5. Sınıf Türkçe Ünlü Düşmesi Konu Anlatımı

Konu Özetleri İle Öğrendiklerini Şimdi Pekiştirme Vakti.

Son hecesinde "ı, i, u, ü" bulunan kelimelere ünlü ile başlayan bir ek getirildiğinde son hecedeki ünlü düşer. Buna ünlü düşmesi denir.

İkinci derecesinde dar ünlü (ı, i, u, ü) bulunan sözcüklerin birçoğuna ünlüyle başlayan bir ek getirildiğinde ikinci hecedeki dar ünlü düşer.
✦ Burun - Burnu
✦ Ağız - Ağzı
✦ Alın - Alnı
✦ Oğul - Oğlu
✦ Koyun - Koynu
✦ Ömür - Ömrü
✦ Hüküm - Hükmü
✦ Fikir - Fikri
✦ Beniz - Benzi

Ünlüyle biten bazı sözcüklere "-le / -la" yapım eki getirildiğinde ünlü düşmesi olur.
✦ İleri-le - İlerle(mek)
✦ Besi-le - Besle(mek)
✦ Yumuta-la - Yumurtla(mak)
✦ Koku-la - Kokla(mak)z
✦ Sızı-la - Sızla(mak)

Birleşik sözcük oluşurken bazı sözcüklerde ünlü düşmesi olur.
✦ Seyir etmek - Seyretmek
✦ Kayıp olmak - Kaybolmak
✦ Emir etmek - Emretmek
✦ Kayıt olmak - Kaydolmak
✦ Ne için - Niçin
✦ Ne asıl - Nasıl
✦ Kayın ana - Kaynana

Ünlü Düşmesine Örnekler



































































































































































Sözcük Ünlü Düşmesi
ağız + ı ağzı
alın + ı alnı
bağır + ım bağrım
beniz + i benzi
beyin + imiz beynimiz
boyun + u boynu
böğür + üm böğrüm
burun + u burnu
geniz + i genzi
göğüs + ün göğsün
gönül + ünüz gönlünüz
karın + ı karnı
oğul + u oğlu
çevir + il çevril
devir + il devril
Fikir + e Fikre
Nehir + e Nehre
Nesil + e Nesle
Nesir + e Nesre
Oğul + u Oğlu
Şehir + e Şehre
Tavır + ı Tavrı
Zülüf + ü Zülfü
Ufuk + a Ufka
Hapis + e Hapse
Yalın + ız Yalnız
sabır + ım sabrım
sızı + la sızla
kayın + ana kaynana
kahve + altı kahvaltı
kayıp + etmek kaybetmek
şükür + etmek şükretmek
emir + et emret
kayıt + ol kaydol
ne + asıl nasıl
sütlü + aş sütlaç
Kayın + ana kaynana
keyif + i keyfi
1

Şehrin ışıkları sokağımızı aydınlatmıyordu cümlesinde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?

  • A ) Hece düşmesi
  • B ) Ulama
  • C ) Ünlü türemesi
  • D ) Ünsüz yumuşaması

2

Aşağıdaki sözcüklerden hangisi ünlüyle başlayan bir ek aldığında sözcüğün son harfi yumuşamaz?

  • A ) kalem
  • B ) yürek
  • C ) kalp
  • D ) kitap

3

Aşağıdaki harflerin hangisi Türkçe kelimelerin sonunda bulunmaz?

  • A ) ğ
  • B ) ç
  • C ) k
  • D ) z

4

Türkçe sözcüklerin her hecesinde en az kaç ünlü bulunur?

  • A ) 1
  • B ) 2
  • C ) 3
  • D ) 4

5

Yemekleri görünce ağzım açık kaldı. cümlesinde hece düşmesi olan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

  • A ) ağzım
  • B ) görünce
  • C ) kaldı
  • D ) yemekleri

6

Aşağıdaki kelimelerin hangisinde sert sessiz yumuşaması vardır?

  • A ) şakacı
  • B ) sessizlik
  • C ) amacımız
  • D ) kaderimiz

7

Babası ile Ergin bahçeye ağaç diktiler. Cümlesinde büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük aşağıdakilerden hangisidir?

  • A ) bahçeye
  • B ) babası
  • C ) Ergin
  • D ) ağaç

8

Aşağıdaki sözcüklerin hangisinde kaynaştırma harfi yoktur?

  • A ) eldiveni
  • B ) tavlayı
  • C ) altışar
  • D ) masanı

"5. Sınıf Türkçe Ünlü Düşmesi Konu Anlatımı" konusunda bilgiler vermeye çalıştık. Bu dersle ilgili hazırladığımız "5. Sınıf Türkçe Sesli ve Sessiz Harfler Konu Anlatımı" içeriğini de okuyarak öğrendiklerinizi pekiştirebilirsiniz.