5. Sınıf Fen Bilimleri 7. Ünite Neler Öğrendik?

7. Ünite Öğrendiklerimizi Pekiştirelim - 1

● Devre şeması çizilirken devre elemanlarının sembolleri kullanılır.
● İçine ampul yerleştirilen devre elemanına duy denir.
● Basit bir elektrik devresi; pil, ampul, anahtar ve iletken telden oluşur.
● Bir devrede ampulün yanması için gerekli enerjiyi PIL sağlamaktadır.
● Tek ampullü bir devrede sadece AMPUL SAYISI artarsa ampul daha parlak yanar.
● Bir elektrik devresini açıp kapatmayı sağlayan devre elemanına ANAHTAR denir.
● Bir deneyde, miktarı istenen şekilde değiştirilen değişkene BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN denir.
● Bir elektrik devresinde ampul parlaklığını etkileyen faktörler AMPUL SAYISI ve PİL SAYISI'dır.
● Bir elektrik devresinde ampul parlaklığını ARTIRMAK için ya pil sayısını artırır ya da ampul sayısını azaltırız.
● Bir elektrik devresinde sabit tutulan değişkene KONTROL EDİLEN DEĞİŞKEN denir.
● Bir elektrik devresinin çizimini kolaylaştırmak için kullanılan şekillere DEVRE SEMBOLLERİ denir.
● Bir elektrik devresinin sembollerle çizilmiş hâline DEVRE ŞEMASI denir.
● Bir elektrik devresinde devre elemanları birbirine İLETKEN TEL ile bağlanır.

7. Ünite Öğrendiklerimizi Pekiştirelim - 2

✦ Devre elemanlarının sembolik gösterimi herkes tarafından anlaşılabilmelerini sağlar.
✦ Açık anahtar konumu, devreden akım geçtiği anlamına gelir.
✦ Devre elemanları birden fazla sembol ile gösterilemez, her bir elemanın kendine özgü sembolü vardır.
✦ Bir elektrik devresinde pil sayısı değiştirilmeden ampul sayısı artarsa parlaklık azalır.
✦ Bir elektrik devresinde ampul sayısı değiştirilmeden pil sayısı artarsa ampul parlaklığı artar.
✦ Elektrik devrelerinde pil sayısının artması ya da azalması ampul parlaklığını etkiler.
✦ Pil, devrenin ihtiyacı olan elektrik enerjisini üretir.
✦ Ampul, elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştürür.
✦ Basit bir elektrik devresinde anahtar kapalıyken ampul ışık vermez.
✦ Basit bir elektrik devresinde kablo kopuk olduğunda devre açılır ve ampul ışık vermez.
✦ Bir devrede duy olmazsa basit elektrik devresi kurulamaz.
✦ Elektrik devrelerinde kullanılan semboller ülkelere göre farklılık gösterebilir.
✦ Devre elemanlarının sembolleri farklı ülkelerde farklılık gösterse de genellikle evrenseldir.
✦ Pil, batarya, akümülatör gibi devre elemanlarının ortak adı PİL'dir.
✦ Pil yatağının sembolü ile pilin sembolü farklıdır.
✦ Anahtar açık konumda ise devreden elektrik akımı geçer.
✦ Açık ve kapalı anahtarlar farklı sembollerle gösterilir.
✦ Bilimsel çalışmalarda beş tür değişken bulunur: bağımsız, bağımlı, kontrol edilen, karışık ve değişmeyen.
✦ Bağımsız değişken, bağımlı değişkene bağlı değildir ve değiştirilir.
✦ Bir devrede anahtar açıkken lamba yanmaz çünkü devre açık değildir.
✦ Pil sayısı sabit kalmak koşuluyla lamba sayısı artarsa, lambaların parlaklığı azalır çünkü pillerin gücü paylaşılmış olur.

7. Ünite Öğrendiklerimizi Pekiştirelim - 3

✱ Bir elektrik devresinde pil sayısı sabit tutularak kullanılan ampul sayısı azaltılırsa ampul parlaklığı ARTAR.
✱ Elektrik devresinde ampul parlaklığını arttırmak için PİL SAYISI arttırılabilir.
✱ Deneyde araştırmacının müdahalesini içeren, sonucu etkileyen değişkene BAĞIMSIZ DEĞİŞKEN denir.
✱ Bir elektrik devresinde devrenin ihtiyacı olan elektriği PİL üretir.
✱ Pilden gelen enerjiyi diğer devre elemanlarına İLETKEN TEL iletir.
✱ Devrenin tamamlanmasını ve kontrolünü ANAHTAR sağlar.
✱ Basit bir elektrik devresinde ampul sayısı arttıkça parlaklık ARTAR.
✱ Duy elektrik devresinin AMPUL elemanıdır.
✱ Bir elektrik devresinde sembolü DEVRE ELEMANLARI gösterir.
✱ Devredeki lamba sayısı artarsa, lamba parlaklığı AZALIR.
✱ Pilden gelen enerjinin devre elemanlarına iletilmesini sağlayan devre elemanı İLETKEN TEL'dir.
✱ Devredeki pil sayısı artarsa, lamba parlaklığı ARTAR.
✱ Bir elektrik devresinde lambanın takıldığı yere duy denir.
✱ Devrenin kontrolünü sağlayan devre elemanı ANAHTAR'dır.
✱ Elektrik devresinde pillerin yerleştirildiği yardımcı devre elemanına PİL YATAĞI denir.
✱ Bir devre elemanında değiştirilmeyen, sabit tutulan değişkene BAĞIMLI DEĞİŞKEN denir.
✱ Basit bir elektrik devresinin ışık verebilmesi için ANAHTARIN AÇIK OLMASI gerekmektedir.
✱ Elektrik enerjisini ışık enerjisine dönüştüren devre elemanına AMPUL denir.
✱ Basit bir elektrik devresinin ışık vermemesi için ANAHTARIN KAPALI OLMASI gerekmektedir.
✱ Elektrik ihtiyacını karşılayan devre elemanı PİL'dir.