5. Sınıf Ortak Miras Nedir? Ortak Mirasın Özellikleri Nelerdir?

İnsanlığın geçmişten günümüze kadar bıraktığı maddi ve manevi değerlerin tümüne ortak mirası denir.

Ortak miras, insanlık tarihi boyunca oluşan ve tüm insanlar tarafından paylaşılan kültürel ve doğal değerlerdir. Ortak miras, farklı kültürlerin, ulusların ve toplulukların birbirleriyle etkileşim içinde gelişerek ortaya çıkardığı değerler ve bilgiler bütünüdür. Ortak mirasın özellikleri şu şekildedir:

Ortak Mirasların Özellikleri

➠ Ortak miras, tüm insanlık tarafından sahiplenilen ve paylaşılan değerleri ifade eder. Bu değerler, tüm insanların ortak tarihini, kültürünü ve deneyimlerini yansıtır.

➠ Ortak miras, dünya üzerindeki farklı kültürlerin, dillerin, dinlerin ve tarihsel süreçlerin ürünlerini kapsar. Bu çeşitlilik, insanlık tarihinin zenginliğini ve dinamizmini gösterir.

➠ Ortak mirasın korunması ve gelecek nesillere aktarılması, sürdürülebilir kalkınma için önemlidir. Kültürel ve doğal değerlerin korunarak gelecek nesillere aktarılması, kültürel çeşitliliğin ve insanlığın sürdürülebilirliğinin temelidir.

➠ Ortak miras, tarih boyunca sürekli değişim ve etkileşim içinde olan kültürel değerler ve bilgileri içerir. Farklı kültürler ve topluluklar, tarih boyunca birbirlerinden etkilenerek ortak değerler ve bilgiler oluşturmuşlardır.

➠ Ortak miras, insanlık tarihinde birikmiş bilgi ve değerlerin eğitim ve öğretim yoluyla aktarılmasını sağlar. Bu, insanların ortak tarih ve kültürünü anlamalarına ve sahiplenmelerine yardımcı olur.

➠ Ortak mirasın korunması ve tanıtılması, insanlar arasında barış ve hoşgörüyü teşvik eder. Farklı kültürlerin değerlerini ve geçmişini anlamak, insanlar arasında saygı ve anlayışı artırarak uluslararası ilişkilerin gelişmesine katkıda bulunur.

➠ Ortak mirasın bu özellikleri, insanlık tarihinin ve kültürel zenginliğin anlaşılması, korunması ve sürdürülebilir kalkınma için önemli bir rol oynamaktadır

Ortak Miras Unsurları

Bilim Mirası:
→ İbn Sina'nın "El-Kanun fi't-Tıb" (Tıp Kanunu) adlı eseri, tıp alanında önemli bir başyapıttır ve bilim mirasının bir parçasıdır.
→ Isaac Newton'un "Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica" adlı eseri, fizik ve matematik alanında devrim niteliğinde bir çalışmadır.
→ Charles Darwin'in "Türlerin Kökeni" adlı eseri, evrimsel biyoloji alanında temel bir yapı taşıdır.

Düşünce Mirası:
→ Sokrates, Platon ve Aristoteles gibi Antik Yunan filozoflarının düşünceleri, felsefe tarihinin önemli bir mirasıdır.
→ Immanuel Kant'ın "Saf Aklın Eleştirisi" adlı eseri, modern felsefe düşüncesinin temel yapı taşlarından biridir.
→ Mahatma Gandhi'nin pasif direniş ve sivil itaatsizlik anlayışı, düşünce mirasına önemli bir katkıdır.

Edebiyat Mirası:
→ Homeros'un "İlyada" ve "Odysseia" adlı destanları, Batı edebiyatının temel yapı taşlarıdır.
→ William Shakespeare'in "Hamlet", "Othello", "Macbeth" gibi oyunları, dünya edebiyat mirasının önemli eserlerindendir.
→ Nazım Hikmet Ran'ın şiirleri, Türk edebiyatının önemli bir mirasıdır.

Sanat Mirası:
→ Leonardo da Vinci'nin "Mona Lisa" adlı tablosu, dünya sanat mirasının en ünlü eserlerinden biridir.
→ Michelangelo'nun "Davut" heykeli, Rönesans döneminin önemli bir sanat eseridir.
→ Osman Hamdi Bey'in "Kaplumbağa Terbiyecisi" adlı tablosu, Türk resim sanatının önemli bir mirasıdır.

Doğa Mirası:
→ Büyük Kanyon (ABD), dünyanın en büyük kanyonlarından biri olup doğa mirasının önemli bir örneğidir.
→ Amazon Yağmur Ormanları (Brezilya), dünyanın en büyük tropikal ormanıdır ve biyolojik çeşitliliğiyle doğa mirasının önemli bir parçasıdır.
→ Cappadocia (Türkiye), benzersiz kaya oluşumları ve yer altı şehirleriyle doğa ve kültür mirasının önemli bir örneğidir.

UNESCO

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütünün (UNESCO) görevlerinden biri, dünyadaki ortak miras eserlerini belirlemek ve korumaktır. UNESCO ortak miras eserlerini dünya çapında korumaya çalışsan Birleşmiş Milletlere bağlı 1946 yılında Eğitim Bilim ve Kültür teşkilatı olarak kuruluştur.

Türkiye’nin bu listede 17’si kültürel, 2’si karma olmak üzere 19 miras alanı bulunmaktadır:

Ülkemizde UNESCO Dünya Mirası Listesinde Yer Alan Miraslar
❖ Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985
❖ İstanbul'un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985
❖ Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı)
❖ Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986
❖ Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987
❖ Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı)
❖ Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla) 1988
❖ Safranbolu Şehri (Karabük) 1994
❖ Truva Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 1998
❖ Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) 2011
❖ Çatalhöyük Neolitik Alanı (Konya) 2012
❖ Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) 2014
❖ Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) 2014
❖ Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (Diyarbakır) 2015
❖ Efes (İzmir) 2015
❖ Ani Arkeolojik Alanı (Kars) 2016
❖ Aphrodisias (Aydın) 2017
❖ Göbekli Tepe (Şanlıurfa) 2018
❖ Arslantepe Höyüğü (Malatya) 2021