4 Sınıf Deyimler ve Anlamları Konu Anlatımı

Deyimler ve Anlamları Konu Anlatımı

"Deyim" Türkçede bir anlamı ifade etmek için kullanılan kalıplaşmış söz öbekleridir. Deyimler, bir dilin kültürel ve tarihi zenginliklerini yansıtan öğelerdir ve genellikle mecazi anlamlar taşırlar.

✔ Deyimlerin Özellikleri Nelerdir?

~ Deyimler, en az iki sözcükten oluşur.

~ Deyimler, kalıplaşmış sözcüklerdir. Sözcüklerdeki değişiklik anlamı değiştirir.

~ Deyimler, kısa ve özlü sözlerdir.

~ Deyimlerde kullanılan sözcükler, genellikle gerçek anlamı dışındadır. Çok nadir de olsa gerçek anlamında kullanılan sözcükler de vardır.

~ Deyimlere genellikle "-mek" ya da "-mak" ekleri eklenir.

~ Atasözlerinin aksine, deyimler genelde öğüt verici nitelik taşımazlar.

✔ Örnek Deyimler ve Anlamları

→ Ağzı kulaklarına varmak: Çok sevinmek, neşelenmek

→ Akıllı uslu durmak: İyi davranmak, başkalarını rahatsız etmemek

→ Altından kalkmak: Bir işin üstesinden gelmek

→ Aşk olsun: Teşekkür etmek, minnettarlığını ifade etmek

→ Ayağına dolanmak: Birine engel olmak, işlerini aksatmak

→ Başı dertte olmak: Bir sorunla uğraşmak, zor durumda kalmak

→ Boşu boşuna: Yersiz yere, gereksiz yere

→ Canı çıkmak: Çok yorulmak, çok sıkılmak

→ Cılkını çıkarmak: Bir şeyi abartmak, fazlasıyla kullanmak

→ Damdan düşer gibi: Aniden, beklenmedik bir anda

→ El ele vermek: Birlikte hareket etmek, işbirliği yapmak

→ Gözden düşmek: İtibarını yitirmek, değer kaybetmek

→Hamama giren terler: Bir işin içine giren o işin zorluklarını yaşar

→ İşin içinden çıkmak: Bir sorunu çözmek, başarıyla sonuçlandırmak

→ Kafasına esmek: Aniden, beklenmedik bir şekilde

→ Kulağı çınlamak: Birinin adının, o yokken başkaları tarafından anılması

→ Meydana çıkmak: Ortaya çıkmak, açığa kavuşmak

→ Nereden düşerse artık: Ne olursa olsun, hangi durumda olursa olsun

→ Önünü arkasını düşünmek: Sonuçlarını ve etkilerini değerlendirmek

→ Sırtını sıvazlamak: Birine yardım etmek, desteklemek

→ Tabanları yağlamak: Hızlı kaçmak, hızlı hareket etmek

→ Üstüne gitmek: Birini sıkı takibe almak, üzerinde durmak

→ Yağmur duasına çıkmak: Çaresiz kalmak, umutsuzca bir çözüm aramak

→ Yaprak dökümü: Bir grup veya topluluğun dağılması

→ Yedi düvel: Tüm dünya, bütün ülkeler

→ Yüzü gülmek: Şanslı ve mutlu olmak, işleri yolunda gitmek

✔ Deyimlerin Cümle İçerisinde Kullanımına Örnekler

=> Sabrı taşmak: Sonunda, kardeşimin sürekli sorular sorması nedeniyle annemin sabrı taştı ve onu odasına gönderdi.

=> Ölçüyü kaçırmak: Partide içki içerken ölçüyü kaçırdım ve ertesi gün başım çok ağrıdı.

=> Surat asmak: Arkadaşımın doğum gününde hediye alamadığım için surat astım, ama sonra bana önemli olanın düşüncem olduğunu söyledi.

=> Şaka kaldırmak: Ofiste stresli bir günün ardından, iş arkadaşlarımın şaka yaparak havayı neşelendirmesi hepimizin şakayı kaldırmasına sebep oldu.

=> Ağzından bal akmak: Satıcı, ürününün ne kadar iyi olduğunu anlatırken adeta ağzından bal akıyordu.

=> Kafası durmak: Matematik sınavı öncesi o kadar çok çalıştım ki, sınav günü geldiğinde adeta kafam durdu.

=> Göz boyamak: Otelin resimleri gerçekten harika görünüyordu ama oraya vardığımızda, bunların sadece göz boyamak için yapıldığını fark ettik.

=> Karnı zil çalmak: Öğle yemeğine kadar çalıştığımız için arkadaşımın karnı zil çalıyordu ve hemen bir restorana gitmeye karar verdik.

=> Yüreği ağzına gelmek: Kızım bisikletle hızla yokuş aşağı inerken, yüreğim ağzıma geldi çünkü düşeceğinden korktum.

=> Dilinde tüy bitmek: Sevgilime sürekli olarak ne kadar sevdiğimi söyledim, ama o bana dilinde tüy bittiğini ve eylemlerimin daha önemli olduğunu belirtti.

✔ Deyimlerle İlgili Mini Test

Soru-1: Hangi deyim, birisinin sonunda dayanamayıp öfkelenmesini anlatır?
A) Göz boyamak
B) Şaka kaldırmak
C) Sabrı taşmak
D) Karnı zil çalmak

Cevap: C) Sabrı taşmak

Soru-2: Hangi deyim, bir kişinin korku veya heyecan nedeniyle kalbinin çok hızlı attığını ifade eder?
A) Kafası durmak
B) Dilinde tüy bitmek
C) Ağzından bal akmak
D) Yüreği ağzına gelmek

Cevap: D) Yüreği ağzına gelmek

Soru-3: Aşağıdaki deyimlerden hangisi, bir kişinin başkalarını etkilemek için gerçeği olduğundan daha iyi göstermeye çalışması anlamında kullanılır?
A) Göz boyamak
B) Surat asmak
C) Ölçüyü kaçırmak
D) Şaka kaldırmak

Cevap: A) Göz boyamak

Soru-4: Hangi deyim, birisinin çok tatlı sözler söyleyerek başkalarını etkilemeye çalışmasını ifade eder?
A) Ağzından bal akmak
B) Karnı zil çalmak
C) Kafası durmak
D) Dilinde tüy bitmek

Cevap: A) Ağzından bal akmak

Soru-5: Aşağıdaki deyimlerden hangisi, bir kişinin çok aç olduğunu ve hemen yemek yemek istediğini anlatır?
A) Surat asmak
B) Karnı zil çalmak
C) Yüreği ağzına gelmek
D) Ölçüyü kaçırmak

Cevap: B) Karnı zil çalmak