4 sınıf de da bağlacı konu anlatımı
Türkçede iki adet "-de/ -da " bulunmaktadır.
✔ Hâl Eki Olan -de, -da, -ta, -te Yazımı
Bulunma durumunu belirten "-de" ekini içeren sözcükler önceki kelimeyle birleşik yazılır. Bu ek, kelimeye bağlı olarak -de, -da, -te veya -ta biçiminde kullanılabilir.
→ Hâl eki olan -de, "-de" cümleden çıkarılırsa, cümlenin anlamında bozulma olur.
Örnek-1: Okulda ders çalıştık.
Şimdi -da ekini çıkaralım. "okul ders çalıştık" şeklinde cümle bozuldu. O halde bu -da bitişik yazılmalıdır.
Örnek-2: Hakan kitabını evde unutmuş.
Şimdi -de ekini cümleden çıkaralım. Cümle bozuluyorsa - de eki bitişik yazılmalıdır.
"Hakan kitabını ev unutmuş." → Cümlenin anlamı bozuldu. - de bitişik yazılmalıdır.
→ Bitişik yazılan "-de,-da" eklendiği sözcüğe içinde, üstünde, vb. anlamı katar ve "-ta ,-te" biçiminde dönüşerek yazılabilir.
Örnek:
Sırada kalemini bırakmış. (Sıranın üstünde anlamı var.)
Fırında yemeği ısıttı. (Fırının içinde anlamı var.)
Bitişik olarak yazılan "-de, -da, -ta, -te" eklerine örnek cümleler
→ Çocuklar bahçede oyun oynuyorlar.
→ Kedim odada uyuyor.
→ Toplantı salonunda herkes hazır bekliyor.
→ İstasyonda trenin gelmesini bekledik.
→ Dün sinemada harika bir film izledik.
→ Köpeğim sürekli garajda yatıyor.
→ Kitaplarımı kütüphanede ödünç aldım.
→ Tatilde köyde kaldık.
→ Ofiste yoğun bir gün geçirdim.
→ Yemekte annemin yaptığı çorbayı içtik.
→ Yeşil çantada anahtarları bıraktım.
→ Parkta bisiklete binmek istiyorum.
→ Kafede arkadaşlarla buluşacağız.
→ Sınıfta öğrenciler dikkatle dinliyorlar.
→ Hafta sonu gölette piknik yapmayı planlıyoruz.
✔ Bağlaç Eki Olan -de Yazımı
Bağlaç olan -de, her zaman ayrı yazılır. Cümleden çıkarıldığında cümlenin anlamı bozulmaz, sadece anlamda daralma ortaya çıkar.
Örnek-1:
Ali de bizimle köye geldi. (-de bağlacını kaldırıp tekrar cümleyi yazalım. "Ali bizimle köye geldi." cümlesi sadece anlamca daraldı. Cümle bozulmadı. O halde buradaki -de ayrı yazılmalıdır.
→ Ayrı yazılan "de" yerine "dahi" diyerek okuduğumuzda cümlenin anlamı bozulmuyorsa bağlaçtır.
Örnek: Ona da maaş verecekmiş. ( Cümlede -da bağlacını çıkarıp yerine "dahi" sözcüğünü eklediğimizde "Ona dahi maaş verecekmiş." cümlesine dönüşür ve anlamı bozulmaz. O halde -da yerine "dahi" sözcüğünü eklediğimizde cümlenin anlamı bozulmuyorsa -da, -de ayrı yazılır.
→ Bağlaç olan-de, cümlede sadece "-de -da" şeklinde yazılır. "-te -ta" şeklinde yazılmaz.
Ayrı olarak yazılan "-de, -da" eklerine örnek cümleler
→ Ayşe roman okurken, Ali de dergiye göz atıyor.
→ Çocuklar parkta oynarken, anneleri de sohbet ediyor.
→ Bahar aylarında çiçekler açar, kuşlar da şakımaya başlar.
→ Deniz tatilinde güneşlenirken, kumda da yürüyüş yapabilirsin.
→ Okulda derslerine çalışır, boş zamanlarında da arkadaşlarıyla eğlenirsin.
→ Sınavda başarılı olmak için ders çalışmalısın, test çözmeyi de ihmal etmemelisin.
→ Kışın kayak yaparken, kar topu oynamayı da unutma.
→ Sabahları kahvaltıda peynir yiyor, reçel de sürüyoruz.
→ Ayşe de bize katılsın, piknik yapacağız.
→ Bugün hava güzel, biraz da denize girelim.
→ Partiye Selin de gelmeyecekmiş.
→ Sinan da futbol takımımızda oynuyor.
→ Burası da güzelmiş, bir dahaki sefere arkadaşlarımızı da getirelim.
→ Aylin de işe geç kalmış bugün.
→ Gençler de doğayı koruma konusunda farkındalık sahibi olmalı.
→ Yarın da okul tatil olacak.
→ Restoran da çok kalabalık.
→ Sinemada da yer bulamadık.
→ Kütüphanede de sessiz olmak gerekiyor.
→ Kafede de fiyatlar yükselmiş.
→ Müzeyi de ziyaret ederek günümüzü değerlendirelim.
1
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı vardır?
- A ) Evde bir değişiklik vardı.
- B ) Ahmet ile her sabah koşuyoruz.
- C ) Sinoba hiç gitmedim.
- D ) Gelecek pazartesi okul açılıyor.
2
Aşağıdaki sözcüklerin hangisi doğru yazılmıştır?
- A ) tren
- B ) dağmat
- C ) gravat
- D ) klavuz
3
Aşağıdaki sözcüklerden hangisindeki a harfinin üzerine bir yanlışlığı önlemek için ( ^ ) işareti konulabilir?
- A ) Adet
- B ) Ağabey
- C ) Azıcık
- D ) Yay
4
Hangi cümlede yazım yanlışı yapılmıştır?
- A ) Nihayet sokağa çıkmışdı.
- B ) Bunu ben de anlayamadım.
- C ) Bulunduğunuz çevreden hoşlanmadı.
- D ) İki haftadır görüşemedik.
5
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde de (da) doğru yazılmıştır?
- A ) Siz de fazla kalem var mı?
- B ) Bizim tarla da çok verimlidir.
- C ) Ayşe'de gitti mi oraya?
- D ) Sanada yardım edeyim mi?
6
Aşağıdaki bileşik eylemlerden hangisinin yazımı yanlıştır?
- A ) Hazzetmek
- B ) Arzetmek
- C ) Devretmek
- D ) Seyretmek
7
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harflerin kullanımıyla ilgili bir yanlışlık yapılmıştır?
- A ) Bu bölgede hristiyanlık ne zaman yayılmıştır?
- B ) 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nda şiir okuyacağım.
- C ) Gençlik Meydanı'na yapılan anıt bu gün açılacak.
- D ) Buraya Kemal Sunal Sokağı adı verilecekmiş.
8
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde denin yazımı yanlıştır?
- A ) Gel de üzülme.
- B ) İstemesen de yapmalısın.
- C ) Ben de onlardan biriyim.
- D ) Duyda inanma.