Söyleyeni belli olan kısa ve özlü sözlere özdeyiş adı verilir.
Özdeyişler bir düşünceyi, duyguyu kısa ve az sayıda sözcükle ifade eden, söyleyeni belli olan güzel ve özlü sözlerdir.
Özdeyişlerin söyleyeni bellidir. Bu yönüyle atasözlerinden ayrılır.
Özdeyiş, genellikle derin anlamlar taşıyan, öğüt niteliğinde ve öz bir şekilde ifade edilmiş düşünceleri içeren kısa, özlü ve öğretici sözlerdir. Toplumlar ve kültürler arasında geçerli olan bu sözler, kuşaktan kuşağa aktarılarak yaşatılır.
Özdeyişlerin Özellikleri
✔ Kısa ve öz ifadelerle düşünceleri aktarır.
✔ Genellikle öğüt verici ve düşündürücüdür.
✔ Farklı kültürlerde ve toplumlarda kabul gören evrensel değerleri içerir.
✔ Hafızada kalıcı ve etkileyici olma niteliğine sahiptir.
✔ Dil ve anlatım açısından zengin ve estetik bir yapıya sahiptir.
✔ Söyleyeni bellidir.
Özdeyiş Örnekleri
❖ "Bilmediğin şeyin üstünde düşünme, bildiğini unutma." - Sokrates
❖ "Başkalarının hatalarından ders almayan, kendi hatalarından ders alır." - George Bernard Shaw
❖ "İnsanlar öğrenmeye istekli olmaya devam ettikleri sürece yaşarlar." - Henry Ford
❖ "Bir hedef belirlemeden rüzgarın iyi esmesini beklemek boşunadır." - Seneca
❖ "Herkesin aynı düşündüğü yerde, hiç kimse düşünmüyor demektir." - Walter Lippmann
❖ "Başarı, başarısızlık korkusunu yenenlerindir." - Dale Carnegie
❖ "Öğrenmenin yaşı yoktur, sürekli öğrenme iç güdüsüdür." - Albert Einstein
❖ "Bir insanı tanımak istersen, ona iktidar ver." - Abraham Lincoln
❖ "Fikirlerin çarpışması, düşüncenin ışığıdır." - David Hume
❖ "Yalnızca aptallar daima kesin bir görüşe sahiptir." - Bertrand Russell
❖ "Güçlü olanın değil, değişime ayak uydurabilenin hayatta kaldığını unutmayın." - Charles Darwin
❖ "İyi bir kitap, en iyi arkadaşlardan daha iyidir." - Thomas Carlyle
❖ "Bir hedefe ulaşmak için, yola çıkmak gerekir." - Konfüçyüs
❖ "Yapabileceğinden fazlasını istememek, yapabileceğinden azını yapmamaktır." - Mahatma Gandhi
❖ "İyi bir başlangıç, yarı yarıya başarıdır." - Aristoteles
❖ "Kendine güven, başarının anahtarıdır." - Ralph Waldo Emerson
❖ "Bir yere gitmiyorsan, her yoldan gitmek aynı şeydir." - Lewis Carroll
❖ "Bir milletin büyüklüğü ve ahlaki gelişimi, hayvanlara olan davranış biçimi ile ölçülebilir." - Immanuel Kant
❖ "Yapamayacağını düşündüğün şeyleri yapmaya başla." - Vincent van Gogh
❖ "Hedeflerinize ulaşmak için sadece başlamaya cesaret etmelisiniz." - Mark Twain
❖ "Başkalarını anlamaya çalışmak, kendini anlamaktan daha önemlidir." - Peter Drucker
❖ "Her şeyin başı sağlık." - Hipokrat
❖ "Yurtta sulh, cihanda sulh." - Mustafa Kemal Atatürk
❖ "Hayatta en hakiki mürşit ilimdir." - Mustafa Kemal Atatürk
❖ "Eğitimdir ki, bir milleti ya hür, bağımsız, şanlı bir millet yapar; ya da esir, zavallı bir toplum yapar." - Mustafa Kemal Atatürk
❖ "Cumhuriyet fikri, demokrasinin ilanıdır." - Mustafa Kemal Atatürk
"İstikbal göklerdedir." - Mustafa Kemal Atatürk
❖ "Başarı, zafer, mutluluk ve huzur, ancak daima hakim olan milli şuurun ve milli hissiyatın eseri olabilir." - Mustafa Kemal Atatürk
❖ "Bir millet sanattan, estetikten yoksunsa, tam bir hayata, sağlam bir nesle ve mutlu bir istikbale kavuşamaz." - Mustafa Kemal Atatürk
1
Aşağıdaki söz dizilerinden hangisi tam bir cümle değildir?
- A ) Tatile gittiğim günü çok iyi hatırlıyorum.
- B ) Öğretmenimiz sarı saçlı gözlüklü birisiydi.
- C ) Denize doğru uzayan dağlarda
- D ) Mustafa ödevini niçin yapmamış?
2
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tanımlama yapılmıştır?
- A ) Kuvvet, cisimleri hareket ettiren etkidir.
- B ) Öyküde olaylar kısa anlatılır.
- C ) Hoşgörü birlikte yaşamayı sağlar.
- D ) Buzlu yerden geçerken ayağım kaydı.
3
Öğrencilerden hangisi konuşmasına kendi görüşlerini katmıştır?
- A ) Ali: Dünya kendi ekseni etrafında döner.
- B ) Mehmet: Okul, bir eğitim kurumudur.
- C ) Ozan: Sınıfımızda 14 kız 16 erkek var.
- D ) Begüm: Bilgisayar oyunlarını hiç sevmem.
4
Aşağıdaki cümlede hangisi bir duyguyu belirtmektedir?
- A ) Kar durmadan yağıyor.
- B ) Vitrindeki elbise ne güzel.
- C ) Planlı çalışanlar başarılı olurlar.
- D ) Yemekten sonra ellerini yıkadı.
5
Hangi cümlenin eyleminde kendi kendine olma anlamı vardır?
- A ) Adam radyonun düğmesini bozdu.
- B ) Kurulan bütün tuzakları bozdu.
- C ) Oyunun bütün kurallarının bozdu.
- D ) Sonbaharda yapraklar sararmaya başladı.
6
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde istek ifadesi yoktur?
- A ) Bu eşyaları eve götürüversene.
- B ) Ağaçların dalları kırılmış
- C ) Hediyeni alır mısın?
- D ) Merdivenleri yıkar mısın?
7
Paramızın hepsini harcamasaydık şimdi aç kalmazdık. cümlesine hâkim olan duygu aşağıdakilerden hangisidir?
- A ) Özlem
- B ) Sitem
- C ) Pişmanlık
- D ) Varsayım
8
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde öznel anlatım söz konusudur?
- A ) Sonbaharda ağaçlar yapraklarını döker.
- B ) Sınıfın camını kıran Veli'ydi.
- C ) Tören okulun bahçesinde yapıldı.
- D ) Yağmur ne kadar güzel yağıyor!