  • D ) Belirli bir tarihi belirttiğinde ay adları büyük harfle başlar.

"5. Sınıf Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler Konu Anlatımı" konusunda bilgiler vermeye çalıştık. Bu dersle ilgili hazırladığımız "5. Sınıf Türkçe Kısaltmaların Yazımı Konu Anlatımı" içeriğini de okuyarak öğrendiklerinizi pekiştirebilirsiniz.