Sert Sessizlerin Yumuşaması Konu Anlatımı
✔ Harf, bir dilde kullanılan ve ses ya da sesleri ifade eden yazı sembolüdür. Harfler, kelimeleri, ifadeleri ve düşünceleri yazılı olarak ifade etmek için kullanılır.
Sesleri gösteren işaretlere harf denir. Alfabemizdeki 29 harften 8 tanesi sesli harf vardır.
21 tanesi sessiz harftir.
Ses yolunda bir engele çarparak çıkan ve bir ünlünün yardımı olmadan
söylenemeyen seslere sessiz ( ünsüz ) harfler denir.
Dilimizdeki Sessiz Harfler : b , c , ç , d , f , g , ğ , h , j , k , l , m , n , p , r , s , ş , t , v , y , z.
✔ Türkçede "P , Ç , T , K" harfleri ile biten sözcüklerin sonuna sesli ile başlayan bir ek gelirse,
P → B
Ç → C
T → D
K → G veya Ğ'ye dönüşür
Bu olaya sert sessizlerin yumuşaması veya kısaca yumuşama denir.
"p, ç, k, t" harfleri ile biten sözcüklerin sonuna sırasıyla "b, c, ğ, d" harfleri ile gelen "u" ve "i" ekleri ile oluşturulan örneklerdir. Bu ekler, sözcüklerin anlamında bir değişiklik yapmaz, sadece sözcüklere belirli bir biçim kazandırır.
✔ Sert Sessizlerin Yumuşaması 30 Örnek
➥ Bardak + ı = bardağı
➥ Kitap + ı = kitabı
➥ Koltuk + u = koltuğu
➥ Kırlangıç + ı = kırlangıcı
➥ Çiçek + i = çiçeği
➥ Fıstık + ı = fıstığı
➥ Kapak + ı = kapağı
➥ Sokak + ı = sokağı
➥ Çocuk + u = çocuğu
➥ İnat –ı → inadı
➥ Kağıt –ı → kağıdı
➥ Top –u → topu
➥ Yaprak –ı → yaprağı
➥ Yoğurt –u → yoğurdu
➥ Çorap - ı → çorabı
➥ Yatak –ı → yatağı
➥ Ağaç + a → ağaca
➥ kavak + ı → kavağı
➥ çelenk + i → çelengi
➥ senet + i → senedin
➥ dolap + ı → dolabın
➥ tüfek + i→ tüfeği
➥ diyalog + u → diyaloğu
➥ borç + um → borcum
➥ renk + i → rengi
➥ kepenk + i → kepengi
➥ kap + ı → kabı
➥ taç + ı → tacı
1
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde de bağlaç olarak kullanılmıştır?
- A ) Fethiye'de havalar ısınmaya başladı.
- B ) Tatilde gittiği yerleri çok beğenmişti.
- C ) Bahçeye ağaç dikmek için bir de kürek gerekli.
- D ) Köyün girişinde büyük bir dere vardı.
2
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin sesteşi yoktur.
- A ) iz
- B ) at
- C ) dal
- D ) zar
3
Aşağıdakilerden hangisinde soru işareti (?) yanlış kullanılmıştır?
- A ) Baban, Annen nasıl?
- B ) Okulun nasıl gidiyor?
- C ) Ne diyeceğini bilmiyorum?
- D ) Bu ne demek şimdi?
4
Sevdiğim renkler ( ) Kırmızı ( ) mavi ( ) sari ve yeşildir. Verilen cümlede yay (ayraç) içine sırasıyla hangi noktalama işaretleri gelmelidir ?
- A ) (;) (,)(,)
- B ) (;)(,)(.)
- C ) (:)(,)(,)
- D ) (:)(,)(.)
5
Aşağıdaki sözcüklerden hangisinin anlam ilişkisi diğerlerinden farklıdır?
- A ) doğru-yanlış
- B ) hafif-ağır
- C ) ama-kör
- D ) uzun-kısa
6
Açık söylemekten kaçındığı bir sorunu sonunda açıklamak anlamında kullanılan deyim hangisidir?
- A ) Dilinde tüy bitmek
- B ) Burnundan solumak
- C ) Yaka silkmek
- D ) Baklayı ağzından çıkarmak
7
aynı şeyi durmadan ve her yerde tekrarlamak. anlamına gelen deyim hangisidir?
- A ) Dili çözülmek
- B ) Dillere destan olmak
- C ) Diline dolamak
- D ) Diliyle yakalanmak
8
Öğretmenimiz sınavda kolay soru sormuştu. Altı çizili kelimenin eş anlamlısı aşağıdaki cümlelerin hangisinde kullanılmıştır?
- A ) Annem bugün sade gözleme yaptı.
- B ) Alilerin evini çok zor buldum.
- C ) Bu yapboz çok basitmiş.
- D ) Kolideki kitaplar çok ağırdı.
